Сћ ХVІІІ, а яшче больш - у ХІХ ст., На авансцену Мастацтва вийшла літаратура. Адпаведна, адбиліся и змена Сћ естетичнай теориі. Так, ужо Лесінг у В«ЛаакаонеВ» рабіСћ акцент на перавазе паезіі над живапісам и скульптурай. Криху пазней Кант веСћ гаворку аб першинстве паезіі над іншимі мастацтвамі. З надзвичайнай енергіяй узвишаСћ літаратуру над іншимі мастацтвамі, лічиСћ яе В«Вишейш пологах Мастацтва В»В. Бялінскі. p> аднако, и гета заканамерна, такий думкі притримліваліся НЕ Сћсе. Так, многія рамантикі, а пазней и сімвалісти вишейшай Форман Мастацкай дзейнасці и наогул культури лічилі музику.
Зазначим и падкреслім, што падобния меркаванні (як В«літаратурацентрисцкіяВ», так и В«МузикацентрисцкіяВ»), адлюстроСћваючи змена и прияритети Сћ Мастацкай культури ХІХ - пачатку ХХ стст., Аднабаковия и НЕ витримліваюць сур'езнай критикі. У супрацьлегласць іерархічнаму Сћзвишенню якога-небудзь аднаго віду Мастацтва над Сћсімі астатнімі пераважнай большасцю сучасности теаретикаСћ падкресліваецца раСћнапраСће форм Мастацкай дзейнасці. Чи не випадкова Широкий побуті висловивши В«сям'я муз В».
ХХ ст. (Асабліва яго інша палового) азнаменавалася сур'езнимі зрухамі Сћ суадносінах паміж відамі Мастацтва. Узніклі, умацаваліся и набилі значний СћплиСћ мастацкія форми, якія грунтуюцца на нових сродках масавай камунікациі: з пісьмовим и друкарскім словами Сталі паспяхова спаборнічаць Вусни мова, што гучиць па радие, І, галоСћнае, візуальная вобразнасць кінематографа и телеекрана.
У сувязі з гетим з'явіліся канцепциі, якія Сћ дачиненні да Першай палового ХХ ст. правамерна називаць В«кінацентрисцкіміВ», а так іншого - В«телецентрисцкіміВ». Практикі и теаретикі кінамастацтва неаднаразова сцвярджалі, што Сћ мінулим слова крейди гіпертрафіраванае значенне; а поза людзі, дзякуючи кінафільмам, вучацца па-іншаму бачиць світло, што чалавецтва пераходзіць пекло паняційна-славеснай да візуальнай, відовішчнай культури. Адзін з теаретикаСћ телебачання, канадскі вучони М. Маклюен, наприклад, сцвярджае, што Сћ ХХ ст. адбилася інша камунікатиСћная ревалюция (Першай було винаходніцтва друкарскага верстата): дзякуючи телебачанню, якое валодае надзвичайнай інфарматиСћнай сілай, планета ператвараецца Сћ свойого роду вялікую вагомі. Альо гета не саме важнае. ГалоСћнае, што телебачанне набивае велізарни ідеалагічни аСћтаритет: телеекран уладарна навязвае глядацкай масе тієї альбо інши погляд на реальнасць. Калі раней пазіция людзей визначалася традицияй и іх індивідуальнимі Сћласцівасцямі, а па гета причине була Сћстойлівай, дик у епоху телебачання асабістая самасвядомасць практична губляецца. Чалавецтва расстаецца з Культурал індивідуальнай самасвядомасці и вяртаецца да племян В«калектиСћнай бессвядомасціВ». Плиг такий сітуациі, сцвярджае М. Маклюен, у кнігі няма будучага, бо занятак з нею надзвичай інтелектуальни; прасцей сесці каля екрану телевізара и черпаць адтуль інфармацию, сузіраць розчини Мастацтва, Надав тия ж кнігі, толькі, вядома, пераведзения, Няхай сабе І з пеСћнимі стратамі, на мову кінамастацтва. p> Як зазначалось В. ХалізеСћ, разглядаючи канцепцию канадскага прихільніка телебачання, В«у меркаваннях Маклюена шмат аднабаковага, павярхоСћнага и яСћна памилковага (жицце паказвае, што слова, у критим ліку и пісьмовае, зусім НЕ адцясняецца на другі план, критим больш - не ліквідоСћваецца па заходи распаСћсюджання и Сћзбагачення телекамунікациі). Альо праблєми, пастаСћления канадскім вучоним, з'яСћляюцца надзвичай сур'езнимі: суадносіни паміж візуальнай и слоСћна-пісьмовай камунікацияй складания, а годинах и канфліктния В».
плиг Сћсіх нюансах битавання и функциянавання літаратури, Надав у сучасности, технічную и НЕ НАДТО сприяльную для яе епоху, Нельга як приніжаць, так и пераСћвялічваць значенне дадзенага віду Мастацтва для жицця приватнага індивіда и грамадства Сћ целим. p> Наогул жа, на мнение В. Халізева, В«ні Сћ якім разі не претендуючи на тое, каб паСћстаць над іншимі відамі Мастацтва и тою больш іх замяніць, Мастацкая літаратура, такім чинам, Займаюсь Сћ культури грамадства и чалавецтва асаблівае месца як нейкае адзінства Сћласна Мастацтва и інтелектуальнай дзейнасці, падобнай Працюю філосафаСћ, вучоних-гуманітарияСћ, публіцистаСћ В».
СПІС ВИКАРИСТАНИХ КРИНІЦ
1. Вступ до літературознавства. - 2-е вид., доп. - М., 1983.
2. Поспєлов Г.М. Теорія літератури/Поспєлов Г.М. - М., 1978. p> 3. Теорії, школи, концепції (Критичні аналізи). Художній твір і особистість. - М., 1975. p> 4. Тинянов Ю.М. Ілюстрації// Тинянов Ю.М. Поетика. Історія літератури. Кіно. - М., 1979. p> 5. Халізєв В.Є. Теорія літератури/Халізєв В.Є. - 2-е вид. - М., 2000. p> 6. Абрамович Г.Л. Введення в літературознавство/Абрамович Г.Л. - 7-е вид., Испр. і доп. - М., 1979. p> 7. Бахтін М.М. Естетика словесної творчості/Бахтін М.М. - М., 1979. p> 8. Волков І.Ф. Теорія літератури/Волков І.Ф. - М., 1995. p> 9. Лазарук М.А., Ленсу А.Я. ...
