й імпериі. Працюю рускаго вучонага К.Ф.Калайдовіча "Пра білоруську гаворку" (1822) уяСћляла сабой дерло СПРОБА навуковага даследа-вання мови беларусаСћ.
Вялікі інтарес да Беларусі праявілі польскія вучония. Лінгвіст С.Лінде и гісторик Т.Чацкі першимі загаварилі пра самабитнасць білоруський мови и неабходнасць яе вивучення.
У Першай палового XIX ст. убачилі світло шматлікія дакументи и ма-терияли па гісториі Беларусі: "Беларускі архіСћ" І.І.Григаровіча, "Летапісец Літви и руская хроніка "І.Даніловіча," Акти Заходняй Расіі "," Кнігі пасольскія Метрикі Вялікага княства ЛітоСћскага "і інш.
Видадзени "Помнікі гісториі Літви "Т.Нарбута, вийшлі Сћ рускім друку Статути Вялікага княства ЛітоСћскага. p> значний Сћклад у развіцце беларусазнаСћства Сћнеслі Сћрадженци Беларусі: гісторикі Іван Григаровіч, Ігнат Даніловіч, аСћтар дзевяцітомнай "Гісториі літоСћскага народу" Теадор Нарбут, Міхаіл Без-Карніловіч, Які Сћ 1855 видаСћ у Пецярбургу "Гістаричния звесткі аб знамянальних мясцінах у Беларусі", лінгвісти Іван Насовіч и СтаніслаСћ Мікуцкі. Пісьменнік-етнограф Павло ШпілеСћскі з'яСћляСћся аСћтарам навукова-пазнавальних твораСћ "Падарожжа па Палессі и беларускім краі" і "Білорусь у характаристичних апісаннях и фан-тастичних яе Казку". На карисць білоруський гісториі, археалогіі, етнаграфіі и краязнаСћства працавалі братчики ЯСћстафій и Канстанцін Тишкевічи, вучони и грамадскі дзеяч Адам Кіркор, публіцист и адзін з дерло даследчикаСћ білоруський літаратури Рамуальд Падбярезскі. p> У дерло творах па беларусазнаСћству раскриваліся багацці мате-рияльнай и духоСћнай культури білоруського народу: апісани побит, жилле, Прилад ПРАЦІ селяніна, каляндарна-земляробчия (ка-лядния, валачобния, купальскія, Дажинкі, зажинкі) i сямейна-битавия (вяселле, хресьбіни, пахаванне) абради и звичаі. Знайшла адлюстраванне таксамо народна творчасць (фальклор, музика, хареаграфія и прикладное Мастацтва), асабліва такія жанри Фальк-лора, як песні, казкі, загадкі, приказкі, примаСћкі, легенди и паданні.
Развіцце беларусазнаСћства, павишенне інтаресу да гісториі и етнаграфіі беларусаСћ садзейнічалі Сћсведамленню прадстаСћнікамі шляхти и разначинних слаеСћ палею приналежнасці да народу, поиска ІМІ сваіх каранеСћ. Мацнела етнічная самасвядомасць, ішоСћ працес пераСћтварення народнасці Сћ білоруську нацию.
СПІС ЛІТАРАТУРИ
1. 150 питанняСћ и адказаСћ з гісториі Беларусі/Уклад. З. Санько, І. Саверчанка - Вільня: "Наша будучиня", 2002;
2. АрлоСћ У., Сагановіч Г. Дзесяць вякоСћ білоруський гісториі. - Вільня: "Наша будучиня ", 1999;
3. Запавет МураСћева, графа Віленскага. Записка про некоторих' вопросах' по влаштуванню Північно-западнаго краю// Нови Година № 11 (16), 2003;
4. Гістория Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. /Я. К. Новік, Г. С. Марцуля, І. Л. КачалаСћ и інш. - Мінск: "Універсітецкае", 2000;
5. ІгнатоСћскі У. М. Кароткі нарис гісториі Беларусі. - Мінск: "Білорусь", 1992;
6. Ілюстрована хронологія історії Білорусі. - Мінськ: "БелЕн", 1998;
7. Історія Білорусі в документах і матеріалах/Авт.-упоряд. І. Н. Кузнєцов, В.Г. Мазец - Мінськ: "Амалфея", 2000;
8. Краіна Білорусь. Ілюстраваная гістория/У. АрлоСћ, З. Герасімовіч. - Martin: "Neografia", 2003;
9. Нариси гісториі Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. М. П. Касцюк, У. Ф. Ісаенка, Г. В. ШтихаСћ и інш. - Мінск: "Білорусь", 1994;
10. Таляронак С. Генерал Міхаіл МураСћеСћ 7 - "Вешальнік"// Беларускі гістарични часопіс № 3, 1997. br/>
