аўтар твора, вяртаецца ў рідні Бабчин, праходзіць праз зону, дзе «жицця няма», «смерці пастка». Чарнобильскі абшар паўстае як мертва зямля. Аповед нагадвае сучасности страшну казку, якая, на вялікі шкода, що не казка, а сама што ні на есць жахліва-жудасная ява:
вось пустельня-згубніца наўкруг!
Якія землі кінути, дзе потам
Жицце сцякала.
За калючим дротов
Іх НЕ крані Вясна звична плуг.
Гурме лятаюць з каркають Варон,
Раздольна ім пад невиразним небам зони [10, с. 223].
У памяці Акіма Пятровіча ўваскрасае колишнє, аживае тое, што хвалюе серца. Гетак и ў многіх вершить М. Мятліцкага - жицце «павернута памяці цудам» («Не вистою памяць. Трапеткая, Гойна живая ...»). Жиць «Горкан праўдай», «пакутай радзімага краю» - сувора наканаванасць лісі, таму журботна-елегічни пафас наскрозь пранізвае ўсе кнігі М. Мятліцкага. Пает, укрижавани бядой, що не стримлівае біль и вигуквае: «Бачиць Бабчин такім не магу!// Ноч, адступіся! .. »(« Сонца, скаціся з неба хутчей ... »). Чарнобиль - Чорней криж Паета, Які ен нясе са скаргай на світ цели. Нясе, вигаворваючи біль народні. Дзеля таго (калі праводзіць паралель з вершить Купали «А хто там ідзе?» И перафразаваць яго), каб людзьмі застацца. Каб «збудзіцца пекло сну», каб рідний край «з вечнасцю гавариў ... галасамі людзей» (вершить «Апошні Бабчина жихар ...», «Час»).
Сустречи з радзімай для паетаў з пацярпелих раенаў - балюча-шчимлівия, пра што сведчаць вершить Віктара Яраца, Міхася Башлакова, Али Канапелькі, Анатоля Зекава, Едуарда Акуліна и інш. У трипціху «Адсяленне» Алесь Каско гавориць пра винікі чарнобильскай навали:
На ўскрайку роднага краю
Мала Весак: адну за адной
Хвалі чорния прибіваюць
Іх да горада, як прибой
[18, с. 134-135].
Горкан пачуцце будзіць усхвалявани роздум. У асенсаванні нябиту и бицця ен дасягае філасафізму:
А ў чим віна? ..
бяда-змяя
Ахвяру спавіла ў калисци, - зноў кричала немаўля,
Як плиг народзінах калісьці.
Чи не моўкне голас - з-пад зямлі,
-пад траў и красак, з-пад дзірвання, Нельга Крик тієї адсяліць, страшна пекло свойого маўчання [18, с. 136].
Чарнобиль зацемриў світло, спарадзіў «маўчанне вялікае», альо Пает на тое и Пает, каб пачуць голас роднай зямлі и крикі дзіцяці. Віктар Ярац у надприпяцкім краі, дзе «побачим ... саркафаг», здаецца б чуў голас самої сівой даўніни: «Каго ж, аб чим гукає голас туру / / з мінуўшчини, / / ??дзе шчодри гул бароў?» («Пад Ружа вятроў »). Гета вань з мінулага скіравана да сучаснасці з думкай пра гістарични годину и пагрозу биццю на спрадвечнай зямлі «пад Ружа атручаних вятроў».
Кнігу Віктара Вабішчевіча «Чорней біль» (2003) складаюць прачулия паетичния маленні за рідний край. У вершить «Нарадженне болю» ен стварае вобразе хіжага чорнага птаха - хаўрусніка смерці:
А ў людзей пусцеюць души,
Чезне, нікне ўсе паволі.
Птах ...
