аюцца Народния ідеали. Яни адрозніваюцца пекло чарадзейних Перш за ўсе специфікай фантастикі и сістемай вобразаў. Для чарадзейнай казкі характерна наяўнасць звишнатуральних СІЛ: страшидлаў, пачвар, різни чарадзейних істот и прадметаў. У Сацияльна-битавой казці ў барацьбу звичайна ўключаюцца прадстаўнікі двох антаганістичних полюсаў класавага грамадства - пригнечания и пригняталбнікі. Героі битавой казкі - простия людзі, якія НЕ валодаюць звишнатуральнай сілай, альо здольни перамагчи сваіх ворагаў дзякуючи мудрасці, кемлівасці, дасціпнасці, знаходлівасці. І дзейнічаюць яни ў звичайних умів сялянскага жицця.
Сацияльна-битавия казкі як жанр дасягнула свойого найбольшага развіцця ў епоху феадалізму, актиўна битавала ў перияд капіталізму, а некатория лепшия ўзори дайшлі да савецкага годині.
Вельмі папулярна у беларусаў и ў інших славянскіх народаў була казка «мужик и цар». У центри сюжетнага типу дзяльба царскіх падарункаў и пабоеў за принесенае селянінам золата.
Бескарислівасць и непатрабавальнасць селяніна яскрава вияўляюцца у диялогу паміж ім и царом. Селянін за аддадзенае цару золата просіць толькі чарку гарелкі, кавалак чорнага салдацкага хліба, танцаў пад дудку и пасцель з гарохавай саломи, адмаўляецца ад багатага падарунка, Белага хліба, танцаў пад музику палкавога аркестра и мяккай царскай пасцелі. Аднако у гета казці Востров критика сацияльнай несправядлівасці, бязлітаснае асмяянне паноў спалучаліся з паказам першага памешчика Расіі - цара - дабрадзеем, Які НЕ толькі криўдзіць мужик, но и задавальняе ўсе яго прохання, карає паноў (генерала ен разжалаваў у салдати, а мужик зрабіў генералам) .
Мари сялян аб пакаранні паноў увасоблени ў казці «Як сяляне пекло пана пазбавіліся», запісанай у пасляваеени годину у г.п. Паричи Гомельскай вобласці. І ў гета казці пан трапляє ў камічнае становішча: просіць селяніна навучиць яго запрагаць каня, а тієї запрагае яго самаго, б'є бізуном, а іншия сяляне частуюць дубінкамі, «Пакуль ен богу душу не аддаў».
Викриваючи сапраўдную сутнасць прадстаўнікоў пануючих класаў, сатиричния казкі НЕ толькі адмаўлялі тагачасную речаіснасць, заснаваную на няроўнасці и пригнеце. Яни сцвярджалт свій ідеал народнаго героя - простагландинів селяніна, смелага, кемлівага, упеўненага ў палею перамозе над ворагам. Станоўчия героі Широкий вядомих на Беларусі сатиричних антипригонніцкіх козак Якраз и вабяць палі смеласцю, рашучасцю, Розума, палею неприміримасцю да пригнятальнікаў.
Актиўна битавалі ў Народзе казкі пра тато, ксяндза, рабіна. Асноўнай причина ї широкага распаўсюджвання гетих козак було імкненне сялян висмеяць свойого «духоўнага пастиря» за тоеЮ што ен биў амаль такім жа жорсткім експлуататори, як и пан, абараняў інтареси пануючих класаў, заклікаў да пакорлівасці, да бідного и агротнага жицця, хоць сам ніколі НЕ биў прикладам для палею пастви, яго СЛОВА ніколі НЕ супадалі з яго справамі. У народних творах тата и ксяндзи, як и пани, малююцца негатиўна: бязлттаснимі експлуататарамі, прагнимі да чужога дабра, п'яніцамі и распутнікамі, кривадушнимі ашуканцамі и зладзеямі.
У Сацияльна-битавих Казки больш позняга паходжання яскрава адлюстравана класавае расслаенне ў весци, яеое набило асабліва інтенсіўни розмах у пареформенни час.Канфлікт паміж беднимі и багатимі перарастае ў класавую барацьбу, у годину якой виразна вияўляю...
