омельскіх гаворках прадстаўлена рускім вариянтам, што ўзнік у виніку метатези,? тарелка: Дзе то наша тарелка, юшкі криху наліць [3, 9, с. 44]; Деўкі, берице на тарелци наліснікі. Тарелкi діставай, будам абедаць [2, с. 356].
Невялікая Талерко з паднятимі берагамі, на якую ставіцца Кубака або Шклянка, літаратурная назва якой? сподак [4, Т. 5, с. 269], у гаворках травні Наймену блюдка: Я вам меду наллю ў блюдка [4, Т. 3, с. 193].
На териториі Гомельшчини для Назв прадмета сталовага прибора для зачерпвання редкай або рассипістай Єжи [4, Т. 3, с. 64]? лижкі - викаристоўваецца як білоруський літаратурнае Наймену: Яна раскладвала відзелкі, лижкі [3, Т. 3, с. 214], так i pycкi вариянт ложка (памянш. ложачка): Ложкі нові купілі. Ложку з дерава робяць, з ліпи. Усе маленькіе ложачкi пагнулі [2, с. 121]; Ложка з дзерева кленового робіцца, з яблоні вона жоўта. Ложкою бери їжак! [4, Т. 3, с. 39]. У «Диялектним слоўніку Лоеўшчини» зафіксавана лексема ядалка (едалка): Вазьмі чистую едалку. Сабер са стала едалкі [2, с. 429].
Вялікую лижку, якой разліваюць страву,? апалонік [3, I, с. 242] називаюць разлівалкай: Падай разлiвалку, будам боршч разліваць [3, 7, с. 151] i варухай: Баруха вирезвалі з дзерева. Ложку Баруха з доўгім дзержаком робілі [4, Т. I, с. 107], на Тураўшчине таксамо викаристоўваецца сінонім черпак, Які з яўляецца фанетичним вариянтам літаратурнай Назв чарпак (коўш, пасудзіна для черпання якой-небудзь вадкасці [4, Т. 5, с. 302]): Черпак супу [4, Т. 5, с. 33].
Вялікая лижка з Кораном древа ў Речицкім раене травні Наймену каранеўка: Каранеўкай разліваюць боршч [3, 4, с. 24].
сталова прибор у виглядзе ручкі з доўгімі зубамі [4, I, с. 429]? віделец? прадстаўлени фанетичнимі i словаўтваральнимі вариянтамі вілка, віделак, віделка: У нас кажуць в iделка, а ў Баршчоўци вiделак, а то ешче вiлка [2, с. 67], відзелка: Яна раскладвала вiдзелкі, лижкі. Дай мені вiдзелку, я тут кришанчик м'яса візьму [3, Т. 3, с. 214] i відзельца: Дзесь нема Майга вiдзельца [4, Т. 3, с. 214].
Назва Прилад для резання ў гомельскіх гаворках часцей за ўсе ўживаецца ў літаратурним вариянце? ніж: На ножа цеділі молоко, шоб відьма не отбірала ў корову [4, Т. 3, с. 24].
Невялікі Складанний кішенни ніж [4, Т. 5, с. 41] травні як літататурна замацаваную Назву сцізорик: Вишчарбленае лязо ў нажи, сцізорику [3, V, с. 306], так i диялектнае Наймену складанчик: Куди нi iдy, а складанчик у кармані ляжиць [3, 9, с. 151].
На Лоеўшчине побуті намінация для зламанага ножиком? карначик: У мяне Такі лoўкi карначик, што я за пяць мінут чавунець бульби iм облуплені [3, 4, с. 23]; у Хойніцкім раене тієї жа ножиком травні Назву кірпелік: Кірпелікам лучшай лупіць картоплю, чим нажом [3, 4, с. 230].
З адценнем зневажальнасці ўживаюцца диялектния лексеми для Наймену дреннага нажа? чикель: Баба да гетим тупім чикелем може зробіць кобанчику аперацию [4, Т. 5, с. 305] i чипель (Чепел): Ой, то ніж? Те чипель! [4, Т. 5, с. 306].
Для намінациі Назв бутелечкі емістасцю ў адну чверць літра ўживаюцца диялектизми чацвяртушка, чацвярцінка (гарелкі). Бач, де чацвяртушка стаіць и НЕ раздавілась, нічога усветачку. Схаді и купі чецвертушку - лаўка приехала [2, с. 410]
Літаратурна...
