"> Адняло пажиткі
Гора.
[4, с. 199].
Гетак, як и Ф. Багушевіч, Янка Купала, Якуб Колас, сучасности Пает са скрухай, гаркотай гавориць пра абяздоленасць роднага краю, яго нешчасліви ліс. I віною таму - Чарнобиль. Частка - нявольніца, ахвяра, вигнанніца з зямлі продкаў. ЦІ «Растані зло»? Няўжо нядоля Запануєм навчань? ЦІ адродзіцца зноўку жицце? М. Мятліцкі, нягледзячи на спалучанасць трагізму и биццевай перспективи, критим не менше гавориць:
Віру: на мій занядбани двір
Ступіць аднойчи
Доля.
«Двір прахадни».
[4, с. 199].
У мастацкім уяўленні Чарнобиль найперш асациіруецца са смерцю. Гета яна зрабіла людзей сваімі ахвярамі, нясе пакути и гора. Згасла жиццядайная Сіла зямлі, затое паўсюль раскашуе трава нябиту и забицця. Смерць з верша М. Мятліцкага «Я ценем биў ...» паўстае ніби зла чараўніца, якая набила свае ўладанні и ўладу:
смерць
Шаптала ў цііпині:
Я тут адна,
Нябачна дна
Маіх магіл,
Канц дарога.
Жицце - мана.
Яму Кана -
АСОТ, крапівабильнег!
«Я ценем биў ...»
[4, с. 200].
Чарнобиль завастриў праблему супрацьстаяння жицця и смерці, и гети міфалагічни антинамізм визначальни ў многіх паетичних творах. «Апошні Бабчина жихар ...» - так адчувае сябе герой М. Мятліцкага, Які сам-насам сустракаецца ў зоні са смерцю: «Жицце НЕ вернецца назад, / / ??Тут смерці вечнае жніво!» Паета паказаў, у што ператварила свае ўладанні гетая хцівая драпежніца. Тут усе дзеецца так, як у іншасвеце:
Ў дзічеўі па зрошанай шчеці-траві,
Па хвалять нябачних нейтронаў
Весни насустрач маім пливемо
Човен Харона ...
«Ў дзічеўі па зрошанай шчеці-траві ...».
[4, с. 201].
Живога Чалавек палохае жах чарнобильскай смерці, яе злавесна-чорнае аблічча:
Смерць втомилася да зор у атручаним Бабчинезривае іх з неба кашчавай рукою.
«На аброшаним цезіем лісці трипутніку ...»
[4, с. 201].
Пает Малю касьбу смерці падкреслена гіпербалізавана, паказвае містерийную Дзею як фатальну Згуба. Смертаносная радияция спляжила природни світло, загубіла жиццятворни чалавечи пачатак, яна ператварила світло у абшари смерці и цемри, «чорнае пекла». Невипадкова тут усе змрочнае и жудасна-жахлівае: чорная раку з амярцвелимі водамі, пустечи агалошваюць крумкачи, «зданямі чорнимі кружаць наўзбоч черці» (М. Мятліцкі. «Чорней асфальт падешви пяче ...»).
Часта аўтарская трактоўка світлу адлюстроўвае абсурдні па палею сутнасці карнавал смерці са злавеснимі маскамі ліха, бяди, з пачварнимі привідамі, ценямі, чарнобильскімі мутантамі, деманамі, з'яўляецца тут и «страшні Іудаў лік» (Е. Акулін. «Триццаць Манет за здради ...»).
Чарнобилем звязана деманізация речаіснасці...
