> Інститут апекі паводле Статуту 1529 замацоСћваСћ наступнае палаженне: удава можа Биць апякункай над дзецьмі па смерці чоловіка, калі чоловік не призначиСћ у тестаменце апекуна. Калі не було абодвух бацькоСћ, то пакліканне да апякунства нагадвала пакліканне да спадкавання. Статут 1529 признаваСћ прияритет апякунства бацькі Сћ випадкі смерці маці; калі ж паміраСћ бацька, то апякункай була маці, з виняткам специяльнага призначення апекуна памерлим.
У Статуце 1566 дачиненні па апеци яшче больш деталізавания. Так, апекуноСћ мусіСћ призначаць бацька Сћ тестаменце. У адваротним випадкі ім станавіСћся старейши паСћналетні син. Калі такогого не було, дик да апякунства паклікалася Раднов - мужчини па лініі бацькі и па лініі маці, а плиг іх адсутнасці - жанчини. У випадкі адсутнасці блізкіх и сваякоСћ апекуни призначаліся дзяржаСћнай уладай, службовимі асобамі [142].
Калі па Статуце 1529 маці дзяцей магла Биць апякункай ва Сћсіх випадкі адсутнасці специяльна призначанага Бацька апекуна, дик па Статуце 1566 маці дзяцей магла стації апякункай толькі паводле тестамента. Плиг гетим яшче пералічваСћся шераг неабходних умоваСћ: маці дзяцей павінна була мець аселасць, нерухомости маемасць и вяза-ноСћную маемасць, а таксамо рукаемства.
У Статуце 1566 назіралася значная розніца Сћ падиходах да наступстваСћ няСћдалага апякунства бацькі и маці. Так, калі апякунка растрачвала апекавания маенткі, яна магла Биць прицягнутая да суду, Акрам таго, мусіла виплаціць усьо страти з вена або Сћласних маенткаСћ. У випадкі яе няздольнасці ажиццявіць гетия виплати яни рабіліся за кошт маемасці рукаемніка [143]. Бацька валодаСћ ширейшимі правамі. Наприклад, калі пасли маці-ня-божчици застали нерухомости маемасць, дик бацька биСћ апекуном над дзецьмі и маемасцю. Кіраванне бацькі НЕ патрабавала справаздачнасці. Нягледзячи на тое што бацька НŠ​​меСћ права адчужаць апекаваную маемасць, у випадкі яе страти дзеці мелі права спозиску НЕ да бацькі, а да асобі, у чиім валоданні на гети момант знаходзілася маемасць. Калі бацька страціСћ маемасць аднаго з синоСћ, дик плиг падзеле літературна спадщина па смерці бацькі сини павінни билі размеркаваць страту пароСћну, а затим дзяліць бацькоСћскую літературна спадщина [144].
Статут 1588 значний змяніСћ інститут апекі. Маці магла Биць апякункай сваіх дзяцей и маенткаСћ памерлага чоловіка толькі Сћ випадкі, калі чоловік призначиСћ їй АПЕК Сћ сваім тестаменце [145]. Інших акалічнасцяСћ закон не прадугледжваСћ. Калі бацька НŠ​​призначиСћ апекуна, АПЕК Сћскладалася на Раднов, а не так на маці. Малалетнія дзеці заставаліся з маці, а на іх утриманне апякун видаваСћ пеСћную суму. Сини заставаліся пад апекай да сямігадовага Сћзросту, а дочкі - так замужжа. Плиг гетим маці павінна була паведамляць апекуну пра замужжа дачкі и раіцца з ім [146]. У випадкі, калі Сћдава-апякунка (па тестаменце) причиняла страти апекаваним маенткам, АПЕК яе спинялася, а апекунамі станавілася Раднов па лініі чоловіка, а плиг іх адсутнасці - па лініі жонкі. Удава Сћ такім разі заставали толькі на сваім вені, а калі яго не було - на роСћнай частци з дзецьмі. Апрача таго, удава мусіла виплаціць страти дзецям з свойого вена. Адхіленне пекло апекі и призначенне новаго апекуна рабіСћ мясцови суд.
Такім чинам, можна зрабіць виснову, што мають рацію жанчини па апеци на працягу XVI ст. у Наша краіне звузіліся. Гети працес, верагодна, звязана з развіццем гандлевих сувязяСћ, ринкаСћ, Нова сістеми гаспадарання (Увядзеннем "Статути на валокі"), ускладненнем вядзення гаспадаркі. p> Зроблено аналіз дазваляе казаць пра даволі грунтоСћную распрацаванасць інститута апекі ва Сћсіх Трох Статутах Вялікага княства. Навуковая апрацоСћка права дастатутавага перияду, запаСћненне прагалаСћ, схема размяшчення нормаСћ, іх канструкция сведчаць пра високі узровень прававой культури статутавай камісіі, магчими СћплиСћ и рецепцию права інших прававих сістем, пра развітую правасвядомасць грамадства и клопат дзяржави аб суб'ектиСћних правах асобаСћ.
5. Асаблівасці юрисдикциі па Шлюбна-сямейних правах.
Шлюбна-сямейния дачиненні билі аб'ектам царкоСћнай и свецкай юрисдикциі. Падзел паСћнамоцтваСћ праходзіСћ па мяжи Шлюбна-асабістих и сямейна-маемасних інтаресаСћ.
Па традициі хрисціянскіх дзяржаваСћ пад юрисдикцию царкви билі аддадзения пеСћния інституті правадачиненняСћ. ЦаркоСћная юрисдикция дзялілася на вки категориі: 1) вузкая юрисдикция над усім хрисціянскім насельніцтвам па визначанай сфери справаСћ - звичайна па справах для релігіі и маралі, шлюбу и сям'і, 2) поСћная юрисдикция па Сћсіх Праворуч над духоСћнимі асобамі (клірам) i асобамі, якія належалі да царкви (работнікамі, службоСћцамі, пілігримамі и Г.Д.), 3) Широкий юрисдикция па Сћсіх Праворуч над усім насельніцт-вам, якое праживала на царкоСћних землях.
ЦаркоСћнимі судовимі органамі билі вишейшия адміністрацийния асобі Сћ царкве, найперш епіскапи, якія з XIII ст. мелі памочн...
