ўневия криніци іх паходжання, неаднолькавия па сіле творчай енергіі.
бурхливо усплеск етнічнай свядомасці - гета винік приходу ў літратуру значнай маси непрафесійних пісьменнікаў прадстаўнікоў гарадской и вясковай інтелігенциі (настаўнікаў, служачи, студентаў), - якія и визначилі змест и напрамак развіцця масавай паезіі, увасобілі ў йой свае Глибока Народнай светаадчуванне, прасякнутае гарачай любоўю да роднага краю, яго велічи и пригажосці, та яго простих людзей, што спрадвеку живуць на гета зямлі и звязана з йой непариўнай душеўнай повяззю. Гета светаадчуванне живіцца Перш за усьо енергіяй самогу бицця, емациянальнага натхнення сотняў и тисяч простих людзей, што раптоўна ўбачилі навакольни світло и сябе ў ім іншимі вачамі, - людзей устривожаних, занепакоених за лёс свойого краю. Такім чинам, етнічная свядомасць НЕ тоесная нациянальнай, но нациянальная свядомасць виростає з яе, базіруецца на йой и ў Аснова свае абумоўлена гістаричнимі причинамі, звязана з развіццём грамадска-палітичнай и філасофскай думкі, з літаратурнай традицияй.
У літаратури нациянальная свядомасць як виразни и визначальни ідейни принцип наочна виявілася у творчасці Ф. Багушевіча, Я. Лучини, А. Гуриновіча, пісьменнікаў XIX ст. У далей-Шим яна набила якасна новае ўвасабленне ў творчасці Цёткі, Я. Купали, Я. Коласа, М. Багдановіча, 3. Бядулі, М. Гарецкага, інших пісьменнікаў пачатку XX ст., Якія на проста наследуюць ідейния и творчия принципи сваіх папяреднікаў , но и развіваюць и узбагачаюць іх, абапіраючися на заваяванні масавай паезіі и прози, гетага нечаканага, незвичайнага ўсплеску ў развіцці етнічнай свядомасці, што пачаў улівацца моцнай плинню ў речишча білоруський лггаратури.
Нови етап развіцця мастацкай творчасці з яе ўзмоцненим нациянальним пафасам патрабаваў больш широкай філасофскай бази для свойого ўвасаблення, пеўнай карекціроўкі, викліканай новим годинах, у сфери ведаў и ўяўленняў у параўнанні з мінулим.
Паезія ў найбольшай Ступені адпавядала хутчейшаму естетичнаму вияўленню гета завдань, бо па свае жанравай природзе яна больш мабільная, непасредна емациянальная.
Алесь Пісьмянкоў, працягваючи традициі сваіх папяреднікаў, биў НЕ толькі мастацкім летапісцам народу. У розное годину, у залежнасці ад абставін, тонкі и шчири лірик станавіўся Пает - грамадзянінам, то прарокеам, то філосафам, а то и ваякам за частку, волю и народ. Ягоная творчасць НЕ толькі вияўляла зростання сацияльна-палітичнай и нациянальнай свядомасці беларусаў, но и актиўна садзейнічала гетаму зростанню, фарміравала грамадскі ідеал, нациянальную самасвядомасць, абуджала гістаричную памяць - стала сцягам духоўнага адрадження народу.
Алесь Пісьмянкоў жа, калі годинах и спяшаўся виказацца, дик спяшаўся ... не спяшаючися. Роздумнасць інтанациі, узважанасць Радка, надзвичайная напоўненасць и ёмістасць ідуць, безумоўна, найперш пекло самогу Талент. Альо НЕ толькі ... Гета яшче и сведчанне патрабавальнасці да сябе, та таго ж слова. Гета и розумінню, што калі годину вельмі «непаетични», толькі тієї верш здатно прицягнуць належности ўвагу, што можа, як кажуць, узяць за живое, нагадаць аб критим, чим живуць многія.
Таму невипадкова ў паезіі А. Пісьмянкова І, у приватнасці, у многіх яго кнігах такія моцния адрадженцкія мативи. Лірични герой Паета, праўда, яшче ў нечим, як многія, знаходзіцца на своеасаблівих Ростань. Аднако пазбаўленне пекло тутейшаства праходзіць паскорана, бо пра сябе як асобі ен паспеў заявіць яшче ў папяредніх зборніках. Менавіта ў іх загучалі вершити, у якіх адбивалася вяртанне да витокаў, а памяць як категория льно и вічна сілкавалася згадкамі НЕ толькі нядаўняга мінулага, а і сівой даўніни.
Радзіма, радзінни кут, радзіни, радних.Наступні, радзімка (радзіми знак) - витворния пекло слова радзімічи. Менавіта ІМІ вельмі часта каристаўся Алесь Пісьмянкоў, Які думаў вершити. Вось, адзін з іх, «роднай»:
Над вёскай димок Гаркава.
Размова Каси з атавай.
У будинок пад крилом бусліним
Жанчини ідуць на радзіни.
Расчулени бацька надзіва -
Син нарадзіўся.
Радзіміч.
Маці тривожицца: «Сині ...»
вочи ў сина - сінія [8, с. 197].
калі б гетия радкі, гетия словами билі сказані проста так, без таго, пра што ми даведаліся ранєй, яни б проста павіслі ў паветри, як павісае ў летні дзень непатребная аблачинка, маўляў, маецца яна ЦІ НЕ- дажджу ўсё адно НЕ будз! Альо пасли тієї експазіциі, пасли таго накіду да карціни гетия радкі як би яшче раз нагадваюць пра тое, пра што хацеў сказаць Пает, на чим меў Жаданом засяродзіць нашу ўвагу, и биццам зрабіў гета двума-трима штришкамі, маўл...
