тура винесла з чарнобильскай катастрофи важливі гуманістични ўрок: «Назірк палиновае зоркі / / Змушае жиць свяцей, чисцей» (С. Законнікаў. «Чорна бувальщина") [18, с. 45].
.2 Чарнобильская міфатворчасць
Чарнобиль - надзвичайная и абсалютно незвичайная падзея: з чимсьці падобним на білоруський зямлі НЕ сутикаліся. Радияция принесла нечуваную бяду, альо Ніхто НЕ пабачиў реальнага аблічча небяспечнага и хіжага ворага. А дзеялася неверагоднае и жахлівае, злавесная навалу палохала наступствамі. Пачаліся мутациі, якія виклікалі гігантизм расліннасці и розния біялагічния адхіленні ў живел. Нябачная смерць надточвала здароўе людзей, што ўдихалі атруту. Усе гета адлюстравана ў білоруський літаратури пра Чарнобиль: у паетичних кнігах Міколи Мятліцкага, творах «Леви» Івана Пташнікава, «Зла Зоркий» Івана Шамякіна, «Краєм Белага шляху» Віктара Карамазава и іншия творити.
Пазней зрабілася відавочна, што «Здаров ... Цалко нетиповая з« ява », што ми травнем Справу з« катастрофай свядомасці - гета азначае, што розумінню падзеі няма, што яна пераўзиходзіць магчимасці свядомасці »(С . Алексіевіч). Як витлумачиць, што Здаров? Ранейши досвед и логіка мінулих часоў билі непридатнимі. Беларуская літаратура критим не менше пача асенсоўваць Чарнобиль, апелюючи да традицийнага народнаго вопиту и культурнай памяці чалавецтва, найперш да вечнай кнігі - Бібліі, яе універсальних вобразаў. Слоўнае мастацтва імкнулася разгадаць и асенсаваць феномен Чарнобиля як містичную з »яву, Надав фантасмагорию. Каб дайсці да розумінню з'яву и свойого існавання ў Свецє Чарнобиля, пісьменнікам придаліся міфавопит и Народния ўяўленні пра бяду, гора, нядолю. Своеасаблівия мастацкія тлумаченні чарнобильскай реальнасці билі абумоўлени патребай узрушанай души и свядомасці адказаць на пробування пра Сенсит зямнога існавання. Літаратура плиг дапамозе трагічних сродкаў и ў адекватной формах міфамислення ўвасабляла речаіснасць, скіравалася да висвятлення спрадвечних ісцін и агульних законаў чалавечага бицця.
Беларуская літаратура пасли Чарнобиля падключилася да «сілавога поля» фальклорна-міфалагічнай традициі, якая, як вядома, з «яўляецца архаічнай и архетиповай па палею сутнасці и дае специфічнае тлумаченне з» яў, жицця, Падзу. «Косма-Псіха-Логас» (Г. Гачаў) утримлівае міфалагеми, архетипи, вобразе-сімвали, якія акурат и билі задзейнічани ў працесе мастацкага асенсавання Чарнобиля. Сапраўди, спасцігнуць катастрофу ў часава-прасторавим вимяренні, екалагічную драму сучаснасці немагчима було без вяртання да культури, традициі з яе важ-нейшимі ментальнимі паняццямі, архетиповимі маделямі, міфасенсамі. «Мова традициі - сімвалічная па палею сутнасці: Яна не зводзіцца да аднамернасці фармальнай логікі и заўседи ўказвае на Нешта - невядомае, альо Нешта адчувальнае» (Т. Шамякіна) [4, с. 178-181]. Плиг разглядзе чарнобильскай творчасці нас цікавіць «міф як жицце-адчуванне», «які дапамагае Чалавек виявіць таемния« Канстанта »свойого духоўнага стану» (У. Гусеў), и тое, як у паетичнай міфасвядомасці ўзаемадзейнічаюць традицийнае и сучаснае и якія вобразния асацияциі и мадифікациі ўзнікаюць у їй у абставінах кризісних, екстремальних, катастрафічних.
Тут треба сказаць, што міф у сучасности умів набиў для многіх пісьменнікаў асаблівую светапоглядна-вияўленчую значнасць, паколькі дае магчимасць у вобразна-алегаричнай ЦІ сімвалічнай формі ўвасо...
