, у 1523 скончиСћ КракаСћскі Сћніверситет. Каля 10 рік правеСћ у Нямеччине и Швайцариі, вучиСћся Сћ Вітенбергу, сталіци лютаранства. У 1541 вярнуСћся на радзіму. У 1554 у Базелі виходзіць ягони славути твор на лацінскай мове "Аб паляпшеньні Речи Паспалітай" ("De republica emendanda"), Які складаСћся з 5 кніг: "Аб абичаях", "Аб права", "Аб Вайна "," Аб касьцеле "і" Аб школі ". Існавала виданьне 1551 без дзвюх апошніх кніг, видалених цензурай. ВидаСћца Сћ прадмове пісаСћ, што "пекло пачатку сьвету НЕ видалі анічога Сћ гета сфери Ані старажитния, Ані Нови". p align="justify"> Дефініция дзяржави: "Республіка - гета схаСћрусаваная чалавечая супольнасьць, зьвязаная прав, што злучае шмат суседзяСћ, - дзеля добраго и шчасьлівага жицьця Сћтвораная". Гета визначеньне потим будз вандраваць па шматлікіх палітичних трактатах. Характерним тут есьць метавая, альбо Сћніверсалісцкая трактоСћка дзяржави, якаючи разглядаецца ня як натуральна форма супольнасьці, а як Прилад для шчасьлівага жицьця. Фундаментам дзяржави есьць "Добрия абичаі", якія падзяляюцца Сћсімі грамадзянамі. Права зьяСћляецца тади, калі "абичаі" пачинаюць псавацца. У гета ситуациі виратаваньнем для дзяржави, виратаваньнем пекло спаСћзаньня Сћ хаос есьць універсальни праСћни кодекс. "Належала б, каб каралі и Сћсе Сћраднікі признавалі б над сабой права, у якой мелі б норму, паводле якой правілі б сабой и народам". p align="justify"> Андре Волан (альбо воля) (1530 - 1610) - Сацияльна мисьляр, ідеоляг рефармациі, кальвініст. НарадзіСћся непадалеку пекло АшмянаСћ. ВучиСћся ва Сћніверситетах Франкфурта-на-ОДЕР и Кенігзбергу. Пасол Сойму Речи Паспалітай, сакратар Жигімонта ІІ АСћгуста. Памер и пахавани Сћ маентку Б'юцішкі Ашмянскага Павєтьє. АСћтар каля триццаці твораСћ у різни жанрах (палемічния, теалягічния, палітичния, етичния трактати, прамова). p align="justify"> канституцияналiзм беларусь реч паспалітая
Сярод іх "Аб палітичнай альбо грамадзянскай Свабода" (КракаСћ, 1572), "Развагі над пасланьнем Божага Апостал ПаСћла да ефесцаСћ" (Вільня, 1592), "Пра шчасьлівае жицьце альбо найвишейшае чалавечае ДАбро" ; (Вільня, 1596), "Пра гаспадара и яго асабістия дабрачиннасьці" (Гданськ, 1608). Разам з пратестанцкімі калегамі (будні, СтрийкоСћскім ди інш.) ПримаСћ удзел у перакладзе на польську мову ди виданьні трактату МаджеСћскага "Аб паляпшеньні Речи Паспалітай". p align="justify"> Палітичнае мисьленьне Волана знаходзіць сябе на скрижаваньні античних традиций (Аристотель, Цицерон), пратестанцкай етичнай дактрини и Сћжо склаСћшайся мясцовай традициі апалегіі республіканскіх свабодаСћ.
У палею трактоСћци ідеі натуральнага права воля спрабуе рацияналізаваць натуральні парадак речаСћ и гавориць, зиходзячи з Цицерона, аб "найвишейшим Розума, закладзеним у природзе", Які "прадпісвае тое, што треба рабіць и забараняе адваротнае" ;. Закон, паводле Воляна, есьць "Розума, Які зиходзіць пекло Бога". Геткім чинам, у згодзе з пратестанцкай пара...
