териялу ў адпаведнасці з творчимі ўстаноўкамі Паета и ўзбагаченне народнаго вопиту вобразатворчим пачаткам. Зліцце творчай асобі Паета з «роднимі каранямі», глибокае спасціженне Народнай псіхалогіі, надзіва виразнае чуцце Народнай моватворчасці визначилі яго ўласна літаратурную канцепцию ў досиць неардинарним перапляценні паганскіх, фальклорних и біблейскіх мативаў. Космасом души Паета з'яўляецца яго маці, таму культ Маці живатворни ў барадулінскай натурфіласофскай палітри (маці-зямля-радзіма, маці-жанчина-древа, маці-кроў-вада, маці-агонь), фальклорнай стихіі (маці-дух-душа-слова) i хрисціянскай духоўнасці (маці-душа-малітва).
1.1 вобразе маці
Усю паезію Ригора Барадуліна світлим промніте працінае вобразе маці. Гети вобразе, Бадай, адзін з галоўних НЕ толькі ў творчасці Барадуліна, альо и ва ўсей білоруський літаратури. Дастаткова нагадаць радкі Паўлюка Боягуза «Разбудзі мяне заўтра рана, про травні дарагая Матули ...», апаетизавани вобразе маці ў паеме Якуба Коласа «Нова зямля», рамантизавани - у Янкі Купали. Трагічна-ўзнеслай намаляваў маці ў палею паеме «Голас зямлі» Пятра Броўка. Часта звярталіся и звяртаюцца ў вершить да Матули Аркадзь Куляшоў, Пімен Панчанка, Ніл Плевіч, Яўгенія Янішчиц, Максім Танк, Янка Сіпакоў ... Гети вобразе травні витокі ў багатай Народнай літературна спадщина - міфалогіі и фальклори, дзе маці ўспримаецца як сімвал жицця, сімвал вечнаеці.
Значнасць фігури маці ў беларускім Космасом травні палю гістаричную перадумову. На Беларусі, дзе дзяржаўнасць на працягу апошніх стагоддзяў несла ў сабе адзнакі приглушанасці, запаволенасці, жицце грамадства больш було звернута да зямлі и зліта з Зямля и природай, - адпаведна паднялася фігура маці як апорії існавання менавіта білоруського етнасу.
Маці для Барадуліна - увасабленне людський супольнасці и паразумення, вялікай духоўнай сіли, пяшчоти и сардечнасці. Нездарма ў вершить «Радзіме», дзе вобразе маці перарастае ў адзіни суладни вобразе маці-Радзіми, Пает стварае вакол яе ареол святасці и чисціні. Вось чаму так непадробна, даверліва гучиць паетава синоўняе признанне:
... Маці,
НЕ сорамна анідзе
Синам тваім називацца.
Сляпи да цябе дапаўзу да дня,
Намацаю сцежку рукамі ... [8, с. 37]
Для Паета Радзіма - гета НЕ толькі грамадскае, альо и духоўнае целае, якое Моцний спалучана з пологами, природай, Зямля. Радзіма, як и сам Чалавек, травні ўзаемазалежния Дух і ціла. I любоў да Радзіми-природи аналагічная любові да бліжняга. Альо ўсялякая любоў Чалавек да Чалавек егаістичная. Любоў жа да природи бескарислівая: тієї, хто любіць природу, любіць у їй и тое, што НЕ травні для яго практичнага викаристання.
Любоў да природи-Радзіми - адна з самих узвишаних формаў любові. Яна не зводзіцца толькі да пачуцця и сузірання, а вияўляецца ў дзеяннях. Усялякая любоў виклікае патребу ашчаджаць любіми прадмет, клапаціцца пра яго. Жаданом кагосьці (або штосьці) любіць, пра кагосьці клапаціцца, кагосьці аберагаць есць у Чалавек пекло природи, гета Жаданом - адна з асноў и прикметаў здаровай, несапсаванай чалавечай псіхікі.
Маці - критерий дабра и справядлівасці, спагади, жалю, самаахвярнасці, носьбіт спрадвечних природна-чалавечих асноў ...
