нім штогод вчиняти Сћ продажів да 250 тис. чверцей хліба на суму каля аднаго мільена рублеСћ. Толькі Сћ Данцинг и Кенігсберг губерній вивозіла штогод пекло 150 да 175 тис. чверцей жита, житняй мукі, проса и іншага зерня. У Віленскай губерні Сћ сяреднім шкірно рік вчиняти Сћ продажів да 346 тис. чверцей хліба на суму 1,4 млн. руб. Значная Частка хліба, якаючи прадавалася на Сћнутраним ринку, викаристоСћвалася вінакуреннем.
ГалоСћним пастаСћшчиком таварнага збожжа билі памешчикі. Альо и сяляне, якім патребни билі Грош для виплати дзяржаСћних падаткаСћ и набицця різни прадметаСћ, таксамо прадавалі частко свойого хліба.
Зростанню таварнай витворчасці сприяла вигадная риначная кан'юнктура - високія цени на хліб у 1840-1850-х рр.. Цени на збожжавия прадукти Сћ Беларусі и Літве, як правіла, билi больш високімі, чим у інших РАПН імпериі, з-за частих неСћраджаяСћ и павишанага спро на збожжа для памешчицкага вінакурства. Наприклад, у Гродзенскай губерні чверць жита Сћ 1843 каштавала 2 руб.8 кап., У 1846 - 5 руб.70 кап., А Сћ 1856 - 10 руб. p> Развіцце таварно-грашових адносін падштурхоСћвала памешчикаСћ пристасаваць палю гаспадарку да патреб унутранага и знешняга ринкаСћ, пависіць даходнасць маенткаСћ. Гета імкненне ажиццяСћлялася двума шляхамі: ажиццяуленнем некатора рацияналізатарскіх мераприемстваСћ у палею гаспадарци и шляхам узмацнення пригонніцкай експлуатациі сялян.
Для Сћдасканалення памешчицкай гаспадаркі Сћ 1826 було арганізавана білоруський вольнае еканамічнае тавариства. Тавариства призначала Сћзнагароди за "... увядзенне Нова сістеми гаспадаркі ..., за винаходніцтва и Сћдасканаленне спосабаСћ, якія вялі б так паляпшення Сћсіх галін гаспадаркі Сћ Беларусі - земляробства, живелагадоСћлі, рукадзелля и сельскай прамисловасці ". Члени тавариства павінни билі Сћ сваіх гаспадарках випрабоСћваць Нови сельскагаспадарчия Прилад, ствараць узорния ферми, примяняць мінеральния Сћгнаенні дзеля павишення Сћрадлівасці Глібов. Спачатку гета рекамендавалася для Віцебскай и МагілеСћскай губерняСћ. У 1848 року в маентку Гори-Горкі МагілеСћскай губерні биСћ адкрити адзін з дерло Сћ ЕСћропе земляробчи інститут. p> Частка памешчикаСћ пачинае Сћводзіць у сваіх маентках лепшае насенне, Нови Сарті збожжавих культур, пашираць пасеви льну и бульби. Гродзенскі губернатар у справаздачи за 1859 паведамляСћ, што Сћ большай частци маенткаСћ "Працягваюць весці гаспадарку старимі метадамі, альо Сћ некатора маентках ужо Сћводзяцца сучасния Метад "- пачинаюць сеяць кармавия трави и викаристоСћваць земляробчия Машинние.
У МагілеСћскай губерні граф РумянцаСћ, наприклад, праводзіСћ вопити па пасеву різни сартоСћ бульби. У Мінскай и МагілеСћскай губерній уживаліся Сћдасканаления малатарні, арфи. У Гродзенскай губерні Сћ 50-х гадах ХІХ ст. з'явіліся жнейкі и адносна Широкий викаристоСћваліся ручния и конни арфи и саломарезкі. Сельскагаспадарчия Машинние, як правіла, привозіліся з-за мяжи. Альо цікава, што Сћ Беларусі таксамо з'яСћляюцца винаходнікі сельскагаспадарчих Машинние. Так, гаспадар маентка Дастоева Пінскага Павєтьє Мінскай губерні Якушик придумаСћ и пусціСћ у продажів Паракон малатарню, Трох и чатирохконную жниварки, Машинние для капання рвоСћ и распілоСћкі дошак, а таксамо таку саху, якаючи, са слоСћ винаходніка, "Аре за Чатир сахі, нягледзячи на тое, што запрежана Парана коней або бикоСћ ".
аднако у Першай палового ХІХ ст. некатория памешчикі Сћжо примянялі и найману працю взяти батракоСћ. Памешчик МагілеСћскай губерні Дзярабін расказваСћ графу Румянцаву, што дзесяць Робочої замяняюць триццаць пригонних сялян и каштуюць на 88 руб. танней. Вигаду вольнанаемнай ПРАЦІ разумелі многія памешчикі, альо викаристоСћвалі яе адзінкі.
У метах павишення прибиткаСћ памешчикі пачинаюць займацца прадпримальнiцтвам. Яни адкриваюць у сваіх маентках пригонніцкія мануфактури: лесапільния заводи, вінакурні. У пачатку ХІХ ст. у Беларусі налічвалася 5215 вінакурняСћ, што Складанний 20% пекло іх агульнай колькасці Сћ Расіі. Амаль у шкірним маентку була паля вінакурня. Широкае распаСћсюджванне вінакурення Тлумача критим, што Білорусь и Літва каристаліся прав прапінациі, м. зн. прав свабоднай витворчасці и продаж гарелкі. Вінакурства давала памешчикам шераг вигад. Па-Першай, перагонка значнай колькасці збожжа падтримлівала на високім узроСћні риначни спро на збожжа. Па-другое, адходи пекло вінакурення ішлі на корм живеле, што сприяла развіццю живелагадоСћлі. Натуральна, вінакуренне приносіла вялікія грашовия прибиткі памешчикам.
Зростання суконних мануфактур виклікаСћ спро на воСћну. Памешчикі разводзілі специяльную пароду авечак-мериносаСћ, шерсць з якіх Цалко призначалася на продажів. У 1860 у Гродзенскай губерні налічвалася 240 тис. мериносаСћ, з якіх здималі да 68 тис. пудоСћ воСћни для суконних фабрик.
Між критим развіцце прадпримальніцтва крейди абмежавани характар. Намаганні памешчикаСћ павялічиць прибитковасць маенткаСћ суправаджалiся пашир...
