чатку 20-х рр.. ХІХ ст. у мястечку Хомський (Кобринскі пав.) I належала слонімскаму памешчику В. ПуслоСћскаму. У 1823 на їй размяшчаліся 44 ткацкія стани, Паравіт, вадзяни и конскі рухавікі, а таксамо працавалі троє майстроСћ-іншаземцаСћ и 481 робітників З пригонних сялян.
Високі спро на металічния виробок стимуляваСћ развіцце мясцовай металургіі. За годину з 1828 па 1860 аб'ем яе прадукциі Сћзрос з 5,3 тис. да 245 тис. пудоСћ. Лепшия прадприемстви гета галіни размяшчаліся Сћ Ашмянскім (маентак Храптовіча Сћ Вішневе), БарисаСћскім, ЧерикаСћскім (завод Бенкендорфа Сћ Старинках) пав. p> Па заходи асваення виробок гарелкі з Цукр и бульби, технічния Сћдасканаленні (паравия Машинние) закраналі и гету галіну. Мукамольная прамисловасць таксамо адчувала Сћздзеянне технічнага прагресу. Першия паравия млини з'явіліся Сћ 1841 спачатку Сћ Магілеве, затим у Пінску и Віцебску. І калі Сћ 1796 на Беларусі 1184 млини перамалолі 843 тис. пудоСћ збожжа, то Сћ 1860 іх колькасць узрасла да 1834, а гадави перамол - і 2 956 тис. пудоСћ. p> У целим развіцце буйної прамисловасці Беларусі Сћ дареформенни перияд адбивалася вельмі марудна. Тут пераважала цехавая сістема и дробова рамесная витворчасць. У 1858 у Гарад налічвалася 15, 6 тис. рамеснікаСћ, о з улікам мястечак - прикладна 32-33 тис. У 1860 у Беларусі налічвалася 7, 8 тис. дрібних капіталістичних прадприемстваСћ, на якіх працавала 23, 4 тис. найманих робітників. p> У ліку інших прадприемстваСћ існавалі мануфактури, пераважна, вотчинния. У 1860 капіталістичния мануфактури Беларусі склалі 0, 5% колькасці прадприемстваСћ, канцентравалі 7,7 % Робітника І давалі 7, 4% прадукциі Сћсей прамисловасці. У ліку мануфактур було 54 текстильних, 35 харчових, 28 сілікатних, 15 гарбарних, 8 металаапрацоСћчих, якія Сћсе разам давалі 48% аб'ему прамисловай прадукциі. На іх працавала 4, 7 тис. робітників. p> Першия капіталістичния фабрикі билі пабудавани Сћ 1845 у Магілеве (мукамольна-круп'яна) i Сћ Беліци, пад Гомелем (Цукровий). Са з'яСћленнем фабрик прадукция мануфактур пачинае зніжацца. Так, у 1860 на фабриках працавала Сћдвая Менш робітників, зате аб'ем вирабленай ІМІ прадукциі на 20% пераСћзиходзіСћ мануфактурную.
НастаСћ годину, калі прамисловасць Расіі перажила якасна нову перамену - так кликані прамислови пераварот, сутнасць якога укладати Сћ вицясненні ручної ПРАЦІ комплексам Машинние и механізмаСћ. Гети працес припадае на 1850-я рр.. и пачинаецца Сћ центральних губерній у текстильнай прамисловасці. На Беларусі гети працес узнік у суконнай и харчовай прамисловасці, якія развіваліся на мясцовай сиравіне. У 1860 паравия Машинние працавалі на 76 прадприемствах амаль ва Сћсіх галінах прамисловасці Беларусі. p> Прикметни зростання Фабрични-заводскай витворчасці стаСћ назірацца толькі пасли скасавання пригоннага права и то, даволі павольна. У сілу гістаричних и еканамічних причин, на Беларусі НЕ маглів адбицца хуткага вицяснення дробнай прамисловасці Буйна. Па-Першай, яСћрейскія рамеснікі НЕ мелі сродкаСћ да заснавання мануфактур и абсталявання іх паравимі рухавікамі. Па-другое, на Беларусі не було карисних викапняСћ для развіцця машиннай індустриі. Тою не менше и тут у 90-х рр.. ХІХ ст. меСћ месца інтенсіСћни Сћздим мануфактурнай и фабричнай прамисловасці, Які, Акрам іншага, абумовіСћ зніженне роли дробових прадприемстваСћ. У динаміци росту нових прадприемстваСћ рамесния майстерні хоць и раслі колькасна (з 20 тис. у 1860 да 58 тис. у канц ХІХ ст.), альо саступалі мануфактур (зростання са 140 да 760) i яшче больш імкліва (у 15 разоСћ) капіталістичним фабрикам и заводам (зростання з 76 па 1137). У 1870-1880-х рр.. актиСћнае Сћключенне расійскага и замежнага Капіталу Сћ гаспадарку білоруських губерняСћ, у приватнасці, у будаСћніцтва чигунак, пасприяла будаСћніцтву нових прадприемстваСћ. Нягледзячи на тое, што палового Сћсіх прамислових прадуктаСћ давалі дробния и сяреднія прадприемстви з колькасцю Робітники на шкірним Менш 50 чал., у 90-я рр.. ХІХ ст. визначилася тенденция да павишення роли буйних капіталістичних прадприемстваСћ. p> Пад відпливаючи прамисловага перавароту адбивалася пераабсталяванне прадприемстваСћ: замістити Паравіт рухавікоСћ Сталі СћсталеСћвацца електричния. У 1889 дала дерло струм електрастанция Сћ Добруші. У 1898 р. на сродкі руська-бельгійскага акциянернага тавариства Сћ Віцебску биСћ Пушчало трамвай, адзін дерло у імпериі. Германскі капітал удзельнічаСћ у заснаванні большасці лісу-і льногандлевих фірм. АктиСћнае пранікненне расійскага фінансавага Капіталу, заснаванне ім кредитна-банкаСћскіх устаноСћ - усьо гета и іншае сприяла развіццю капіталізма Сћ прамисловасці. НеСћзабаве и на Беларусі Сталі з'яСћляцца буйния Фабрични-заводскія прадприемстви, якія да пачатку 1890 далі амаль палового Сћсей прамисловай прадукциі. Сярод іх дзейнічала 9 буйних з больш чим 500 рабочимі на шкірним. У іх ліку - iльнопрадзiльная фабрика В«ДзвiнаВ» (Вiцебск), титуневая фабрика ШарашеСћскага (Гродна). У Мін...