цямі да навукі и стаСћ асветнікам, прапаведнікам ведаСћ и дабра. Асаблівую Сћвагу пісьменнік засяроджвае на Сћнутраним жицці героя, вияСћляючи, як асабовия назіранні, успримальцасць да жицця и людзей робяць хлопчика па заходи яго зростанню и Сћзмужнеласці перакананим барацьбітом за Справу народу. p align="justify"> НарадзіСћся СаСћка Сћ маленькай весци, нарадзіСћся на балоце, калі маці жала Авес на паншчине. I Першай, што ен пачуСћ, билі цяжкія Сћздихі гаротнікаСћ, шорганне сярпоСћ ди песні птушак. p align="justify"> Цягнуцца Дні, Живе и СаСћка. В«Слухать ен, як храстаюць косці працоСћнікаСћ на ПРАЦІ, слухає як моліцца маці, як яна Сћпамінае пана Бога, Багародзіцу, слухає як гудзяць у хаце МУХі, як пяюць пад страхується птушкі ... Усе лезе Сћ дзіцячую душу, усьо гета варушиць яе и пакідае на їй слід В»(366). p align="justify"> Вось хлопчик пайшоСћ у школу, читае В«ЛемантарВ», читае и іншия кнігі, Іпто приносіць яму настаСћніца. Пачатковая школа закончаться. Бацькі вирашаюць працягваць навучанне сина, спадзеючися, што ен виб'ецца Сћ людзі и таборі панам. Альо СаСћка мяркуе паіншаму. Ен хочай шмат ведаць, каб зразумець, як павінен жиць Чалавек. I часцей за Сћсе яго непакоіць думка пра рідний край, пра рідний народ: В«Чорния тварі, вочи, налітия кроСћю пекло ПРАЦІ, пекло прастуди, пекло галадання. Іх п'яния песні и Крик дзяцей, жонак, Крик и плач саміх жихароСћ ... - Усьо гета Сћрезваецца НЕ толькі Сћ серца таго, хто Сћсе гета відав, альо и кожнага ... Чалавек В»(373).
Што ж рабіць? Юнак сам сабе адказвае: В«Треба для вескі Прамень світла, треба, каб білоруси мелі Сћ школах рідну мову, мелі настаСћнікаСћ, катория б паказалі ім, што білого, а што чорна І, паказваючи, що не баяліся, што яни як би Сћніжаюцца, ідучи да народу В»(373).
Така праграма яго жицця. На гетим шляху ен и гіне зусім яшче Малад, зломлени цяжкасцямі и нягодамі, людскім нерозумінню и коснасцю, бяздушнасцю начальства. Гіне, захвареСћши на сухоти. p align="justify"> Пісьменнік падрабязна, етап за етапами, праглядвае Сумной адисею Савелія Лапцева, паказваючи, як цяжка простаму Чалавек вибіцца Сћ людзі І як мала ен паспявае зрабіць, таму што застаецца адзінокім падзвіжнікам, незразуметим Надав у рідним асяроддзі.
аднако аСћтар, падрабязна прасочваючи Сћсе жиццевия перипетиі героя, усьо нягоди и цяжкасці яго лісі, смерць яго, па сутнасці, нічим НЕ мативуе. Яна виступаю як Нейко даніна літаратурнай традициі, калі Чалавек ніби загадзя асуджани и што б ен ні рабіСћ, якія б ні прикладаСћ намаганні, каб вистаяць у барацьбе з нягодамі, няСћмольни ліс ідзе за ім и даводзіць да пагібелі. p align="justify"> Безасабови характар ​​зла, збег трагічних абставін, частка - нядоля, бяда як спрадвечни Сћдзел селяніна - типовия Риси рання білоруський прози. Імкненне пісьменніка вивесці на гістаричную арену ідеальнага героя, раскриць яго витанчани Сћнутрани світло, паказаць уласцівую яму таленавітасць, ...
