наша праСћда І, як маланка, пераляціць па Свеце! Няхай пазнаюць, што ми можам НЕ толькі карміць сваім хлібах, але яшче и вучиць палею мужицкай праСћди ... p> Ад Маскаль и паноСћ няма чаго спадзявацца, бо яни НЕ вольнасці, а глумитися и здзерства нашага хочуць. Але не доСћга яни нас будуць абдзіраці, бо ми пазналі, дзе Сіла и праСћда, и будз ведаць, як рабіць треба, каб дастаць зямля и Свабоду. Вазьмемся, дзецюкі, за рукі и дзяржимася разам! А калі пани схочуць тримацца з намі, так Няхай жа робяць па святої справядлівасці, бо калі іначай - так чорт іх пабяри! Мужик, Пакуль здужає тримаці касу и сякеру, бараніць свойого патрапіць и Сћ нікога ласкі прасіць НЕ будз В».
Апошні, семи нумар В«Мужицкае праСћдиВ» пабачиСћ світло ужо Сћ годині нациянальна-визваленчага паСћстання. Тут гучиць адкрити заклік да змагання з расійскімі каланізатарамі: В«Падумайце добра так, памаліСћшися Богу, станьма дружна разам за нашу вольнасць! Нас цар ніц НЕ падмане - не падвядуць маскалі: няма для іх у наших селах ні вади, ні хліба, для іх ми глухія и нямия - нічога НЕ бачилі и НЕ чулі. А Пакуль яшче пара, треба нашим хлопцям спяшаць з віламі ди з косамі там, гдзе дабіваюцца Волі да праСћди, а ми, іх бацькі да жонкі Наші, сцерагчи будз да Сћведамляць, адкуль на іх сягне нячистая маскоСћская Сіла, та пекло души памагаць усялякімі спосабамі дзецюкам нашим, што за нас пойдуць біцца. А будз Сћ нас вольнасць, якой не було нашим Дзяди ди бацьки В».
За кароткі годину газета Сћ поСћним Сенсит слова абляцела Сћсе губерніі и Сћезди Беларусі, частко Літви и Латвіі. Мабиць, менавіта таму Герцен и пісаСћ, што нумари "Мужицкай праСћди "ператвараюцца" лятучия лісткі ".
Асабліва актиСћную дзейнасць развярнулі распаСћсюджвальнікі газети на териториі Беларусі. А распаСћсюджваннем нумароСћ виданні займаліся члени ревалюцийнай арганізациі, а таксамо патриятична настроїв моладзь, сяляне и Надав самівидаСћци - Ражанскі, УрублеСћскі и КаліноСћскі. p> У 1862 Годзе КаліноСћскі Сћжо СћваходзіСћ у склад ЛітоСћскага правінцийнага камітету (ЛПК) - центральнага органу падрихтоСћкі паСћстання на териториі ПаСћночна-Заходняга краю (поза - територия паСћночнай Літви и Заходняй Беларусі). А Сћвосень таго ж році стаСћ яго старшиня. Кастусь стаяСћ на чале часткі ревалюциянераСћ, якіх адрозна пекло лібералаСћ ("білих") звалі "Чирвонимі". Гети напрамак визваленчага руху прадугледжваСћ демакратичную республіку, перадачу зямлі сялянам, самавизначенне народаСћ колишньої Речи Паспалітай. p> аднако старшинстваваСћ КаліноСћскі Сћ віленскім паСћстанцкім камітеце нядоСћга. НеСћзабаве пасли вибухая паСћстання, варшаСћскі центр и мясцовия абшарнікі дамагліся розпуску ЛПК. КаліноСћскага накіравалі на рідну Гродзеншчину на Пасадена паСћстанцкага камісара ваяводства.
АктиСћная прац КаліноСћскага ва Сћмовах паСћстання на пасадзе ваяводскага камісара пасприяла таму, што менавіта на Гродзеншчине інсургенти мелі Найбільший баяздольную, Магутни арганізацию, прицягнулі да барацьби шмат сялянаСћ. Іншия гісторикі лічаць, што причинай гетага була Найбільший висока частка Сћ гетим регіене польскага насельніцтсва. На Сћсходзе сялянства Сћ асноСћним НЕ падтримала паСћстанне и Надав билі створани сялянскія Атрада для барацьби з паСћстанцамі.
Зх Мета аператиСћнага кіравання К. КаліноСћскі падзяліСћ Гродзенской губернію на вки часткі, назначиСћ туди кіраСћнікамі Е. Заблоцкага, А. Гафмейстера и У. УрублеСћскага. Кожнаму з іх биСћ дадзени загад "кіраваць незалежна [пекло Вільна], злучацца толькі з камісарам [КаліноСћскім] и ад яго толькі атримліваць загидила ".
У червені 1863 з-за поспехаСћ царскіх войскаСћ и масавих ариштаСћ паСћстанцаСћ КаліноСћскі вимушани вярнуцца у Вільню, дзе дзейнічае пад канспірацийнимі прозвішчамі Макаревіч, Чарнецкі, Хамовіч, Хамуціус. Там ен зноСћ бяре центральнае кіраванне Сћ палі рукі. Спрабуючи реанімаваць паСћстанне, Кастусь видаСћ В«Приказ да народу зямлі літоСћскай и білоруськийВ». Аднако було позна. ПаСћстанне на териториі ПаСћночна-Заходняга краю Сћжо було Сћ асноСћним падаСћлена. АсноСћния сіли паСћстанцаСћ билі разбітия царскімі атрадамі плиг дапамозе білоруських сялян.
Паліция безперапинна шукала Кастуся КаліноСћскага. Аднако пошукі НЕ приносілі Жаданом винікаСћ. Так гетага годині Сћсе бліжейшия яго паплечнікі билі ариштавани, ці емігравалі. КаліноСћскі застаСћся адзін. Ен сам пісаСћ и рассилаСћ інструкциі, загадили, клапаціСћся пра забеспяченне паСћстанцкіх атрадаСћ зброяй, вопраткай и харчаваннем. Альо Сћладам стала вядомае сапраСћднае прозвішча кіраСћніка паСћстання. У іх рукі трапіСћ фотаздимак, Які биСћ вистаСћлени на Сћсіх віленскіх вуліцах. За Головата КаліноСћскага МураСћеСћ абяцаСћ значную Сћзнагароду. p> Зх восені 1863 році К. КаліноСћскі сканцентраваСћ намаганні на назапашванні СІЛ для новаго виступах Сћвесну. Альо, видадзени камісарам МагілеСћскай губерні ВітаСћтам Парфяновічам, ен биСћ у ноч на 29 студзеня 1864 ариштавани Сћ Святаянскіх мурах (побачим з Сабор С...
