е насуперак йой.
У апошніх кнігах узрастае майстерства паетеси ва ўживанні фальклорнага материялу: творити набиваюць суплетиўную непадзельнасць, елементи фальклору пранікаюць ў етнаграфічни малюнак и наадварот, и за кошт гетага логіка-текстаўтваральния магчимасці літаратурнага твора пашираюцца. Унутранае адчуванне пригажосці народнага песеннага слова ў яе ідзе пекло глибокага пранікнення ў дух народних традиций, и гета НЕ дазваляе ствараць мешаніну ў творити, так кликані гібрид: Слоў НЕ треба. Варажб ..., Палессе, Мамчина Сіла, Як за дажджамі частимі-рабимі ..., З дарагой души, Над перакатнай речкаю и іншия, - усьо пералічания вершити змешчани ў кнізе Пара кулемету и жалю.
У зборніку Пара кулемету и жалю сапраўди многа жалю. Шмат прадбачанняў-прадказанняў свойого лёсу.
Вось на парог радзіми павярнуся:
Шчируе мама. Бульбачка кіпіць.
Ди відаю - на песні захліпнуся.
І знаю: долі мені не абхітриць.
абсалютно большасць вершаў з гета кнігі ўяўляюць сабой унутрания маналогі растривожанай души. Чи не виключенне - верш Синку и маці:
Пакуль яшче зялёная зямля
Тримае нас па міласці закону,
Синку и Маці - зерні и ралі,
Синку и Маці - мудра ікона.
І спеюць хай удзячния гади,
Бяжиць молодецтво дарога палявая.
Ен для яе маленькі назаўжди,
Нявопитни, Пакуль яна живая.
Кривави годину, адкінь свій грізні меч,
Прислухайся да сцішанага слова.
З кароткіх, як саме жиццё сустреч
Саткана іх нявечная размова. [15, 51]
Менавіта ЛАГОДНА словами синку, а не нейтральним син звярталася да свае кривінкі и да ўсяго чалавецтва Жанчина, паеткамі, Маці. І висветліліся побачим з гетим словами и визначальния слова-вобразе, слова-сімвали: зямля -маці - зерні - ралі - дарога - годину - грізні меч - слова. Слова-вобразе синок упісана ў кантекст універсальних каштоўнасцей, неад емних Адна пекло адной, визначальних для чалавецтва, жицця ўвогуле, якое нараджаецца на зямлі, ніби зерні, прарастае на раллі, виношваецца пад серцам матулі, як синочак, травні кароткі, а дзякуючи перадачи естафети з рук у рукі и вічні часави працяг и не Менш вечнае занатаванне словамі ў слові. Заканчваецца верш заклікам пекло імя даравальніци жицця, маці, та годині: чи не спиняць, що не знішчаць яго кривавим м'ячем.
Живучи даволі працягли годину у білоруський сталіци и атримаўши тут широкае признанне як паетеса, Яўгенія Янішчиц душеўна адчувала сябе няўтульна ў гарадскім асяроддзі. Пра гета яна пісала и ў сяброўскіх лістах, и ў вершити, якія уключала ў палі кніжкі (наприклад, гостем, Праклінаем частку неба са зборніка Пара кулемету и жалю), и асабліва резка ў творах апошніх гадоў. Так, у вершити Я гляджу, як будуецца горад паетеса з жалем заўважае, што дзеля нових бетонних будинкаў няшчадна винішчаецца шмат гаших зялёних сяброў, якія ўпригожвалі наваколле. Факт для гарадской штодзённасці да банальнага звичайни. Альо ен виклікае ў паетеси вельмі вострое емациянальную реакцию:
Дзе ви, мілия древи ўчарашнія:
Арабіна, бярозанька, клен
Ноччу я прачинаюся. Страшна,
Б. сама ўрастаю ў бетон.
горадо Моцний ціснуў на псіхіку шчирай летуценіци, ен аказваў на яе адмоўнае псіхалагічнае ўздзеянне сваім бетонним холадам и чалавечай адчужанасцю. Дзівіцца ўсяму гетаму асабліва не випадають, бо НЕ горад, а вёска була галоўнай криніцай паетичнага натхнення Яўгеніі Янішчиц. Адтуль ішлі глибінния витокі яе паезіі, там билі визначальния Аснова яе духоўнага світлу, усяго душеўнага, чалавечага вопиту.
Сваю паезію паеткамі НЕ ўяўляла адарванай, безадноснай да сучаснага жицця, людскіх радасцяў и тривог, реальних праблем годині, таму и жила думкай Народнай. Яна притримлівалася традицийнага, но естетична жиццёвага и асновасутнаснага Подивившись на Паета, абавязак якога - даражиць бацькоўскай зямлёй и Биць спалучаним з народним лёсам:
І Пакуль дихало планета,
Чи не винішчаецца датла
Душа народу и Паета
У шумі житняга святла.
У шумі житняга святла
Пік и болю, и мудрасці - апошні зборнік вершаў Яўгеніі Янішчиц Каліна зіми. Кніга биццам аберагае пекло душеўнай слепати и глухати, робіць нас чисцейшимі.
Ліричная гераіня Ніяк НЕ можа змірицца са Стратан каханага.
...
