набліжаная да фальклору. Узорам такіх твораСћ з'яСћляецца "Гутарко Даніли са Сцяпанам "," Сход "," Дзядзько Антон, або Гутарко аб усім, што баліць, а чаму баліць - не відаємо "і інш. Яни адлюстроСћвалі настрій білоруського сялянства, напісани живой Народнай МОВА, у реалістичнай манери.
Нова ажиСћленне Сћ развіцці білоруський літаратури пача Сћ канц 80-х гадоСћ з приходам у яе пісьменнікаСћ-демакратаСћ - Ф. Багушевіча, Я. Лучини, А. Гуриновіча и інш. p> ПрадстаСћніком демакратичнага напрамку Сћ білоруський літаратури з'яСћляецца Францішак Багушевіч (1840-1900), Які пісаСћ пад псеСћданімамІ Мацей Бурачок и Симон РеСћка з-пад Барисава. Літературна спадщина Ф. Багушевіча багатая и разнастайная Сћ жанравих адносінах: паема "Кепска будз!", вершаванае апавяданне "У астрозе", публіцистични маналог "Мая дудка", філасофскі роздум "ПраСћда", "Думка", присвяченне "Яснавяльможнай пані Арешчисе ", байка" ВоСћк и авечка "і інш. Дерло зборнік вершаСћ "Дудка беларуская" єп надрукаваСћ у 1891 у Кракаве, другі зборнік "Смик Беларускі" - у 1894 у Познані.
березня 1886 пачаСћ друкавацца Янка Лучина (Іван НеслухоСћскі, 1851-1897), паезія якога була звязана з жиццем білоруський вескі. Найболип вядоми яго твор - верш "РоднаВ старонци", у якім аСћтар висловлюємо палю любоСћ да Радзіми. Вершили Я. Лучини билі видадзени Сћ зборнІку "В'язинка" (1903). 3 яго паезіі бяре витокі беларуская філасофская лірика. p> На фарміраванне светапогляду Адама Гуриновіча (1869-1894) вялікі СћплиСћ аказалі ідеі шляхецкіх ревалюциянераСћ и народнікаСћ, у критим ліку групи "Гоман", распаСћсюджванне марксізму. Ен вериСћ у "жиццевае примяненне "сациялістичних ідей, дерло у білоруський літаратури виказаСћ мнение пра агульнасць інтаресаСћ робітника І сялян. А. Гуриновіч сцвярджаСћ, што літаратура павінна "будзіць у серци мнение аб лепшай долі, якой ми не зналі дагетуль ніколі ". У паезіі ен биСћ паслядоСћнікам Ф. Багушіевіча и виступаСћ з пазіций реалізму и народнасці. Літаратурния розчини Гуриновіча билі видадзени пасмяротна.
Я. Лучина и А. Гуриновіч актиСћна працавалі Сћ галіне перакладу. А. Гуриновіч, наприклад, пераклаСћ на білоруську мову розчини А. Пушкіна, М. Някрасава, А. Талстога.
Навука. 3 іншого палового XIX ст. пашираюцца навуковия даследаванні гісториі, мови, Культура і побуті беларусаСћ. Значную ролю Сћ вивученнІ Беларусі адигралі аддзяленне рускай мови и славеснасці Расійскай академіі навука, Тавариства аматараСћ природазнаСћства, антрапалогіі и етнаграфіі, створанае Сћ 1864 плиг МаскоСћскім універсітеце, Вольнае еканамічнае тавариства. У 1867 у Вільна биСћ створани ПаСћночна-Заходні аддзел рускаго геаграфічнага тавариства, Які аб'яднаСћ вакол сябе мясцових даследчикаСћ. Разгарнулася дзейнасць білоруських вучоних. p> У 1870 у Пецярбургу биСћ видадзени дерло фуядаментальни Беларускі слоСћнік I. Насовіча (1788-1877). Пача публікация гістаричних криніц "Акти Заходняй Расіі "," Акти Віленскай камісіі "і інш. Значную ролю Сћ збіранні білоруського фальклору и вивученні етнаграфіі Беларусі адигралі рускія и польскія даследчикі П. УладзіміраСћ, I. СразнеСћскі, А. СабалеСћскі, А. Патабня, М. ФедароСћскі. p> АктиСћную дзейнасць па збіранню фальклорна-етнаграфіч-них материялаСћ правеСћ П.В. Шейн (1826-1900). У 1867 ен видаСћ адну з дерло специяльних фальклорних прац у Расіі "праграма для збірання помнікаСћ Народнай творчасці", у 1874 зборнік "Беларускія Народния песні", Які налічваСћ больш за тисячу пісень, "Материяли для вивучення побуті и мови рускаго насельніцтва ПаСћночна-Заходняга краю "Сћ Трох тамах (1887-1902). p> Видатним прадстаСћніком білоруський етнаграфіі з'яСћляСћся М.Я НікІфароСћскі (1845-1910) - настаСћнік народних шкіл Віцебска. Ен апублікаваСћ каля 20 даследаванняСћ па етнаграфіі, фальклори и гісториі Віцебшчини, сярод іх сама буйна Працюю на материялах культури беларусаСћ XIX ст. "Нариси простанароднага жицця-бицця Сћ Віцебскай Беларусі и апісанні прадметаСћ ужитку (Етнаграфічния звесткі) ". p> Материяльную и духоСћную культуру беларусаСћ: жилле, сямейни побит, Народния абради и іншия вивучаСћ етнограф Є.Р. РаманаСћ (1855-1922). Ен апублікаваСћ каля 200 прац, болиш за 10 тис. фальклорних твораСћ, веСћ археалагічния раскопкІ Сћ МагілеСћскай и Віцебскай губерній, склаСћ археалагічния карти МагілеСћскай, Віцебскай и Гродзенскай губерняСћ.
У гети годину пачалі друкаваць палі даследаванні гісторикі М. ДоСћаар-Запольскі и А.П. СапуноСћ. p> У канц XIX ст. у грамадскім жицці Сћсе велику ролю ігралІ прафесійния, навуковия, грамадскія таваристви, саслоСћния и прафесійния клуби. Ва Сћсіх губернскіх и некатора павятових Гарад дзейнічалі дваранскія клуби, праф-сійния аб'яднанні, дзе праходзілі святочния сустречи, праводзіліся літаратурния, музичния Вечар. Існавалі прафесій-ния аб'яднанні медикаСћ, чигуначнікаСћ, гандляроСћ, служачи прамислових прадприемстваСћ, яСћрейскія клуби лавачнікаСћ.
У большасці гарадоСћ дзейнічала дабрачиннае "У...
