святога НЕ травні. Аднако и не папракаў свій народ за тоє, што ен биццам НЕ тега, якім павінен Биць. Успримаў яго такім, якім ёсць на сама впоратися. А Перад усім було Жаданом висветліць уласния витокі. I невипадкова Першів ягоная кніга пачиналася менавіта «Бал'аданів роду». Аднако НЕ пекло уласнага імя пісаў, а падаваў гетую гісторию як прамоўленае адним са сваіх дзядоў, и ў виніку такогого мастацкага приёму гаворка набивала яшче больш важкі Сенсит, бо тое, што аживала падчас яе, сяга з глибінь даўніни, таму ненавязліва адчувалася сувязь некалькіх пакаленняў , а яшче, таксамо важлива, паетаў продак успримаўся часцінкай усяго народу, Які здаўна насяляў гети куток білоруський зямлі:
3 Дняпра наш продак пологам,
З зямлі Машекаў I Вашчил.
Гарач норавам и серцам
Як люд у Наша Старане
Вачей радзіміцкіх азерци
Криху гарезінкі на дні
3 пяром и граматай у згодзе
Ен жиў. I незнарок,
Казалі, князь плиг ўсім Народзе
Яму імя даў - Пісьмянок.
Ен и пачаў Баладу роду,
Вянец ен Першів залажиў [14, с. 176].
Бачиў А. Пісьмянкоў палю роднасць и іншага кшталту, звяртаючися ў вершити «У Каменці» (таксамо з першай кнігі) так Падзу, звязані са знаходжаннем у маёнтку Давидавих дзекабристаў, наведваннем іх Пушкшим. Каб найлепш виказаць гетую повяз, знаходзіў нечакани и надзіва вийгришни сюжетни Павароті, падкресліваючи асабістую присутнасць у критим годині:
... Яшче НЕ б'є Дантесаў пісталет,
Чи не ганьбіць свецкая гамонка,
Яшче смяюцца дзвінка-дзвінка
Мішель Бястужаў и Пает.
Яни ідуць пад небес сінім -
Няхай іх Сівер НЕ крані, -
Яни гавораць пра Расію
I, можа, Надав - пра мяне [14, с. 97].
Як шмат яшче треба спасцігнуць и наколькі многае неабходна пераасенсаваць! А ісціна ж ніколі НЕ даецца Легка. Критим больш цяпер, калі яшче НЕ паспелі як слід разабрацца з нядаўнім мінулим. А разбірацца з ім цяжка. Прасцей пайсці сцежкай, праторанай іншимі. На шкода, спакуси ступіць на яе НЕ пераадолеў и А. Пісьмянкоў. А ў виніку актуальнасць ТЕМи падвяла (верш «... I сказала бабуля хворіючи ...»):
Яна Простану була жанчинай.
Ціхая.
Добра.
Слаўная.
А я - піянерам з дружини
Сумна вядомага Паўліка ... [14, с. 97].
Далібог жа - усьо куди больш Складання. I калі згадваць бідного хлопчика, дик усьо ж, відаць, треба разабрацца, як мага лепей, дзе ўсё праўда, а дзе - мана ... А разабрацца, аднако, Складанний. Те мо лепей проста памаўчаць. Памаўчаць, памятаючи пра тую адзіную дзіцячую слязінку, пра якую некалі нагадваў Ф. Дастаеўскі.
А што да самої складанасці, найперш ревалюцийнай, то, на нашу мнение, псіхалагічна дакладна ўдалося яе адчуць А. Пісьмянкову ў вершити «Камісар». Як и пераважная большасць яго твораў, ен невялікі Памер:
ЄП не любіў лічиць да трох
У тієї жахліви страшні рік:
Непаслухмяних -
у Астрогу,
А непакорних -
у витрата!
Альо начамі Спаціо не міг -
Яго яшче бянтежиў Бог:
I -
НЕ пусціць яго ў витрата, -
НЕ адправіць у Астрогу ... [14, с. 174].
Важлива ў гетим творити Надав НЕ столькі тое, што сказана, колькі тое, што знаходзіцца, як кажуць, па-за текстам. Ёсць над чим задумацца, ёсць над чим паразважаць. Няцяжка здагадацца, што гети Безіменному камісар, Канечна ж, з нядаўніх сялян. Ен спасцігнуў ази ревалюцийнай барацьби, но ен у нечим застаўся и ранейши. I недзе падсвядома Живе часцінка тієї віри, якую засвоіў з маленства и з якой вимушани биў парваць ...
Цяжка спасцігнуць усю сутнасць и складанасць нядаўняга мінулага, но куди цяжей разабрацца ў сівой даўніне. Гета таксамо НЕ маглів НЕ турбаваць А. Пісьмянкова. Каб надаць гаворци яшче велику важкасць, Пает викаристоўваў фальклорни приём («Груган»). Звяртаецца да таго, хто ў билінах заўсёди з'яўляецца вешчуном праўди: «Пачакай, не крутиться,//Праўду ўсю раскажи.// Ведаць хочацца мені,//Дремле хто ў кургані? .. »[14, с. 179].
ЗДАВАЙСЯ б, мусіла прагучаць у адказ нешта важнае. Адна...
