, калі жихари Беларусі билі аддадзени пад Уладу чужинцам и на ганьбу сваякам з паліциі, центр цяжару грамадскіх адносін перамясціўся ў духоўную сферу - у традицийни жаночи світло. Невипадкова менавіта жаночи вобразе вядзе за сабою дзеянне ў апавяданнях Сваякі и Велікоднае яйка, Аповесці Знак бяди.
Вияўляючи жаночия вобразе, В. Бикаў імкнуўся дасягнуць як мага большай Ступені абагульнення, що не стамляючися падкресліваць значнасць мацяринства и звязані з ім праяў жаночай логікі. Так, у апавяданні Сваякі пісьменнік НЕ дае имени галоўнай гераіні - маці. Мацяринства тут виступає як специфічна жаночая категория, якой уласціви ўсе праяви жаночай логікі, жаночага вибару - віра ў тое, што заўсёди ёсць магчимасць паразумецца чалавеку з чалавекам, што калі НЕ парушаць парадку, щось не будз пакарану, што дзеці НЕ павіннни адказваць за палі ўчинкі ў такого заходу, як дарослия.
вобразе маці з апавядання Сваякі пераклікаецца з вобразе настаўніци-салдаткі Аўгінні з твора Дваццаць Марак (2000). Гетая гераіня, кіруючися менавіта жаночай логікай, мацяринскім пачуццём, а не ідеалагічнимі канонамі, палічила магчимим па-чалавечи дамовіцца з нямецкім камендантам, каб ен даў йой каня заараць гародчик: треба було ратаваць пекло голаду малогаб сина. Хіба магли яна даўмецца, што гета будз расценена сваімі як супрацоўніцтва з Нямецького-фашисцкімі акупантамі [19, с. 23]. Потим за ўяўнае супрацоўніцтва яе з дзіцем партизани забяруць у ліс разбірацца, а тади вернуць на розправу фашистам тому у вёску, и яна ў решце решт загіне.
Партизан Тумаш, Які шмат чаго зведаў на вяку, разважаючи, тлумачиць яе ўчинак менавіта критим, што яна дзейнічае з пунктом гледжання жаночай логікі, що не як мужчина: Ну што було Аўгінні рабіць? Можа, и не треба було ісці да таго каменданта, яшче як-небудзь ратавацца пекло голаду. Альо ж у яе биў свій, жаночи розум [19, с. 27].
У апавяданні Сваякі непадкупни и палітична непадкавани жаночи розум приводзіць маці ў пошуках ратунку, таксамо, як и настаўніцу Аўгінню, та парог камендатури, а потим, пасли забойства яе синоў паліцаямі, та душеўнага розладу. Ідучи па дапамогу да сваяка-паліцая, каб тієї адгавариў яе хлопцаў пекло ризикоўних уцёкаў у партизани, Яна не магла прадугледзець розправи над дзецьмі. (Духоўни надлом натуральні ўсюди, дзе месца справядлівасці зайнята абсурднай, банальнай жорсткасцю.) Яна дабра да калодзежа, впала живатом на край яго присадзістага аслізлага зруба І, убачиўши ў ягонай глибі далёкі пробліск святла, ніби за няздзейсненай справядлівасцю таропка ринулася ў змрочную хитку пройму [ 15, с. 184]. Такім чинам, гетая жанчина нашли ў смерці збавенне пекло незразумелага йой агресіўнага світлу и ад бездапаможнасці, таксамо як и гераіня ўжо згаданага апавядання Дваццаць мараки, напісанага аўтарам праз триццаць з лішнім рік.
Зверни увагу, што жаночи розум виступає як сапраўдни, натуральні, адпаведни каштоўнасним ариенцірам самогу аўтара. Пацверджаннем гетаму виказванню могуць служиць словами салдата Лук янава, героя Аповесці Трецяя ракета: Наогул, шматнаших уяўних бід пекло таго, што ми не верим жанчине. Мала паважаем яе. А ў йой жа святасць мацяринства и мудрасць вякоў. Яна антаганіст злачинства [20, с. 149]. У яго Вусни В.Бикаў уклаў палю мнение пра ролю и значенне жаночага ўсприняцця світлу для ўсяго чалавецтва.
Менавіта гетая думка тлумачиць заканамернасць з яўлення ў творити жаночага персанажа Люсі, якаючи ўсімі ўчинкамі дзейнічае насуперак ваеннай логіци и адпаведна жаночай. Яна прибягае да пакінутих адзін на адзін з ворагам артилеристаў, шкадуе и міриць іх, спачувае людзям, кінутим у Сама жерала бітви, хоць у пару пашкадаваць яе саму.
Найбільший ярка жаночия вобразе розкриті пісьменнікам у аповесцях, дзе жанчина з яўляецца адной з галоўних дзеючих асобі. Так, вобразе Сцепаніди Багацькі, галоўнай гераіні Аповесці Знак бяди, паширае абсягі існуючих ўяўленняў пра білоруську жанчину як абяздоленую, но цярплівую, тривушчую, бязмоўную вясковую кабету. Ен деманструе, што ў серци сялянкі побачим са спагадай, ахвярнасцю, дабринёй, гаспадарлівасцю и клапатлівасцю могуць уживацца рашучасць, гнеў, актиўная прага справядлівасці, абвостранае пачуццё ўласнай годнасці: Сцепаніда топіць варожую вінтоўку, викупляе ў Карніли бомбу, видойвае на Зямля малако ў Бабоўкі, дзеля таго каб яно НЕ Дастан ворагам. Паводле В. Бикава, напяредадні и ў годину акупациі жанчини засталіся, у традицийним разуменні, за мужчин, узялі на сябе іх функциі приняцця рашенняў. Менавіта так, па-мужчинску, паводзіць сябе Сцепаніда, нягледзячи на тое, што побачим з йой чоловік, Пятрок.
Характерна, што менавіта Пятрок, а не яго жонка, больш виразна праяўляе традицийния Риси жаночага характар. Даречи, у свядомим перанясенні елементаў жаночага менталітету (імкненне дамовіцца, упарадкаваць адносіни з і...
