року настаўнік можа звярнуцца да расказ аб критим, як маленька коска вирашила лёс чалавека. Так, трагічна закончиў свае кіраванне дзяржавай англійскі кароль Едуард 2 (1284- 1327). Ен биў жорсткім каралём, патрабаваў пекло сваіх падданих вялікіх падаткаў. Загаворшчикі на чале якіх стаяла жонка караля- Ізабела, узялі яго ў Палон, пасадзілі ў замак, дзе кароль доўга чакаў вирашення свойого лёсу. Гістория сведчиць, што жиццё Караль залежався пекло каварнага Ліста без коскі. Ахова Караль атримала запіску; Пакараць Нельга памілаваць. Стражнікі добра ведалі волю свае каралеви и прачиталі фразу так, як йой хацелася: Караль пакаралі [10, с.179].
таксамо на ўроку білоруський мови можна прапанаваць прачитаць вучням текст, запісаць яго, расставіць знакі припинку и на Аснова тексту падрихтаваць вуснае виказванне на тему Роля знакаў припинку ў мове:
Чалавек згубіў коску стаў баяцца Складання сказаў шукаў простия фрази за нескладанимі фразамі пайшлі нескладания думкі потим ен згубіў клічнік и стаў размаўляць ціха з адной інтанацияй яго ўжо нішто НЕ радавала и не абурала ен да ўсяго адносіўся без емоцій затим згубіў питальнік и перастаў задаваць питанні ніякія падзеі НЕ будзілі яго цікаўнасць дзе б яни ні адбиваліся у Космасом, на зямлі ЦІ Надав ва ўласнай Кватера праз некалькі гадоў ен згубіў двукроп е и перастаў тлумачиць людзям палі ўчинкі пад канец жицця ў яго застали толькі двукоссе ен НЕ виказваў ніводнай свае думкі так ен зусім развучиўся думаць и дайшоў да кропкі.
Беражице знакі припинку [10, с.179].
Заданні на развагу, кемлівасць, здагадку НЕ адцягнуць Рамус вучняў пекло таго ЦІ іншага правіла, а, наадварот, сцвердзяць у паважлівим абиходжанні з МОВА, яе састаўнимі часткамі. Наприклад, вучням можна прапанаваць таке завдання: дакажице, што и ў знакаў припинку буває розное настрій. Так, клічни знак можа виражаць радасць (Ура! Сёння ўрокаў НЕ будз!), Пахвалу (Малайчина!) Светлия пачуцці (Радзіма травня!). Альо гети знак припинку можа Биць и злосного (Ах ти, нягоднік!), Можа перадаваць тривогу, страх, можа папяреджваць пра небяспеку, клікаць на дапамогу (Гей! Ратуйце!). Гети ж знак можа виражаць и гора, и сум, и скаргу (Краю мій рідний!).
Такім чинам, ми т упеўненасцю можам сказаць, што разнастайния пісьмовия практикаванні на ўроках білоруський мови садзейнічаюць вихаванню ў вучняў цікавасці да вивучення пунктуациі білоруський мови.
4.3 Графічния практикаванні
Графічния практикаванні - адзін з распаўсюджаних типаў практикаванняў па пунктуациі. існуе дві віди графічних практикаванняў: састаўленне вучнямі сказаў па схемах и састаўленне схем па дадзених оповідях.
Спачатку разгледзім састаўленне вучнямі сказаў па схемах як адзін з відаў графічних практикаванняў. Наприклад, плиг вивученні ТЕМи Знакі припинку плиг аднародних членах оповіді можна звярнуць Рамус на наступнае практикаванне:
Складзіце оповіді з аднароднимі членамі па Наступний схемах:
[O, но O]. [і O, и O, и O]. [O, O ЦІ O] [1, с.173].
Викананне:
. Чи не толькі дзяўчати, но и хлапчукі вельмі любілі завучваць на памяць вершити білоруських пісьменнікаў.
. У гетую сцюдзёную зіму билі засипания снігах и дах, и дзвери, и вокни.
. Калі надиходзіў годину набліження Вясна, бабуля ўжо пачинала думаць, што ж пасадзіць Першів на Градзем: Цибуля, гуркі ЦІ капусту.
Гета практикаванне виконвае дзве функциі: садзейнічае замацаванню новаго граматичнага материялу и служиць сродкам триваласці пунктуацийних уменняў. Састаўленне сказаў па дадзеним схемами - практикаванне, якое, як и запіс сказаў у виглядзе схем, травні вялікае значенне для развіцця абстрактнага мислення вучняў [2, с.134].
На ўроках білоруський мови плиг вивученні ТЕМи Абагульняльния словами плиг аднародних членах оповіді настаўнік можа прапанаваць вучням практикаванні на састаўленне схем дадзених сказаў:
Спішице, расстаўце, дзе треба знакі припинку и растлумачце іх. Пабудуйце схеми сказаў.
. У багатае и дажджом и Сонца літа ГРИБ ідуць усюд па бари па бярезніку па ВЕРАС. (І. Навуменка). 2. Пайсці ў ГРИБ ЦІ ў тую ж рибу або паехаць на сялібу ЦІ ў млин малоць на хліб збажину ўсё гета вабіла хлапчину. (Я. Колас). 3. Нельга Даць у криўду нічога живога ні чалавека ні ластаўкі ні вішнёвага древа. (М. Лужанін) [1, с.184].
Виканаць яго магчима Наступний чинам:
. У багатае и дажджом, и Сонца літа ГРИБ ідуць усюд: па бари, па бярезніку, па ВЕРАС. (І. Навуменка). [©: O, O, O].
. Пайсці ў ГРИБ, ЦІ ў тую ж рибу, або паехаць на сялібу, ЦІ ...
