> Своеасаблівим пратестам супраць пригонніцкай сістеми з '. явіСћся т. зв. "Цвярози рух", Які разгарнуСћся Сћ 1858 - 1859 рр.. Ен биСћ накіравани супраць вінних водкупаСћ 1 , високіх падаткаСћ на віно и спайвання насельніцтва. На сялянскіх сходах прималіся рашенні байкатаваць пітния дами, ствараліся "брацтва цвярозасці ". У гетим руху прималі Сћдзел амаль усьо категориі пригнечанага насельніцтва. Наприклад, у "брацтва цвярозасці" ВаСћкавискага и Пружанскага паветаСћ Гродзенскай губерні було каля 5 тис. Чалавек. p> Нягледзячи на тое, што сялянскія хваляванні билі стихійнимі и лакальнимі, що не визначаліся масавасцю и настойлівасцю, яни добра виявілі агульния інтареси пригоннага сялянства, адлюстравалі настрій и жаданні народу. Сяляне виступалі за сапраСћднае и поСћнае визваленне пекло памешчицкай залагодить и перадачу ім усей зямлі, памешчикі - за адмену пригоннага права плиг захаванні палею уласнасці на зямля. БезумоСћна, царизм падтримаСћ памешчикаСћ.
19 лютаго 1861 Аляксандр II зацвердзіСћ усьо заканадаСћчия акти (іх було 17), якія тичиліся адмени пригоннага права, и звярнуСћся да народу з маніфестам. Альо апублікавани Сћсе гетия дакументи билі 5 сакавіка 1861 Такі значний разриСћ паміж Дата зацвярдження царом заканадаСћчих актаСћ и іх алублікаваннем для Сћсеагульнага азнаямлення тлумачицца критим, што патребна була не толькі надрукаваць неабходную колькасць екземпляраСћ гетих вялікіх дакументаСћ, альо и приняць шераг превентиСћних (папераджальних) захадаСћ на випадак хваляванняСћ, якія небеспадстаСћна прагназіраваліся Сћладамі. Билі падрихтавани неабходния вайсковия часці Сћ сталіцах, а Сћ губерні для назірання за парадці накіравани флігель-ад'ютант, якія Сћ неабходних випадкі мелі права дзейнічаць пекло імя цара.
Усе дакументи, апублікавания 5 сакавіка 1861 р., можна падзяліць на вки групи: агульния палаженні, мясцовия палаженні, дадатковия правіли. Юридичних актаСћ, пад норми якіх падпадала Сћся імперия, було некалькі. Гета - Агульнае палаженне аб сялянах, якія вийшлі з пригоннай залежнасці, Палаженне аб упарадкаванні дварових людзей, якія вийшлі з пригоннай залежнасці, Палаженне аб викуп сялянамі, якія вийшлі з пригоннай залежнасці, іх сядзібнай аседласці и аб садзейнічанні Сћрада набиццю гетимі сялянамі ва Сћласнасць палявих надзелаСћ, Палаженне аб губернскіх и павятових па сялянскіх справах для установах, а таксамо "Правіли аб парадку Сћвядзення Сћ дзеянне ПалаженняСћ аб сялянах, якія вийшлі з пригоннай залежнасці ". 3 мясцових палаженняСћ непасредна териториі Беларусі тичилася два: Мясцовае палаженне аб пазямельним уладкаванні сялян, якія паселени на памешчицкіх землях у губерніях: Вялікарасійскіх, Новарасійскіх и білоруських (пад гета палаженне падпадалі МагілеСћская губерній І Великому Частка Віцебскай) i Мясцовае палаженне аб пазямельним уладкаванні сялян, якія паселени на памешчицкіх землях у губерніях: Віленскай, Гродзенскай, Ковенскай, Мінскай и частци Віцебскай (ахоплівала астатнюю територию Беларусі).
У маніфесце и палаженнях билі заканадаСћча замацавани Сћсе агульния для сялян асабістия и маемасния праві, рацію грамадскага кіравання сялян, дзяржаСћния и земскія павіннасці. ГалоСћним звяном у заканадаСћчих актах реформи билі асабістия праві сялян. У маніфесце падкреслівалася, што адмена пригоннага права з'яСћляецца винікам добраахвотнай ініциятиви "висакароднага дваранства". У алпаведнасіу_.з .. маніфестам селянін адразу атримліваСћ асабістую свабодСћ ~ били пригонни, у якогараней йазггеівчик ^ ер забраць усю яуі В»маемасць, а самогу прадаць, падараваць, закласці, поза атримліваСћ НЕ толькі магчимасць вільна распараджацца палею асобай, альо и шераг грамадзянскіх правоСћ: пекло свойого імя заключаць розния грамадзянскія и маемасния пагадненні, адкриваць гандлевия и прамисловия прадприемстви, пераходзіць у іншия саслоСћі.
Агульния палаженні Сћводзілі нову сістему кіравання вескай. Яна була заснавана на вибарнасці ніжейших СЛУЖБОВИХ асобі. Сяляне, якія жилі на зямлі аднаго памешчика, складалі сільську Грамаду (абшчину). На сходзе сельскай Грамада вибіраСћся стараста. Некалькі сельскіх абшчин, якія адносіліся да аднаго царкоСћнага прихода, стваралі воласць. На валасним сходзе сельскія старасти и СћпаСћнаважания пекло шкірних 10 двароСћ вибіралі валасное праСћленне, валаснога старшиня и суддзю. Сельскія и валасния праСћленні займаліся раскладкай и Збора падаткаСћ, виконвалі распарадженні мясцових залагодить, регулявалі пазямельния адносіни сялян, сачилі за парадці у весци. За своечасовае викананне Сћсіх павіннасцей сяляне неслі адказнасць на Аснова кругавой парукі, а судовия впорався вирашаліся паводле норм и традиций звичаевага права.
Для непасреднага правядзення реформи на месцев ствараліся специяльния органи - павятовия міравия з'езди и губернскія па сялянскіх справах для встановила. Кантралявалі дзейнасць гетих органаСћ губернатари. Першай інстанцияй па Сћрегуляванні адносін паміж сялянамі и памешч...
