ого Берестейського В». У іх П. Скарга виказвае радасць з випадкі царкоСћнага аб'яднання и абараняе уніяцкі Сабор з теаретичнага, гістаричнага и практичнага пунктаСћ Погляду. У теаретичним аспекце ен зноСћ абгрунтоСћвае каталіцкае веравученне аб гегемоніі папи римскага Сћ хрисціянскай царкве; у гістаричним - імкнецца даказаць пераемнасць каталіцкіх традиций у праваслаСћнай царкве и разам з критим прадставіць укладати царкоСћни САЮЗ як аднаСћленне даСћнейшага царкоСћнага адзінства, якое Сћ апошні раз було декларавана Фларентийскім Сабор (1439). А таму и Бресцкая унія Сћ яго інтерпретациі паказваецца як працяг Фларентийскай, а не штосьці нова. Што датичицца практичнага аспекту, то тут Скарга, що не шкадуючи абяцанняСћ, Малю унію як праяСћленне бескарислівай пастирскай апекі папи римскага над занядбанимі и трапіСћшимі Сћ бяду па віне візантийскіх патриярхаСћ праваслаСћнимі. Ен красамоСћна декларуе маральния и материяльния вигоди, якія, на яго мнение, будз мець пекло уніі праваслаСћнае насельніцтва, абяцае НЕ парушаць яго нациянальних звичаяСћ и царкоСћних абрадаСћ. Намагаючися апраСћдаць унію и ренегацтва праваслаСћних епіскапаСћ, Скарга абвінавачвае праціСћнікаСћ уніі НЕ толькі Сћ ерасі, альо и Сћ непаслушенстве каралеСћскай уладзе, у схільнасці іх В«до бунтів на уради, від Бога постановеннє В».
Натуральна, што абаронци праваслаСћнага веравизнання НЕ маглі НЕ Даць належнага адпору уніятам. Разгарелася вострое релігійна-палітичная барацьба. На нову кнігу Скаргі пасипаліся шматлікія рукапісния и друкавания адкази з Вільні, Львова, Астрогу, Афонскага монастир и Надав пекло усходніх патриярхаСћ. Шкірні з апанентаСћ Скаргі імкнуСћся Даць палі розумінню уніі, адстаяць свій пункт гледжання и схіліць да яго мнение НЕ толькі праваслаСћнага насельніцтва, альо и дзяржаСћних колаСћ.
дерло, Найбільший значним и пераканаСћчим адказам на виступ П. Скаргі з'явілася кніга Христафора Філалета на польскай мове В«Апокрисис, альбо Одповідь на книжках про собор Берестейському ... В»(Вільня, 1597). У 1598 яна була перавидадзена Сћ Астрозе Сћ перакладзе на царкоСћнаславянскую мову. В«АпокрисісВ» X. Філалета (пад гетим псеСћданімам, як мяркуюць даследчикі, виступіСћ па дарученні князя Канстанціна Астрожскага валинскі пратестант Марцін БранеСћскі) - видатни твор антиуніяцкай публіцистикі. Напісани Чалавек вялікай ерудициі, ен вилучаецца палею енциклапедичнай фундаментальнасцю, кампазіцийнай зладжанасцю, лагічнасцю виклад и високімі мастацкімі вартасцямі. Апіраючися на факти, аСћтар В«АпокрисісаВ» пераканаСћча паказаСћ, што царкоСћни САЮЗ уніяцкіх епіскапаСћ з В«Римскімі рибаловаміВ» биСћ абумоСћлени чиста зямнимі інтаресамі, а менавіта настойлівим Жадан епіскапаСћ дабіцца гарантаваних материяльних вигод, високіх дзяржаСћвих Пасадена, релігійних привілей и палітичних правоСћ. Філалет падкреслівае, што уніяцкіх епіскапаСћ, як и самогу тата римскага, цікавіла НЕ царкоСћна-релігійная ісціна, що не питані веравизнання и маралі, що не релігія сама па сабе, а Перш за Сћсе тая криніца даходаСћ, з якой можна и В«є што скубтіВ». Добра ведаючи царкоСћную и Свєцко гісторию, Філалет у сваім викрицці Ватикана Широкий викаристаСћ меркаванні, разважанні многіх лацінскіх и гречаскіх аСћтараСћ - агульнапризнаних аСћтаритетаСћ. Ен пісаСћ перакаваСћча, яскрава и вобразна. Каб зрабіць мову свойого твора больш живой, аСћтар часта викаристоСћваСћ багатая арсенал літаратурних и фальклорних мастацкіх сродкаСћ. Ен заСћседи да месца СћключаСћ у текст авекдатичния гісториі, байкі, сатиричния битавия замалеСћкі, приказкі и примаСћкі, афаризми, емістия епітети и параСћнанні. З літаратурнага пункту гледжання В«АпокрисісВ» - адна з цікавих и яркіх старонак антиуніяцкай публіцистикі канца XVI ст. Невипадкова ндаследчикі лічаць яго адним з Лепша твораСћ сатиричнай літаратури таго годині. Вострое сваім викривальним пафасам и пераканаСћчи логікай падачи материялу В«АпокрисісВ» принес шмат неприемнасцей апалагетам уніяцка-каталіцкага лагера. Вось чаму, каб нейтралізаваць уплиСћ В«АпокрисісаВ» на Народния маси и виратаваць царкоСћвую унію пекло розвалу, яе ідеолагі пачалі скупляць и знішчаць кнігу. У виніку такогого Сћзаемнага знішчення кніг значная Частка твораСћ палемічнай публіцистикі канца XVI - Першай палового XVII ст. вядома толькі па Назв.
значний слід у развіцці палемічнай публіцистикі Першай чверці XVII ст. пакінуСћ архімандрит віленскага СвятадухаСћскага монастир, ректар брацкай школи Лявонцій Карповіч (1580-1620). НарадзіСћся ен на Піншчине Сћ сям'і свяшченніка. Адукация атримаСћ, відаць, дзесьці Сћ адной з валинскіх шкіл князя Астрожскага. Яго імя Сћ літаратури стала вядома з 1610 р., калі ен адредагаваСћ и видаСћ на польскай мове знакаміти В«ТренасВ» М. Сматрицкага. За виданні гета антиуніяцкай кнігі ен па декреце Караль Сігізмунда III Вази биСћ зняволени на два гади Сћ турму. Пяру Л. Карповіча належаць вки видадзения Сћ свою годину брацкай друкарняй В«казанніВ» - В«Казанье двоєВ» (ІСће, 16...
