с, а маці плакала, як па нябожчици. Ди и ігумення монастир рідна цетка Ефрасінні, Жонка Рамана Усяславіча, спрабавала адгавариць Прадславу: "Яшче ж Малад ти століть, каб винесці цяжар манаскага жицця; як зможаш пакінуць княжанне и славу гетага світла?! "аднако НЕ па гадах цвердая Сћ сваіх перакананнях Прадслава яшче больш настойвае на сваім рашенні и нарешце дабіваецца приняцця Сћ монастир, нарачоная цудоСћним імем Ефрасіння (па-гречаску - Радасць). p> Треба адзначиць, што монастир Сћ ХІ-ХІІ стст. на землях Беларусі адигривалі важливу ролю Сћ збіранні інтелектуальнага патенциялу грамадства. Яни з'яСћляліся центрамі духоСћнага жицця. Тут падзвіжнікі спасцігалі навука, набивалі мастацкі густий, а галоСћнае, вучиліся хрисціянскай дабрачиннасці. Маладия таленавітия людзі маглі раскриць палі здольнасці літаратара, мастак, кампазітара. Манахі НЕ паривалі духоСћних сувязяСћ са знешнім светам, а шчодра дзяліліся з насельніцтвам набитимі Сћ монастир ведамі. Ефрасіння, каб служиць свайму народу, самааддана Сћключилася Сћ вучебни працес и яшче больш рупліваю почала, "збіраючи дабрачинния думкі Сћ серци сваім, як пчала мед у соти ".
Праз некатори годину, прикладна каля 1120, Ефрасіння, адчуваючи пасіСћнасць свойого служення и схільная да большага падзвіжніцтва, атримлівае дазвол епіскапа Іллі и засяляецца Сћ Келлі, прибудаванай да сцяни полацкага Сафійскага сабора. Плиг саборнай бібліятеци Ефрасіння пача перапісваць кнігі, а Грош пекло іх продаж аддавала бідним людзям. Можна лічиць, што була створана майстерня-скрипторий, дзе працавалі апантания високай ідеяй людзі: перапісчикі, пераплетчикі, мініяцюристи и іншия, адним словами - майстр кніжнай праворуч, галоСћним клопатам якіх билі НЕ фінансавия прибиткі, а імкненне данесці да людскіх серцаСћ хрисціянскае слова. Верагодна, Ефрасіння НЕ толькі Займаюсь перапіскай кніг, альо и сама пісала літаратурния розчини, якія НЕ захаваліся. Існуе падання, што яна крейди дачиненне да стварення летапісу Полацкага княства, Які так нас не дайшоСћ.
У канц 1120-х гадоСћ яна заснавала жаночи монастир плиг Спаскай царкве Сћ мястечку Сяльцо непадалеку пекло Полацка. Плиг падтримци епіскапа, Які Сћ присутнасці сведак - Святаслава-Георгія и яго старейшага брата Барис Усяславіча - Адда Ефрасінні патребни Сћчастак и прароцкі абвяшчае: "працай тваей узвялічицца гета месца". Монастир святога Спаса Хутка набиСћ Широкий вядомасць. Па прохання Ефрасінні бацька адпусціСћ у монастир яе малодшие сястру Гардзіславу (у манастве ЕСћдакію) для навучання грамаце. Прикладна Сћ 1129 Сћ монастир приходзіць и стриечная сястра Звеніслава (у манастве ЕСћпраксія), ахвяруючи яму залатия речи и каштоСћния ризи. Палю вялікую Справу Ефрасіння распачала НЕ маючих нічога, Акрам хліба и кніг, аднако неСћзабаве ахвяраванні монастир Сћзраслі и гета дало магчимасць пачаць будаСћніцтва Нова царкви святога Спаса. Роботи СћзначаліСћ дойлід Іаан. БудаСћніцтва прайшло Сћ сцісли термін - усяго за 30 тидняСћ. Царква з'яСћляецца дасканалим узорам полацкай архітектурнай школи. Асветніцтва сприяла Сћпригожванню храму унікальнимі фрескавимі размалеСћкамі. Пазней яна падаравала Спаскай царкве дарагі криж, виканани па асабістим замовленні и ескізам Ефрасінні майстрам-ювелірам Лазаря Богш у 1161
Криж Ефрасiннi Полацкай
Криж травні шасціканцовую форму, велічинею 51 см и виканани са сребра, золата и дарагіх каменняСћ. Па баках крижа на сяребраних пазлачаних бляшках знаходзiцца надпic на царкоСћнаславянскай мове, якi есць вельмi вартасним i редкiм дакумантам тих часоСћ. Напic у перакладзе: "Відліт 6669 (гета зн. 1161) пакладае ЕСћфрасiння чесни криж у cвaiм монастир Сћ царкве святога Спаса. Чеснае древа бязвартаснае есць, а акаванне яго: золата i сребра i камене i перли 100 гривен, а так ... (Тут напic пашкоджани) 40 гривен. Каб нiколi НЕ виносiСћся з монастир, що не аддаваСћся, що не прадаваСћся. Калi ж хто НЕ паслухаецца i винесемо з монастир, каб яму НЕ СћспамагаСћ чесни криж нi Сћ гетим жиццi, нi Сћ будучи, i хай будз праклятимі святою i живатворчаю Тройцаю i святимi 318 айцамi i сямю саборамi святих айцоСћ, i хай яго спаткае частка Юди, якi прадаСћ Христя. Хто адважицца зрабiць гета ... (ЗноСћ пашкоджана) вяльможа, цi князь, цi бicкуп, цi iгумення, цi любі iнши Чалавек, хай на iм збудзецца гета пракляцце. ЕСћфрасiння ж раба Христова, зладзiСћшая гети криж, приме вечнае жицце з yciмi святимi ".
Виклiкани гети напic критим, што даСћней Крадених церкваСћ не було редкiм з'явiшчам, Надав у спакойно годину. Надав caмi архiреi, асаблiва грекi, не раз забiралi з церкваСћ вартасния речи. У Полацку Якраз займаСћ епicкапскi Пасад грек Козма (1143-1156), магчима, ен причинiСћся да тагo, што Сћ надпicе НЕ забилiся Сћпамянуць i "бicкупа".
плиг канц ручкi на Крижі есць надпiс майстра: "Госпадзе, памажи рабу свайму Лазару, званаму Богша, зрабiСћшаму гети криж для царкви святога Спаса i ЕСћфрасiннi ". Пачатак гетага надпicу зусiм тaкi сами, якi сус...
