кому визваляСћся пекло залагодить природи, падпарадкоСћваючи яе сабе. Змянялася свядомасць Чалавек, у яго СћяСћленннях аб навакольним Свеце Сћсе больш пачинаСћ пераважаць рациянальна пачатак. Нови адносіни Чалавек да природи и з'яСћ сацияльнага жиця знайшлі своє адлюстраванне и Сћ Народнай вуснапаетичнай творчасці.
У епоху феадалізму многія казкі аб живелах Сталі па сутнасці казкамі сацияльнага зместу. У гетих творах захаваліся трапния назіранні над з'явамі приподи, характар, паводзінамі и звичаямі різни живел, альо галойним аб'ектам іх стаСћ Чалавек и яго становішча Сћ класавим грамадстве. Аднако каренния змена Сћ змесце НЕ виклікалі значних змен у Мастацкай формі гетага типу козак. Як слушно заСћважиСћ У.П. Анікін, "вигадка Сћ Казки страціла свой били характар ​​и ператварилася Сћ паетичную СћмоСћнасць ..., іншасказаннне, алегорию. Пераход старажитнай фантастикі Сћ алегорию биСћ критим натуральний, што и ранєй живели надзяляліся антрапаморфнимі рисамі: звер лічиСћся істотай, якаючи валодае Мова і чалавечим Розума ". Казкі аб живелах зрабіліся Сћ пераважнай большасці алегаричнимі творамі, у якіх народ адлюстроСћваСћ розния бакі свойого жицця, викриваСћ Зага грамадства, заснаванага на пригнечанні Чалавек Чалавек.
Звичайна Сћ білоруських Казки аб живелах дзейнічаюць звяри и птушкі, якія характаразуюць мясцовую фауну: мядзведзь, воСћк, ліса, дзік, заєць, жораСћ, чапля, дрізд, а таксамо хатнія живели и птушкі: казел, бран, кінь, сабака, кіт, Певень и інш. Ужо Надав адзін пералік "дзеючих асобі "гетих твораСћ паказвае, наколькі Моцний звязана з жиццем іх творцаСћ І з навакольнай природай І як яни адрозніваюцца пекло козак інших народаСћ світлу.
Адна з асаблівасцей козак - замацаванне за живеламі пеСћних якасцей, якія и визначаюць павдзіни герояСћ у пеСћних сітуациях. Ліса визначаецца хітрасцю, и гета амаль заСћседи приносіць їй Поспех у бойках и спречках з іншимі живеламі. ВоСћк дужи, альо вельмі прагнем. Нерозумні, а таму яго часта абурваюць ліса, свіння и Надав гусі. Чи не визначаецца Розума и мядзведзь, галоСћная риса якога - незвичайная Сіла. Наадварот, вельмі Мудрого І разважліви кіт, Які дае паради пакриСћджаним и Надав виступаємо іх абаронцам. Кот и лісіца дзякуючи смеласці и кемлівасці перемагаюць мядзведзя, воСћка и дзіка.
Адна з Широкий вядомих у рускім, беларускім и Сћкраінскім ЕПАС казка "Церам-церамок" паказвае и асуджае панаванне дужага над слабким. Яе Беларускія вариянти "Дзедава рукавічка", "Муха-хахаСћка" і інш. Вельмі трапні и красамоСћна характаризуюць звяроСћ. Викриваючи няроСћнасць, панаванне несправядлівасці, народ асуджаСћ и іншия Зага тагачаснага грамадства. Вилучати висмейваюцца Сћ казці "ліса-каталічка" ханжаства и кривадушнасць, якімі заСћседи видзяляліся служкі культу и тия, хто вистаСћляСћ напаказ палю "набажнасць". ЗнайшоСћши Сћ пастци падсмажанае м'яса ліса закатували Сћ мядзведзя
Кумок-галубок, ці еСћ ти сення?
Нє, кумка-галубка, що не прийшлося.
Ну, пойдзем, я цябе завяду Сћ адно месца - слаСћнае снеденне будз! Сама б з'ела, та сення серада - мені Нельга есці - я каталічка.
спасіба, кумка-галубка, пойдзем!
Вось ліса падвяла мядзведзя до гетаму м'яса. Як толькі ен дакрануСћся, так ягоабхваціла пастка и падняла Сћгару. Ліса тади Сћзяла м'яса ди ї есць. А мядзведзь їй:
Кумка-галубка, табє ж серада.
Е, кумок-галубок, Няхай тією серадзіць, хто Сћ Гару глядзіць.
Ідеали народу, яго високароднае маральнае аблічча Яскрава праявіліся Сћ Казки, якія СћслаСћляюць імікненне да Праця і справядлівасці, сяброСћства и Сћзаемадапамогу, смеласць, рашучасць, знаходлівасць.разам з критим народ рашуча критикуе адмоСћнае. З тонкім Гумаров казкі висмейваюць фанаберистасць, зайздрасць, баязлівасць. У казці "Як кіт и сабака з ваСћком дружбу вадзілі "асуджанцца няСћдзячнасць, здради таваришам. Спачуванне Сћ читача виклікаюць старі кінь, сабака або кіт, якіх няСћдзячни гаспадар виганяють з дому, бо яни яму Сћжо більше не могуць принесці карисці. Звичайна Сћ Казки на дапамогу пакриСћджаним приходзяць іншия звяри и справядлівасць перамагае.
Сярод козак аб живелах своеасаблівай пабудовай вилучаецца група камулятиСћних або ланцугападобних твораСћ. Сюжет казкі легка падзяляецца на асобния епізоди-звенні. Шкірні Наступний епізод уключае Сћ сябе Сћсе деталі папяредніх и дапаСћняецца нечим новим. З кожнай Нова падзеяй павялічваецца колькасць дзеючих асобі, адбиваецца "нарашченне" дзеяння.
КамулятиСћния казкі, як и іншия казкі аб живелах, билі непариСћна звязана з жиццем палею епохі. Яни адлюстравалі подивимось працоСћних, іх адносіни да різни з'яСћ грамадскага жицця и побиту. Наприклад, казка "Курка-рабушка" вельмі Сћдала перадае іранічния адносіни народу да служак культу и царкви.
Вивученне ЕПАС Сћ школі пачинаецца з козак. Гета метазгодна, зиходзячи з вучебна-вихаваСћчих завдань, якія ...
