літаральна ва Сћсіх краінах Заходняй БСћропи. Гуманістичния ідеі С. Буднага Сћ абарону Свабода чалавечага духу, ягония палимяния заклікі да паСћсюднага панавання Сћ грамадстве розуму и навукі знайшлі глибокі водгук НЕ толькі Сћ серцах суайчиннікаСћ, альо и Сћ Германіі, Швейцариі, Франциі, Англіі, Італіі, МаскоСћскай Русі. p> дерло дакументальная згадка пра С. Буднага - кароткі запіс у метрици КракаСћскага універсітета за 19 кастричніка 1544 Калі зиходзіць з таго, што Юнаку Сћ годину паступлення ва універсітет було каля 14 рік, - звичайни для пачаткоСћцаСћ узрост - Те, можна меркаваць, што ен нарадзіСћся прикладна Сћ 1530 або Сћ самим канц 1520-х рр.. у нейкай будз. Дзе знаходзілася тая Буда - загадка, бо Весак з такою назвав на Беларусі, таксамо як и Сћ Польшчи, безліч (у біябібліяграфічним слоСћніку "Беларускія пісьменнікі", даречи, указваецца значна Буда каля Плоцька, што на териториі сучаснай Польшчи). На карисць жа яго білоруського паходжання паказваюць многія факти. Найперш, ен вельмі кепска ведаСћ Польшчу. Гета и нядзіСћна, бо дакладна вядома, што Сћсе палі свядомае жицце буднів пражиСћ у Вялікім княстве ЛітоСћскім и толькі зредку виязджаСћ у Польскае каралеСћства для Сћдзелу Сћ пратестанцкіх сінодах. Аднако асабліва важлива тое, што буднів напісаСћ палі першия творити - В«КатехізісВ» и В«АпраСћданне грешнага Чалавек Перад БогамВ» - на старабеларускай мове. Матчинай МОВА асветніка, несумненна, була беларуская мова. Пра гета красамоСћна сведчиць и палимяни заклік Буднага да князеСћ РадзівілаСћ шанаваць яе ва Сћсе годинник, берагчи як неаценни скарб. На шкода, дакладна невядома, дзе буднів атримаСћ Пачатковая Адукация. ПраСћда, есць падстави гавариць пра яго знаходжанне на Падляшши, магчима, у маентку ХадкевічаСћ, у Заблудаве, ці Сћ Супрасльскім монастир. У 1558 С. Будного распачинае дзейнасць у Вільні: викладае Аснова теалогіі Сћ Віленскім пратестанцкім Збора, атримліваючи за гета, як сведчаць криніци, шчодрую па тою годині Сћзнагароду. У сталіци Вялікага княства ЛітоСћскага ЄП не толькі знайшоСћ надзейни жиццеви притулак, альо и атримаСћ видатную мажлівасць удасканаліць свій Талент педагога, пісьменніка, філосафа и багаслова. У віленскі перияд жицця буднів, аднако, що не примаСћ актиСћнага Сћдзелу Сћ тих дискусіях, што распачаліся Сћ асяроддзі пратестантаСћ и Сћ виніку якіх адбилося резкае размежаванне адзінай дагетуль рефармацийнай плині на Беларусі, спачатку на два, а пасли и яшче на некалькі кірункаСћ. Мяркуючи па яго дерло творах, ен схіляСћся да кальвінскай дактрини. Будні не спяшаСћся Сћслед за сваім патронам Мікалаем Радзівілам Чорним примаць подивимось антитринітарияСћ. Ен НЕ хацеСћ Брацило на віру чужия думкі, ризикуючи, вядома, трапіць у няміласць да Сћсемагутнага князя. Як тютюнового, ужо тади виявілася неардинарнасць натури Буднага, імкненне самастойна адшукаць ісціну, дайсці самому да сутнасці з'яв. Ен, разам з тою, що не кінуСћся на злом Головата Сћ ВІР дискусій, а бесперапинна назапашваСћ далей веди - грунтоСћна аналізаваСћ біблейскія тексти, скрупульозна параСћноСћваСћ пазіциі и подивиться шматлікіх аСћтаритетних багасловаСћ, заходніх и Сћсходніх айцоСћ царкви, нарешце, приводзіСћ у сістему палі веди пра Сусвет, Бога и Чалавек І, такім чинам, набліжаСћся да випрацоСћкі Сћласнай теалагічнай дактрини. Каля 1560 С. Будного пераехаСћ з Вільні Сћ Клецьк, дзе Сћ мясцовим кальвінскім Збора прадоСћжиСћ праворуч, распачатую Сћ Вільні, адначасова рихтуючи да друку свій першинец. p> На пачатку літа 1562 з Нясвіжскай пратестанцкай друкарні, што належала Мацвею Кавячинскаму, вийшла дихтоСћная, з Густов аздобленая кніжка значних памераСћ, больш за пяцьсот старонак, пад титулам В«Катехізіс, або СтарадаСћняя хрисціянская навука для простих людзей В». Яна адразу прицягнула Сћвагу адукаваних людзей як у Вялікім княстве ЛітоСћскім, так и далека за яго межамі. Незамінний читанка для дарослих и видатни падручнік для дзетак, В«КатехізісВ» з'яСћляСћся Сћ тієї жа годину неардинарним філасофска-багаслоСћскім творити, адметним паводле свойого зместу и глибіні виказаних думак. Ен виклікаСћ Широкий літаратурную палеміку, якаючи стала прикметнай з'явай усяго еСћрапейскага рефармацийнага руху. Свій зварот да друкаванага слова асветнік растлумачиСћ нясцерпним Жадан спиніць распаСћсюджанне В«хлуслівих вученняСћ В»,В« злих речаСћ, якія перамаглі Сћ Христовай Царкве В». Яго В«КатехізісВ» 1562 привабліваСћ читачоСћ як зместам, так и манерай викладання материялу, виключнай логікай разважанняСћ и пераканаСћчасцю доказаСћ. p> Літаральна праз вки місяці пасли з'яСћлення В«КатехізісаВ», 11 кастричніка 1562 з Нясвіжскай друкарні вийшаСћ нови твор С. Буднага на старабеларускай мове - В«АпраСћданне грешнага Чалавек Перад Богам В».
Живучи Сћ галушками, С. Будного каля 1562-1563 рр.. пачаСћ наладжваць непасредния кантакте з дзеячамі заходнееСћрапейскай Рефармациі. Публічная дискусія пачатку 60-х рр.. XVI ст. паміж клецкімі, нясвіжскімі, віленскімі и малапалянскімі пратестан...
