тацкай гістаричнай літаратури. Пісьменнікі даволі часта звяртаюцца да ўстарелай лексікі як да сродку виразнасці Мастацкай мови сваіх твораў.
. У Аповесці У. Караткевіча Сівая лягенда вилучани ўласна - лексічния гістаризми (ландскнехт), лексіка-семантичния гістаризми (гільдия), семантичния гістаризми (маентак). Аўтар уживае гістаризми Наступний типаў: Назв слоў з ваеннай лексікі; Назв Сацияльна - палітичнай сфери; Назв прадметаў зніклага побиту, прадметаў хатняга ўжитку; Назв старажитнага адзення; Назв старих заходів, вагі и даўжині, а таксамо Назв грашових адзінак.
. Найбільший колькасць прадстаўлених гістаризмаў ахоплівае наступния тематичния групи: Назв слоў з ваеннай лексікі, Назв Сацияльна - палітичнай сфери, Назв прадметаў зніклага побиту, прадметаў хатняга ўжитку. Вибар тематичних груп вилучаних гістаризмаў абумоўлени агульнай тематикай твора: паказам жицця людзей різни саслоўяў и грамадска-Сацияльна Падзу.
. Архаізми ў мове Аповесці надаюць твору ўрачистасць, а таксамо ствараюць реалістични Калар плиг адлюстраванні білоруський даўніни. У. Караткевіч викаристоўвае розния типи архаізмаў: уласна - лексічния, лексіка - словаўтваральния, лексіка - фанетичния, семантичния. Найбільший колькасць архаізмаў адносіцца да назваў слоў, якія характаризуюць побут людзей. Уживанне ўстарелих слоў у Рамані виклікана Жадан аўтара наблізіць да сучаснага читача асаблівасці жицця наших продкаў, падрабязна и дакладна апісаць пеўную гістаричную епоху, г.зн. служиць для ўказання на годину, у Які адбиваецца дзеянне.
Караткевіч з належнай міра рамантичнай ідеалізациі адлюстроўвае тагачасную речаіснасць, паказвае працес абудження нациянальнай свядомасці білоруського народу, визначае яго нациянальни характар. Вивади и назіранні пра Беларускі народ пісьменнік укладвае ў Вусни швейцарця, наемнага салдата Канрада Цхакая. Тієї захапляецца мужнасцю беларусаў, якія здолелі «адбіцца пекло татар и сто рік, абяскроўления, супраціўляліся Літве». Цхакая разважае: «Я не бачиў больш незласлівага, лагоднага и кампанейскага народу. І я не бачиў Горша паноў, чим тия, што стаяць над ім ». І далей позначають: « Я не бачиў людзей больш ахайних, чим русіни ... гетия людзі НАДТО адчувальния да абразив ».
Аповесць «Сівая ленеда» гучиць як пратест супраць деспатизму, жорсткасці и ренегацтва, здради радзіме. Асабліва трагічна паказана пакарану Ракутавіча и яго каханай Ірини. Юнаку адсеклі кісці рук, а дзяўчину асляпілі. Альо яни НЕ здрадзілі свайму пачуццю. Нельга НЕ далучицца да заключний слоў, сказань Цхакенам: «Божа, злітуйся над Зямля, што нараджае такіх дзяцей». Так пранікнена и балюча сказаць пра аслепленую и абязручаную Білорусь міг сапраўдни Талент.
Спіс викаристанай літаратури
1. Андарала, Г. Ф.Назви адзення ў мове твораў Ул. Караткевіча / Г. Ф. Андарала / / роднаВ слова.- 1992. - № 11.- С. 40 - 42.
2. Баханькоў, А. Я. Развіцце лексікі белаарускай літаратурнай мови ў савецкі перияд / А. Я. Баханькоў.- Мінск: Навука и техніка, 1982. - 227 с.
3. Беларуская мова: Енциклапедия ред.А. Я. Міхневіч / Редкал Б. І. Сачанка (гал. Ред.) I інш.- Мінск: БелЕн, 1994. - 655 с.
. Булик, А. М. Слоўнік іншамоўних слоў: у 2 т. / А. М. Булик.- ...
