рели навальніц.
Хоць плугів тризнілі далоні,
Ди НЕ ржавеў ягони меч, -
Ліхім іржаннем неслі коні
Яго праз вогнішча I смерць.
калі ў кривави годину
напасцяў
Край бараніў пекло груганоў,
Примусіў многіх косці скласці ...
ірні, брат,
колькі курганоўі [6, с. 79].
У вершити «Тризненне паўстанца» Пает закранаў Славута старонку нациянальнай гісториі - паўстанне сялян у Кричаўскім старостві, на чале якога стаяў Васіль Вашчила. Ритміка-інтанацийни лад твора добра перадае драматизм параненага чалавека, яго тривогу Перад тварі смерці за лёс паўстанцкага змагання, якое закінчиться, як вядома, параженнем. Ми чуємо пераривіста-палкі Голас натури вольналюбівай и ахвярнай:
О, край мій міли,
Кривёю сцёк ...
Як там Вашчила?
Хаця б уцёк ...
Ми на Пагані
Пайшлі б з касой.
О, ранак, рану
ПРАМ расою! [12, с. 49].
Паетичнаму Радка А. Пісьмянкова ўласцівия пачуццёвая шириня, яскрава вобразнасць, ліричная ўзнёсласць слова. У «зрокави аб'ектиў» Паета трапляє усьо да болю знаёмае и Дарага. Надзвичай прачула ў першай кнізе А. Пісьмянкова апаетизавани родния мясціни и асабліва - раку дзяцінства и юнацтва Беседзь. Кранальним ліризмам и мілагучнасцю напоўнени верш «Ти адбі мені телеграму ...»:
Проста сум па білим полі,
Па рабінавим АГНІ.
Проста хочацца да болю
Першароднай чисціні,
Незапецканай рукамі,
Што з души здимае Грехем ...
Проста ў вёсци Бели Камінь
Сами білі ў Свецє сніг [6, с. 153].
У невялічкім вершити «Пает» вобразе падкови, Які прийшоў да А. Пісьмянкова з паезіі ягоних землякоў А. Куляшова и А. Писіна, виростають ў сімвал шчасця Паета и людзей. Апантанасць радасцю жицця, рамантична-уздимни стан Паета перадаецца и нам, читачам. Зайздросни дар героя А. Пісьмянкова - гета яго шчодрасць души, усхваляванае жиццялюбства и чалавекалюбства:
Ен ранкам падкову
знайшоў у расі,
шчасліўчик,
адорани лёсам,
и шкірного падумаў:
дамоў панясе!
А ен - шпурлянуў у нябёси:
«Будз, людзі, шчаслівия ўсе!» [6, с. 89].
Менавіта адносіни да Радзіми, як тієї, якую привиклі зваць малої, так и да Радзіми ўвогуле, з'яўляюцца для Алеся Пісьмянкова критим критерием, Меркан и шкалою, якімі ен визначае вартасць и глибіню души сваіх ліричних герояў , усіх тих, з кім яму даводзілася сустракацца. Разам з гетим ен НЕ тоіўся и сам и плиг кожнай нагодзе, плиг шкірним Зручне випадкі виказваў палі пачуцці, подивимось на гістаричнае мінулае, якое, здавай б, нікога НЕ тривожила и не павінна тривожиць. Можа, хто-небудзь вось так и думаў, толькі НЕ ен, Алесь Пісьмянкоў. «ЦІ слова, ЦІ пісню крані - старажитнасць павее», - гавориў Пает, як би запрашаючи да дискусіі, І, думаецца, меў Рация. Хіба ми не знаходзім водгулле далёкага мінулага ў наших народних піснях, Казки и падань? Праўда, думка ў гетих Радка не така ўжо и нова, но виказаная яна па-свойму, з уласнай заклапочанасцю и тієї інтанацияй, якаючи була ўласціва Пісьмянкову. А таму ен настойліва працягваў: «Не вистудзілі завеі ўпартия карані». Пра што ў гетих Радка? Ди пра тое, што як би хто НЕ хацеў и не жадаў, каб ми страцілі тое духоўнае багацце, якое набивалася нашимі прашчурамі стагоддзямі, нічога з гетага НЕ вийдзе. Дзвюх мацярок Надав у аднаго чалавека не буває. А ў целага народу критим больш. Гету народну мудрасць заўсёди помніў Пает. Ен горді за палю радзіму, што яна була заўсёди ў будь-яку жудасную хвіліну сама сабой, чистай и непахіснай:
Праз здради и хіжасці град,
Праз війни І сльози
Ти винесла Білої коси
I чисти пагляд [6, с. 106].
На нашу мнение, читаючи вершити такогого вось кшталту и скіраванасці, адчуваеш, што ў Паета маецца свій уласни вобразе роднай матулі-Беларусі, якая травні палю непаўторную гісторию, сваіх незабиўних и адданих дачок и синоў. Читаючи радкі пра Білої коси и чисти пагляд, здаецца, ми сапраўди бачим вабную постаць Наша Беларусі, якая атаясамліваецца з вічна маладой дзяўчинай, што з іншимі дзя...
