нага центра каля заходніх межаСћ палею дзяржави, и рихтаваСћся да Нова Вайни. 19 сніжно 1512 руская армія на чале з вялікім князем рушила да Смаленска. Альо дерло Спроба штурму не Сћдалася. Нова кампанія пача Сћлетку 1513 и таксамо була безвиніковая. СпустошиСћши наваколле, Васілій III з військам вярнуСћся Сћ Масква. Трецяя кампанія па захопу Смаленска пача 16 травня 1514, и пасла працяглага іптурму, 30 червеня 1514, Смаленск капітуляваСћ. Васілій III рушиСћ на ЗАХІД да Орши и Друцка. Каля Орши адбилася грандиезная бітва, дзе маскоСћскія войскі пацярпелі поСћнае параженне. Альо, нягледзячи на гета, усьо СПРОБА ВКЛ вярнуць заваявания Масква земли билі даремния. У 1522 було укладати пяцігадовае перамір'е, якое потим було прадоСћжана япгче да 1533 Смерць Васілія III и смути Сћ МаскоСћскай дзяржаве плиг яго малалетнім пераемніку штурхнулі Вялікае княства ЛітоСћскае да яшче адной СПРОБА вяртання заваяванага Масква. Ваенния дзеянні працягваліся 4 гади. ЛітоСћскае княства вярнула толькі Гомель и НЕ-катория нязначния воласці на Сћсходзе. У 1537 зноСћ було заклю-чана перамір'е на 5 гадоСћ да 25 сакавіка 1542 Яно працягвалася да самай Лівонскай Вайни.
Такімі билі асноСћния напрамкі знешняй палітикі Вялікага княства ЛітоСћскага Сћ XIV-XVI стст. Як бачим, прияритети Сћ їй мяняліся. У XIV ст. яно мляво напружаную барацьбу з нямецкімі орденамі и татарскімі ханствамі. У канц XIV-XV ст. ВКЛ було зайнята адносінамі з Польшчай, праблемай літоСћска-польскага САЮЗ, Які б даламог вирашиць шмат знешніх и Сћнутраних праблем. На працягу болипой за сто гадоСћ Вялікае княства ЛітоСћскае знаходзілася Сћ таборі персанальнай уніі з Польшчай. ГалоСћним напрамкам знешнепалітичнай дзейнасці Вялікага княства ЛітоСћскага Сталі адносіни з мацнеючай МаскоСћскай дзяржавай, канкурентам у справе аб'яднання рускіх зямель. ДоСћгі годину кіруючия коли Вялікага княства ЛітоСћскага Сћпарта НЕ хацелі признаць титул В«Гасудара Сћсяе РусіВ» за вялікім князем масіоСћскім. А до сяредзіне XVI ст. яни вимушани билі сутикнуцца Сћжо з Жадан рускаго цара Івана IV далучиць Беларускія и Сћкраінскія земли. Гета сведчила пра Сћмацаванне Рускай дзяржави и аслабленне Вялікага княства ЛітоСћскага аж так пагрози яго існаванню. Та сяредзіни XVI ст. яно Сћжо НЕ маглів супрацьстаяць на роСћних Рускай дзяржаве. Логіка барацьби з ім и міжнародния абставіни вимусілі Вялікае княства ЛітоСћскае да болипой цеснага дзяржаСћнага аб'яднання з Польшчай.
Спіс літаратури
1. 150 питанняСћ и адказаСћ з гісториі Беларусі/Уклад. З. Санько, І. Саверчанка - Вільня: В«Наша будучиняВ», 2002;
2. АрлоСћ У., Сагановіч Г. Дзесяць вякоСћ білоруський гісториі. - Вільня: В«Наша будучиняВ», 1999;
3. Запавет МураСћева, графа Віленскага. Записка про некоторих' вопросах' з влаштування Північно-западнаго краю// Нови Година № 11 (16), 2003;
4. Гістория Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. /Я.К. Новік, Г.С. Марцуля, І. Л. КачалаСћ и інш. - Мінск: В«УніверсітецкаеВ», 2000;
5. ІгнатоСћскі У.М. Кароткі нарис гісториі Беларусі. - Мінск: В«БілорусьВ», 1992;
6. Ілюстрована хронологія історії Білорусі. - Мінськ: В«БелЕнВ», 1998;
7. Історія Білорусі в документах і матеріалах/Авт.-упоряд. І.М. Кузнєцов, В.Г. Мазец - Мінськ: В«АмалфеяВ», 2000;
8. КаліноСћскі К. За нашую вольнасць. Творити, дакументи/Уклад. Г. КісялеСћ - Мінск: В«Беларускі кнігазборВ», 1999;
9. К. Калиновський. З друкарського і рукописної спадщини. - Мінськ: В«БілорусьВ», 1988;
10. Краіна Білорусь. Ілюстраваная гістория/У. АрлоСћ, З. Герасімовіч. - Martin: В«NeografiaВ», 2003;
11. Нариси гісториі Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. М.П. Касцюк, У.Ф. Ісаенка, Г.В. ШтихаСћ и інш. - Мінск: В«БілорусьВ», 1994;
12. Таляронак С. Генерал Міхаіл МураСћеСћ 7 - В«ВешальнікВ»// Беларускі гістарични часопіс № 3, 1997;
13. Шалькевіч В.Ф. Кастусь Калинівський: Сторінки біографії. - Мн.: Університетське, 1988. - 240 с.: Іл. p> 14. Енциклапедия гісториі Беларусі. У 6 т. Тт. 1-6/ч. 1 /. - Мінск В«БелЕнВ», 1993-2001;
