іх зямель ВКЛ намінальна лічиСћся вялікі князь як кіраСћнік дзяржави. Альо па палею приналежнасці земли падзяляліся на дзяржаСћния и приватния. ДзяржаСћния земли билі двох категорий: воласці (ворния земли билі Сћ асабістим каристанні сялян, астатнія викаристоСћваліся калектиСћна) i гаспадарскія Дваро (належалі непасредна князю, кіраваліся яго адміністрацияй и забяспечвалі княжацкі двір и скарбницю Сћсім неабходним).
У складанні дзяржаСћнага зямельнага фонду вилучаецца два перияди: дерло (XIV - канец XIV стст.), калі дзяржаСћния земли значний павялічиліся за кошт ліквідациі буйних удзельних княстваСћ и Сћвядзення намесніцтваСћ, большасць насельніцтва жило на дзяржаСћнай зямлі; другі перияд (XV - XVI стст.), калі вялікія Князі раздавалі земли феадалам, а таксамо царкве. На дзяржаСћних землях застали 1/3 насельніцтва. ДзяржаСћния земли пераважалі на Сћсходзе (амаль перманентния війни з Расіяй и гета НЕ сприяла павеліченню прибиткаСћ землеСћладальнікаСћ).
Шляхі зростанню феадальнага землеСћладання Сћ XV - XVI стст.: вялікакняжацкія падараванні, падараванні з боці буйних феадалаСћ васалам ці царкве, купівля-продажів, застави (застава) i інш.
АсноСћния віди вялікакняжацкіх падараванняСћ:
часовае "так волі", "так живата", "Так двох живатоСћ" і м. д. (на термін жицця аднаго ці некалькіх пакаленняСћ);
"на вечнасць" з прав перадачи Сћ літературна спадщина толькі па мужчинскаму підлозі, ці па ленним праві;
"на вечнасць" з прав ці без права продаж ва Сћласнасць. Пераважае з канц XV ст. p> ДухоСћнае землеСћладанне развівалася Сћ виглядзе СћладанняСћ карпаратиСћних феадалаСћ - манастироСћ, епіскапстваСћ, капітулаСћ и інш. Асабліва Хутка раслі Сћладанні каталіцкай царкви.
Форми феадальнага землеСћладання - вотчина, купівля, заставу.
Мають рацію и привілеі феадалаСћ паступова заканадаСћча афармляліся (агульнадзяржаСћния привілеі 1387, 1413, 1434, 1447 рр.., Статути ВКЛ 1529, 1566, 1588 рр..). пашираСћся падаткови и суднові імунітет.1434 р. - адмена дзякла, 1447 - скасаванне дзяржаСћнага грашовага падатку, 1559 - адмена мита з прадукциі шляхецкіх маенткаСћ, што ішла на експарт. Як винік - замацоСћваюцца еканамічния пазіциі феадалаСћ.
Альо гета саслоСће не було аднародним: буйния феадали на пачатак XVI ст. складалі 19% пекло агульнай колькасці землеСћладальнікаСћ, валодалі 46,4% зямельних угоддзяСћ, у тієї годину дробния феадали, якія валодалі не більший чим 18 валокамі зямлі, складалі Сћ Беларусі 81% пекло калькасці саслоСћя, мелі 53,6% зямельнага фонду.
В
Панська гаспадарка
Панська гаспадарка вялася плиг "Дваро" - адміністрацийна-гаспадарчих центрах уладанняСћ. Так сяредзіни XV ст. крейди виключна натуральні характар. Асаблівасці: актиСћнае викаристоСћванне ПРАЦІ челядзі нявольнай, невялікія зямельния Сћгоддзі плиг Дваро. З іншого палового XVI ст., Калі пашириліся сувязі са знешнім ринкам, панська гаспадарка була реарганізавана Сћ фальварак. Фальварак - ариентаваная на продажів прадукциі шматгаліновая таварно гаспадарка, у якой вядучае месца належала витворчасці збожжа. З реарганізацияй панскай гаспадаркі значний паширилася панська оранки, у асноСћним за кошт сялянскіх надзелаСћ. Павялічилася частка паншчини Сћ сялянскіх адработках, цяглавая Сіла и інвентар викаристоСћваліся сялянскія.
СтанаСћленне фальваркава-паншчиннай гаспадаркі. Аграрна реформа 1557 АсноСћния етапи юридичнага афармлення пригоннага права
Зх канца XV ​​ст. Сћ Заходняй ЕСћропе з ростам насельніцтва, асабліва гарадскога, и хуткім развіццем гаспадаркі Сћзрос спро на зерні и іншия сельскагаспадарчия прадукти. Вялікае княства ЛітоСћскае, гаспадарка якога була звязана з еСћрапейскай, адреагавала адпаведна спро суседзяСћ. З Мета атримаць больш прадукциі була праведзена реарганізация сельскай гаспадаркі. Причини реарганізациі:
дерло - спро на зерні на міжнародним ринку.
Інша - архаічная, стракатая сістема абкладання павіннасцямі, што толькі приблізна Сћлічвала ресурси адзінкі абкладання.
Трецяя - цяжкі фінансави стан скарбу ВКЛ.
Каб пависіць прибиткі з дзяржаСћних зямель, вялікі князь Жигімонт II АСћгуст ажиццяСћляе Сћ дзяржаСћних маентках реформу, якаючи атримала назви "валочні памера". АсноСћни дакумент - інструкция - "Статути на валокі ", Які датавани 1 красавіка 1557 На яго падставе була праведзена суцельная ревізія СћладанняСћ. У 1568 усьо дзяржаСћния Сћладанні заходняй часткі княства билі ахоплени реформай. p> АсноСћния принципи реформи.
Дакладни Сћліку зямель.
Абкладанне сялян павіннасцямі прапарциянальна занятай зямлі.
Вилученне адзінай пазямельнай заходи - валокі.
За каристанне валокай визначаліся пеСћния павіннасці.
Хід реформи:
Уся зямля Сћ маентку дзялілася на валокі, лепшия з якіх адводзіліся пад вялікакняжацкія гаспадаркі - фальваркі. Астатнія раздаваліся ...
