чужимі творити маладнякоСћцаСћ, з іх пригодніцтвам и неверагоднимі здареннямі, з героямі - барацьбітамі за Лепша будучиню. Для Калюгі ж усьо В«забабоннаеВ», звязанае са светаадчуваннем народу, яго душею, крейди вялікае значенне.
Пішучи Сћ 1931 аповесць В«Нядоля ЗаблоцкіхВ» пра дакастричніцкае жицце сялянства, аСћтар не міг НЕ думаць пра сучаснасць. Уласна, дзеля больш глибокага спасціження праблем сучаснасці пісаліся и яго апавяданні, нябачнимі, альо моцнимі сувязямі звязания з сучасним празаіку жиццем. В«Нядоля ЗаблоцкіхВ» працягвала развіваць и паглибляла многія праблєми Аповесці В«Ні гостем, ні гаспадар": даследавала тую ж праблему адчуження пекло народу вихадцаСћ з яго. Праз мінулае пісьменнік бачиСћ контури будучага. Спрадвечнае сялянскае імкненне В«вийсці Сћ паниВ» Мелася некалі виліцца Сћ ревалюцию. I Сћжо Нови пани, вихадци з нізоСћ, яшче больш абиякава адхришчваліся пекло інтаресаСћ народу, аддаляліся пекло яго. Паказальна, што Сћ якасці епіграфа і В«Нядолі ЗаблоцкіхВ» аСћтарам узяти словами В«З даСћнейшихВ« казалаСћ В»: В«Такі ж Нешта робім? - Каб ми не ведалі, што ми робім, дик мо б НЕ рабілі В», у якіх вияСћляецца самаСћпеСћненасць, перакананасць людзей у правільнасці таго, што яни робяць, Надав самахвальства. Літаральна Сћсе героі Аповесці В«хвареюцьВ» такім самаадчуваннем. Толькі саме жицце порушували б непахіснасць гетих перакананняСћ, з-за якіх и сустракае іх нядоля. У центри Аповесці - гістория сям'і Заблоцкіх. Пачинаецца яна з апавядання пра старога Заблоцкага, спрадвечнага гаспадара, старасвецкага Чалавек Саверина, плиг якім В«на Сћсе парадак биСћВ». БиСћ лад и дастатак у вялікай, шматлюднай сям'і. Па яго ж смерці В«рассипалісяВ» Заблоцкія В«як гарох на сто дарога, - хто куди віда В». I дружнай сям'і як и не було. Шкірні з Заблоцкіх сустрене палю частку-нядолю на дарозе жицця. Альо шкірно з іх пихліва будз лезці Сћгору, хочучи сцвердзіць палю адметнасць, палю важкасць у гетим жицці: В«Не було на іх зростанню: усьо да аднаго аршин з шапкаю Сћдаліся на вишкі. А Сћсе цягнуліся Сћгору, каб над усімі вишей Биць, каб адусюль іх бачилі В», - таку агульную жартоСћна-іранічную характаристику дае Калюга памкненням сваіх герояСћ у пачатку твора, якаючи для кожнага па-свойму будз праСћдзівай у ходзе развіцця сюжета. Аповесць, як и апавяданне В«Тахвілін швагерВ», пазначана вялікай увагай да народних паданняСћ, звичаяСћ, абрадаСћ. У розчини Моцний адчуваюцца адгалоскі мастацкага вопиту М. В. Гогаля, пісьменніка, якім вельмі захапляСћся Калюга. Магутни фальклорни Струмень, свіжа криніца Народнай фантазіі родняць В«Нядолю Заблоцкіх В»саВ« Шляхціцам Завальняй, або Беларуссией Сћ фантастичних апавяданнях В» Яна БаршчеСћскага. Твор апошняга вирастаСћ непасредна з вуснай Народнай творчасці, меСћ на меце збор и пісьменніцкае афармленне пачутага Сћ самабитнае Мастацкай целае. Калюга викаристоСћвае народну творчасць інакш - як мастак-філосаф, Які хочай зразумець, што такое есць Чалавек у гетим Свеце. Па задума палею твор широкага епічнага гучання, В«Нядоля ЗаблоцкіхВ» стаіць як би Сћбаку пекло усяго напісанага білоруський літаратурай 20-х гадоСћ. Адметнасць Аповесці НЕ толькі Сћ філасафічнасці, у викаристанні елементаСћ міфалогіі. Нязвиклай для білоруський літаратури таго годині була форма твора, живая присутнасць у яго апавядальнай плині героя-апавядальніка, Які, ніби екскурсавод, водзіць у падуладних яму годині и прастори, знаеміць з персанажамі, дае ім жартаСћлівия аценкі. Як важливу асаблівасць твора треба адзначиць и фантастичнасць годині Сћ ім. Аповесць яскрава виявіла гумаристични пліч Талент Калюгі, яго схільнасць да Народнай дасціпнасці и жарт. Багатая и разнастайни Гумар робіць больш маляСћнічай и поліфанічнай Мастацкая фразу твора. Арсенал моСћних сродкаСћ камізму тут даволі широкі и стракати. Гета - и каламбури, и параСћнанні, и метафари, и перифраз. Фарби сміху, якія вибірае празаік плиг абмалеСћци сваіх герояСћ, у асноСћним цеплия, сардечния, хоць годину пекло годині и набиваюць адценні асудження, насмешкі. p> Багаццем інтанаций (пекло вяселих, гумаристичних да сур'езних, іранічних), метафаричнасцю мови, присутнасцю Сћ їй аСћтарскага голасо, сканденсавана афаристичним Стила блізкая да Аповесці "Нядоля Заблоцкіх" навела В«Цеснаватая куртачкаВ» (1932). У центри навели - прадстаСћнікі вясковай моладзі камсамолка Волька ЛисаковічаСћна и Каваль Адась БанькоСћчик. Активістка Волька імкнецца адпавядаць створанаму беларускім класікам Я. Коласа у Аповесці В«На прасторах жиццяВ» Сћзору перадавой дзяСћчини. В«Яшче Сћ критим вяку була Волька, што хацелася їй без канца и без мети далей у навуци ісці В», - гавориць Калюга пра сваю гераіню. Волька збіраецца паступаць у педтехнікум и заклікае свойого каханага падавацца на робітфак. Аднако НЕ паступіць В«непаваротни, цельпукавати Адась БанькоСћчик - акурат традицийни герой білоруський літаратури В»- на робітфак. Падвядзе яго бесклапотни, без усялякіх високіх памкненняСћ В«утрапени ЧалавекВ» Антосьо Драніц...
