инах дастаткова плиг няправільним вимаўленні прапанаваць візерунок, як вучань адразу ўсведамляе палю памилку и випраўляе яе [21, с. 67].
У авалоданні нормамі літаратурнага вимаўлення вялікае значенне надаецца ўдасканаленню ў вучняў акценталагічних навикаў - навикаў у правільнай пастаноўци націску. Найбільший ефектиўнимі метадичнимі приёмамі лічацца наступния: визначенне націскнога складу на слихом, параўнанне націскаў ў білоруський и рускай мовах, пераклад слоў з рускай мови на білоруську, гульня «Пакліч слова» (вучням прапануецца паклікаць слова, Мацнев за іншия вимаўляючи націскни склад), випраўленне акценталагічних недахопаў, читанне акцентуяванага тексту (у специяльна адабраним тексце абазначани націск) i інш. [19, с. 29-30]
Норми літаратурнага вимаўлення ў школах з рускай МОВА засвойваюцца и ў сувязі з вивученнем адпаведних фанетичних з яў на ўроках білоруський мови и читання. Випрацоўка ж навикаў літаратурнага вимаўлення рускай мови пачинаецца ў букварний перияд - з видзялення и засваення гука - и працягваецца на ўроках граматикі и правапісу, на ўроках читання, математикі и інших прадметаў, а таксамо ў працесе правядзення пазакласних мераприемстваў и будинку большасць бацькоў размаўляюць на рускай мове.
У раннім дзяцінстве будучия школьнікі засвойваюць амаль усьо диялектичния Риси Народнай гаворкі. Таму ў такий складанай сітуациі Поспех у ПРАЦІ над арфаепічнимі навикамі білоруський мови будз забяспечани ў критим випадкі, калі настаўнік деталёва вивучиць асаблівасці мясцовай гаворкі и будз сістематична сачиць за правільнасцю мови школьнікаў, ен будз привучаць іх свядома ставіцца да свае уласнай мови и мови таваришаў з улікам яе адпаведнасцяў літаратурним нормам.
Прааналізуем вивученне ТЕМи «Гукі и літари» па падручніку Т.М. Валинец и [інш.] «Беларуская мова 2 клас» [5].
№ТемаЗадачиПрактикаванні1 Гук як елемент вуснай мовиРазвіваць умінь чуць и правільна вимаўляць гукі, з якіх складаецца словаПракт. 78. Прачитайце. З якіх гукаў складаюцца слів. Практ. 80. Назавіце ўсе гукі ў видзелених словах.2Абазначенне на пісьме гукаў літараміВучиць правільна вимаўляць гукі, називаць літари алфавітаПракт. 87. Прачитайце загадку и адгадайце яе. Колькі гукаў у видзеленим слові? А колькі ў ім літар? Практ. 95. Запішице адгадку да загадкі. Падкресліце ў адгадци літару, якаючи НЕ абазначае гука.3АлфавітПаказаць практичнае значенне алфавіта; вучиць размяшчаць слова ў алфавітним парадку; Даць уяўленне пра шкільні арфаграфічни слоўнік; фарміраваць умінь каристацца імПракт. 91. Прачитайце верш. Якія зичния гукі часта паўтараюцца ў ім? Практ. 104. Прачитайце. Запішице слова ў алфавітним парадку.4 Галосния гукі и літариВучиць визначаць галосния гукі сярод інших гукаў мови; паказаць адрозненне паміж галоснимі гукамі и літарамі, якія іх абазначаюцьПракт. 126 Змяніце словами па ўзори. Запішице пари слоў, пастаўце націск. Падкресліце галосния літари ў Першів складах.5 Націск у слові Развіваць умінь правільна ставіць націск у слові, визначаць націскния и ненаціскния склади; паказаць ролю націску ў мовеПракт. 117. Прачитайце. Назавіце націскния и ненаціскния склади ў видзелених словах.6 Зичния гукі и лі-тари Вучиць визначаць зичния гукі па іх акустика-артикуляцийних приметах; развіваць умінь праводзіць гука-літарни аналіз слоўПракт. 143. Прачитайце. Назавіце спачатку слова з цвёрдимі зичнимі гукамі на канц, потим - з мяккімі. 7Звонкія и глухія зичния гукі. Іх абазначенне на пісьмеВучиць адрозніваць звонкія и глухія гукі на слихом, правільна будаваць оповіді (адкази на питанні) Практ. 165. Прачитайце слів. Які ў іх Першів гук: звонкі ЦІ глухі? Падбярице слова з парнимі глухімі зичнимі.8 Цвёрдия и мяккія зичния Адпрацоўваць умінь правільна падбіраць праверачния словами ТАК слоў з парнимі звонкімі и глухімі зичниміПракт. 149. У якіх словах патребни ь. Практ. 145. Прачитайце, правільна вимаўляйце гук [р]. Спішице оповідь, падкресліце видзеления літари.9 Зичния [т], [ц]. Правапіс слоў з іміФарміраваць навик правільна перадаваць на пісьме цвёрдасць - мяккасць зичних гукаў [т], [ц ] Практ. 192. Прачитайце слів. Якія літари пішуцца пасли т, якія - пасли ц? 10 Зичния [д], [дз ]. Правапіс слоўз іміРазвіваць умінь адрозніваць на слихом цвёрдия и мяккія зичния гукі, правільна перадаваць іх на пісьмеПракт. 189. Прачитайце верш. Якія літари треба пісаць у словах: д ЦІ дз? Чаму? Практ. 190. Прачитайце приказкі. Спішице, устаўляючи д або дз.11 Няпарния цвёрдия зичнияФарміраваць уяўленне пра няпарния цвёрдия зичния, навик правапісу слоў з гетимі зичниміПракт. 31. Спішице. Падкресліце слова з літарай ч. З якім гукам сябруе [ч]? Практ. 34. Спішице видзеления слів. Падкресліце літари р і ч.12 Падоўжания зичния Фарміраваць фанематични слихом; развіваць умінь перадаваць на пісьме падоўжанае вимаўленне зичнихПракт. 203. Прачитайце словами, у якіх прапушчан...
