анцузька драматичная літаратура и французскі живапіс ХVІІІ ст. з пунктом гледжання сациялогіі "(1905).
Наступний етап у распрацоСћци питанняСћ сациялогіі літаратури и Мастацтва з марксісцкіх пазіций звязана з дзейнасцю У. Леніна. Класічнимі Сћзорамі примянення Леніним сациялагічнага Метад Сћ дадзеним руслі Сталі артикули аб А. Герцене и Л. Талстим.
встежити за Леніним (і побачим з ім) сациялагічни падиход да літаратури и Мастацтва на марксісцкай Гліба культивавалі Сћ Расіі В. ВароСћскі, М. Альмінскі, А. Луначарскі и інш. p> Савецкае літаратуразнаСћства (па зразумелих причинах) адводзіла сациялагічнаму Метад вельмі важливу ролю. Таму менавіта Сћ СРСР асабліва широкае распаСћсюджанне атримаСћ т. зв. "Вульгарні сациялагізм". Найбільший поСћна ен виявіСћся Сћ Працюю В. Фриче, В. Келтуяли, В. Пераверзева, у большасці теаретикаСћ Пралеткульта и ЛЕФ, у виступах критикаСћ часопісаСћ "На посту" і "На літературному посту". АсноСћнай хібай вульгарних сациелагаСћ було тое, што яни надзвичай дагматична трактавалі марксісцкае палаженне аб класавай абумоСћленасці ідеалогіі. Гета мляво Сћ палю Чарга да істотнага спрашчення и схематизациі гісторика-літаратурнага працесу. Вульгарния сациелагі лічилі, што літаратурная творчасць ва Сћсіх яе праявах, аж так індивідуальнага Стила пісьменніка, самим непасредним чинам залежиць пекло еканамічних адносін у грамадстве, а таксамо пекло класавай приналежнасці пісьменніка. Яни атаясамлівалі змест и мети Мастацкай літаратури са зместам и метамі грамадскіх навука, ператвараючи критим самим пригожае пісьменства Сћ "вобразную ілюстрацию" так сациялогіі.
Барацьба з вульгарним сациялагізмам була распачата Сћ савецкім літаратуразнаСћстве адразу ж пасли яго Сћзнікнення и пеСћнага замацавання. Аднако яна з'яСћлялася малаефектиСћнай у сувязі з усталяваннем культу асобі Сталіна. ПоСћнасцю вульгарні сациялагізм биСћ пераадолени савецкай літаратурнай навукай толькі дзесьці до сяредзіне 1960-х рр..
У замежнай літаратурнай навуци ХХ ст. сациялагічни Метад и адпаведния приеми даследавання таксамо атрималі палі пеСћнае развіцце.
Так, у Германіі Сћ 1920-я рр.. даследчикам Л. Шукінгам распрацоСћвалася т. зв. "Сациялогія літаратурнага Густов". Яшче адзін нямецкі вучони В. ГаСћзенштейн паспрабаваСћ ствариць сациялогію Мастацтва, вельмі блізкую да метадалогіі савецкага вульгарнага сациялагізму.
У сяредзіне - інший палового ХХ ст. Найбільший широкае распаСћсюджанне на Захадзе атрималі вки сациялагічния накірункі: вученне франкфуртскай школи; канцепция "замкненим" цивілізаций; англійская Сацияльна-філасофская школа критикі и літаратуразнаСћства.
Найбільший значнії прадстаСћнікі франкфуртскай школи Т. Адарно, Г. Маркузе и Е. Фром імкнуцца плиг падиходзе да літаратурних з'яСћ спалучиць гегелеСћскую диялектику, асобния палаженні марксізму и фрейдисцкі псіхааналіз.
Теадор Адарно (1903-1969) у сваіх Працюю па теориі літаратури и музикі ставіць Мета даследаваць НЕ СћплиСћ знешніх грамадскіх умоСћ на Мастацкая творчасць, а адпаведнасць знешніх іманентних структур твораСћ пеСћним типам грамадскіх адносін. Ен лічиць, што змест и форма мастацкіх твораСћ аСћтаматична виражаюць Сацияльна антаганізм. Лірика, на мнение Адарно, з'яСћляецца літаратурнай Форман вираження абстрактнага бунту супраць існуючага ладу. Мета сучаснага Мастацтва визначаецца теаретикамі франкфуртскай школи як вираженне супяречнасцей недасканалага світлу Сћ Мастацтва дисанансаСћ, бессенсоСћнасці и шокавага дзеяння.
Нямецького-американскі філосаф и сациелаг Герберт Маркузе Сћ даследаванні "Ерас и цивілізация" (1955) i філасофскім Рамані "Аднамерни Чалавек" (1964) разглядае такія мадернісцкія плині, як дадаізм и сюрреалізм. Ен лічиць гетия плині галоСћнимі парушальнікамі "буржуазнай пачуццевасці". Маркузе аб'яСћляе своеасаблівую "партизанскую Вайн" літаратури и Мастацтва, абгрунтоСћваючи анархічную ідею барацьби за "сексуальна-палітичнае" пераСћтваренне грамадства, за поСћнае растваренне літаратури и Мастацтва Сћ жицці.
Канцепция "замкненим" цивілізаций палю метадалагічную распрацоСћку атримала Сћ шматтомнай Праця "Даследаванне гісториі" англійскага гісторика и сациелага Арнольда Тойнбі (1852-1883). ГалоСћная пасилка Тойнбі - гета адмаСћленне пеСћнага адзінства сусветна-гістаричнага працесу и наяСћнасці агульних заканамернасцей у развіцці культури різни народаСћ.
Ва Сћласна літаратурнай навуци дадзеная канцепция Найбільший поСћна праявілася Сћ Працюю нямецкага даследчика Ернеста Курциуса "ЕСћрапейская літаратура и лацінскае сяреднявечча "(1948) і" Критичния ЕСЕ па еСћрапейскай літаратури "(1950). Вучони видзяляе и разглядае Сћ іх НЕ літаратуру асобних еСћрапейскіх дзяржаСћ ці народаСћ, а літаратуру тієї альбо іншай цивілізациі. Адной з "замкненим" цивілізаций Курциус лічиць "е Сћрапейскую ", заснаваную на Сћстойлівих "першасних елементах грека-лацінскіх традиций". Плиг гетим вучоним НЕ Сћлічваюцца нациянальния асаблівас...
