егка могуць удзяляць пасільную лепту, ва ўспамін свойого визвалення и ва ўдзячнасць за шчодрия міласці, виказания сялянскаму насельніцтву нашим Вялікім Гасударам" [22, с.1].
Усе гета тлумачицца імкненнем знайсці аригінальния нациянальния витокі архітектури ў тій мешаніне стиляў, якая ахапіла Еўропу и Расію. На практици годинах гета вилілася ў надуманість, павярхоўную стилізацию и еклектику, штучнае аб яднанне елементаў візантийскай, кіеўскай, уладзімірскай архітектури. Безумоўна, у параўнанні з сапраўднай старажитнарускай архітектурай розчини стилізатараў адрозніваліся манатоннасцю и педантичнасцю кампазіцийних вирашенняў, залішняй сухасцю и дробнасцю ў абмалеўци деталяў, а таксамо приўнясеннем неўласцівих Стила рис класіцизму.
Найбільший манументальним и репрезентатиўним сярод візерункових пра - ектаў церкваў з яўляўся тип чатирохчасткавага пяцікупальнага храму, Які складаўся з шатровай званіци над притворам, трапезнай, кубападобнага аб йому малітоўнай зали и апсіди з ризніцамі. Годинах аб емна-прасторавую шматпланавасць узбагачаюць бакавимі придзеламі. Гети тип будинкаў визначаўся прасторавай развітасцю, маляўніча-стракатим сілуетам, пашираним наборам декаратиўних елементаў. [17, с.156-157]
Менавіта гети тип візерункових праектаў распрацоўваюць и ўдасканальваюць буйнейшия дойліди імпериі. Так, праект Крижаўзвіжанскай царкви ў м. Висока-Літоўск биў складзени адразу пасли польска-сепаратисцкага паўстання паборнікам праваслаўнага архітектурнага канону академікам В.I. Чагіним и зацверджани генералам пекло інфантериі М.М. Мураў евим 23 жніўня 1864 (будаўніцтва помер ў 1869 р.). У Аснова прасторавай кампазіциі - кубападобни центрични аб ем, шатрові дах якога ўвенчани партатиўним пяцікупаллем. Так храму па баках далучаюцца больш нізкія прамавугольния придзели пад двухсхільнимі дахамі, з франтальнага боці - Такі ж притвор, завершується шатровай званіцай, з тильнага боці - паўкруглая апсіда. Плоскасния фасади раскрапавани лапаткамі, аркатурай, прафіляванимі карнізамі, расчлянени арачнимі вокнамі ў ліштвах. Праектаванне храмаў гетага типу ўскладаецца на буйних губернскіх архітектараў. Па аналагічнай кампазіцийнай схемою гродзенскі губернскі архітектар І. Дярноўскі ў 1914 стварае праект царкви для в. Дзераўная (Слонімскі р-н Гродзенскай вобла.) [17, с.157].
Міністр унутраних спраў генерал-ад ютант Цімашеў 30 верасня 1870 сцвярджае праект храму для в. Моўчадзь (Баранавіцкі р-н Бресцкай вобла.), Распрацавани архітектарам Ціхвінскім. На 1873 р. на месцев драўлянага касцела ўзведзена Петра-Паўлаўская царква. Будаўніцтва Нова царкви звязана са значним павеліченнем колькасці приходаў у сувязі з пераходам католікаў у праваслаўе и таму, што Пажар у 1852 биў знішчани драўляни храм. Зямельни ўчастак и будаўнічия материяли ахвяравалі навакольния памешчикі. Аригінальнасць кананічна вирашанага храму заключаецца ў адасобленасці шатровай званіци и трапезнай, накритай асабістим вальмавим Дахам. Асноўни кубападобни аб ем пад чатирохсхільним Дахам увінчані пяцікупаллем, яго карніз вирашани падугай з дзвюма цягамі-викружкамі. Притвор и бакавия придзели праектавалася аформіць двухграннимі шчитамі, альо билі викаристани больш стильния кілепадобния франтони. [39, с.1]
Будаўніцтва Надав типавога вясковага храму було звязана з шерагам цяжкасцяў як арганізацийнага, так и практичнага характар, аб чим сведчиць гістория с...
