ся з Абрагама Кульвай, палимяния пропаведзі якога виклікалі Сћ Маладога Радзівіла захапленне ягонай Віра и ягонай перакананасцю. Калі Сћ 1542 Кульва, ратуючися пекло пераследваньняСћ, виехаСћ у Каралявец, дзе стаСћ прфесарам у тамтейшим університеце, Мікалай Чорней заапекаваСћся болів маці аднаго з дерло прапаведнікаСћ Рефармациі Сћ Вільні. p> У тієї сами годину Ян Радзівіл, малодшие брат Чорнага, паехаСћ на ляченне Сћ Італію. Па дарозе ен заехаСћ у Вітенберг и пазнаеміСћся там з Філіпам Мелянхтонам, вучнем и наступнікам Марціна Лютари. ПабиСћши некатори годину у сталіци Рефармациі, Ян Радзівіл приняСћ евангельскае вученне и стаСћ Гарач яго визнаСћцам. Наступния два гади, якія ен правеСћ у Італіі, толькі Сћмацавалі Яна Сћ слушнасці зробленага вибару. ВярнуСћшися на радзіму, Ян Радзівіл пачаСћ прапаведваць вученне Лютари сярод усіх сваіх шматлікіх сваякоСћ. І хоць віленскі біскуп Павал Гальшанскі Крива вокам глядзеСћ на дзейнасць Маладога рефарматара, нічога зрабіць яму ня міг. Критим больш, што да Рефармациі пачаСћ схіляцца Дзядзько РадзівілаСћ, найбагацейши магнат Вялікага Княства, СтаніслаСћ Кежгайла. p> Альо лявіна падзеяСћ, актиСћним удзельнікам якіх стаСћ Мікалай Чорней, адцягнула яго пекло приняцця акресленай духоСћнай пазициі. Напружани Берасьцейскі сойм, агітация за Жигімонта АСћгуста, Пасадена маршалка, пасольстви, паседжанні паноСћ раді, патаемни шлюб Жигімонта АСћгуста и Барбари Радзівіл, смерць Жигімонта Старога и каранация Жигімонта АСћгуста, каранация Барбари, дзеля якой Мікалай Чорней вимушани биСћ больш за рік пераадольваць супраціСћ магнатаСћ Польскага КаралеСћства, шлюб з Альжбетай Шидлавецкай, атриманне титулу князя, виправити супраць кримскіх татараСћ на Валинь. Здаецца, што няма годині, каб спиніцца и задумацца. p> У 1551 Годзе раптоСћна памірае стриечная сястра Мікалая Радзівіла, каралева Барбара. Праз некалькі месяцаСћ адиходзіць у вечнасць малодшие брат Ян. Сьмерць блізкіх людзей заСћседи примушае Чалавек думаць аб Сенсит жицця ... Мікалай Чорней затримаСћся Сћ палею дзейнасці. В«Чалавек - як трава, и Сћсякая слава ягоная - як фарба трави, засохне трава, и фарба апала; альо Слова госпаді тривае вічна В», - прийшлі на памяць СЛОВА з Бібліі, якаючи з Нова сілай пача прицягваць да сябе князя Мікалая. З далекага Вітенбергу прийшоСћ ліст, гета Філіп Мелянхтон прислаСћ елегію на смерць Яна Радзівіла. Канцлер Вялікага Княства зноСћ и зноСћ узгадваСћ словами брата, як тієї расказваСћ пра Марціна Лютари, пра апраСћданне віра, пра малітву, пра Біблію. Шукаючи адказу на палі питанні, Мікалай Чорней звяртаСћся да збораСћ вялікакняскай бібліятекі, у якой знаходзілася шикоСћная Біблія Сћ перакладзе Лютари з яго Сћласним присвяченьнем Жигімонту АСћгусту, каментар Кальвіна да ПасланняСћ Апостал ПаСћла, присвечани вялікаму князю літоСћскаму, мноства евангельскай літаратури, асабліва тієї, што друкавалася Сћ КараляСћци па загидила прускага герцага Альбрехта. Князя Мікалая Глибока СћзрушиСћ палимяни В«Зварот да хрисціянскай шляхти нямецкай нациіВ» Лютари, примусілі сур'езна задумацца В«Хрисціянскае вихаваннеВ» Кальвіна, іншия розчини бацькоСћ Рефармациі. У кастричніку 1556 у адкритим лісце да папскага нунция Ліпамана Мікалай Радзівіл напісаСћ, што ен биСћ б раді бачиць у Вялікім Княстве ня толькі Кальвіна, альо и Мелянхтона, и інших рефарматараСћ. Евангельскае вученне захапляла князя Мікалая. Живая віра, непасредния адносіни з Богам - гета тое, чаго так прагнула яго душа, гета тое, што було неабходна яго краіне. p> чіпляючись жнівеньскім Вечар 1552 віленскі ваявода Сћ атаченне 30 вершнікаСћ приехаСћ у Берасьце, каб правесці ревізію інвентароСћ Берасцейскага староства. Берасцейскі Кашталян (камендант замку), даючи справаздачу князю Мікалаю, сярод питанняСћ, якія неабходна вирашиць, узгадаСћ пра нейкага Симона Зака, прапаведніка, якога аб'явілі геретиком и Які шукае притулку Сћ Берасці. Віленскі ваявода Сћжо чуСћ пра гетага Чалавек и пра ягония пропаведзі, таму неадкладна загадаСћ паклікаць яго да сябе. НазаСћтра Сћ Берасцейскім замку пачаСћся банкет з Нагода приезду князя Радзівіла. Шляхта піла віно за здароСће шаноСћнага гостем, альо сам віленскі ваявода адмаСћляСћся. Амаль увесь вечар ен размаСћляСћ з нейкім сціпла апранутим мужчинам, якога Ніхто з запрошаних ня ведаСћ. Праз некалькі дзен Мікалай Чорней, сабраСћши Сћсіх паважаних людзей староства, урачиста аб'явіСћ, што Сћ Берасцейскім замку з гетага годині Будз арганізаваная евангельская царква, міністрам (прапаведнікам) у якой будз Симон Зак, магістар теалегіі КракаСћскага Сћніверситету. Гледзячи на новаго прапаведніка, многія пазналі таго незнаемца, з якім доСћга размаСћляСћ на банкеце віленскі ваявода. p> Вясна 1553 Мікалай чорний з пасольствам виправіСћся да імператара Фердинанда. Праяжджаючи праз Нямеччину - калиску Рефармациі, віленскі ваявода глядзеСћ на яе іншимі вачима. Ен и ранєй биСћ у гетих мясцінах, альо цяпер, бачачи абноСћленую Нямецького царкву, Мікалай Радзівіл канчаткова акресліСћ палю па...
