Я. Купала висловлюємо свае меркаванне наконт таго, « Што будз тут скора - ЦІ радасць, ЦІ гора? .."
Ритарични зварот - заклік, слова з якімі гаворачи звяртаецца да асобі ЦІ прадметаў як присутних, так и адсутних, и якія НЕ патрабуюць непасреднага водгуку. Ритарични зварот найчасцей адрасуецца адцягненим з ЯВАМ ЦІ абстрактним паняццям. Такі зварот у асобних випадкі накіравани на асобі або іх сукупнасць. Ритарични зварот узмацняе емациянальнасць виказвання.
хвалимося широкай разлілась, як мору,
рідний наш край затапіла ...
Брацці! ЦІ зможите грамадскае гора?!
Брацці! ЦІ хваце нам сіли?! [1, с. 108].
З дапамогай ритаричнага звароту Максім Багдановіч як би робіць заклік, звяртаючися да людзей и адначасова ў іх жа питаецца: ЦІ змогуць яни гета зрабіць.
Ў даль яни памкнулі, и лятуць пад ІМІ
Ніви ди Балота, поле, бор, цибулі.
Альо што там блішча? ЦІ не ти, сястрица,
ЦІ чи не ти ліешся, сребная раку? [1, с. 116].
У гетим уриўку верша М. Багдановіч звяртаецца да неживой істоти, зразумела, што раку не можа яму адказаць, альо з дапамогай ритаричнага звароту неживая істота робіцца живой, што нада вершу яшче велику емациянальнасць и експресію.
Чаго вам хочацца, панове?
Які вас виклікаў примус
Забіць тривогу аб Тей мове,
якой азваўся беларус? [2, с. 20];
Што ти маєш з маей звадкі,
З дзікай ненавісці?
Людзі толькі насмяюцца,
І ўсей тієї карисці ... [2, с. 47].
Ритарични вокліч - сцвярдженне пеўнага паняцця ў емациянальнай формі. Ритарични вокліч звичайна висловлюємо аўтарскае здзіўленне, абуренне, захапленне и іншия пачуцці и графічна афармляецца клічнікам.
У цемні до нас пливуць рубіни папяросаў,
Ліхтарні блиск адкриў на ліпе розсип росаў ...
Ах, колькі есць краси цудоўнай поруч з намі,
Калі глядзець вакол дзіцячимі вачамі! [1, с. 244].
плиг дапамозе ритаричнага вокліча аўтар перадае нам свае захапленне, яго приваблівае незвичайнае ў звичайним:
Каб залячиць у серци рани,
Забиць пра долі цяжкі глум,
Прийдзіце да касцела Анни,
Там знікнуць сцені цяжкіх дум.
Як легка да гари, як красна
Узносіць вежи ен палі! [1, с. 247].
М. Багдановіч захапляецца касцелам, яго вежамі. Палі захапленне ен висловлюємо праз ритарични вокліч.
Ей, дуж я да ўсяго -
На раллі, на лузі!
Толькі гора...
