тия песенния словами, и гети свій асабісти вопит хоча скаристаць, суцяшаючи ў гори Сябри-соку. Можна зрабіць вивад, што асноўная ідея твора заключаецца ў сцвярдженні магчимасці пераадолення смутку, гора и нягод кринічнай вадой и песняй.
значний ролю ў вершити адигривае вобразе-деталь спеўная ваколіца. За гетим вобразе - характаристика роднага краю, роднай вёскі, улюбёнасць у вяскови лад жицця, звичкі, глибокае Ведану Народнай псіхалогіі, скарбаў білоруський мови. Вобразе ваколіци ў вершити - вобразе Беларусі - краіни, падобнай на світлу, чистую криніцу з гаючай вадой. Лаканічна и проста, засяроджана и светла сказала паеткамі пра сябе ў вершити: адзначила свій ўзрост, акресліла такія Риси характар, як летуценнасць, міласернасць, памятлівасць. І гета ўсё некалькімі радкамі: Пам'ятаю, пам'ятаю праз гади, Триццаць вёснаў за спіной,/А ЦІ ўсе спакойния? , Мені дарогі НЕ питаць.
Верш літаральна прасякнути промнямі дабрині, святла, замілавання.
Дакладнимі партретамі, нетаропкім палескім гаварком, пригожимі краявідамі рідних мясцін напоўнена паема Ягадни Хутарі. Напісана яна ў формі лістоў пекло маці, пекло дзядзькі Арцёма, пекло стриечнага брата. Та гетих лістоў дадаецца паетични каментар Яўгеніі Янішчиц. З твора ми даведваемся пра штодзённае жиццё вяскоўцаў, іх клопати и тривогі.. Так, у адним з лістоў Дзядзько Арцём паведамляе, што ваюе з лісам. Чи не з лісам - хутчей з людзьмі. Бадай яго, з критим прагресам! Сякуць и сякуць ... Каб міг - засланіў б грудзьмі. Адзін Маладняк амаль што, а древи НЕ Хутка растуць .... [17,115]. У лістах пекло мами найперш адчуваецца яе тривога за дачушку: прашу, болів глядзі за сабою. Відаю, адзінота - яна гняце. Назбірала табе дзівасілу и зверабою, а то свецішся ўся, як абразив у куце. Думай ўсё ж за сабою найперш, глядзі на світ гети больш весялей. Халер пабрала б гетия вершити, без іх мо була б у жицці шчаслівей. Мо я й Не тое табе парадзіла; табе, канешно ж, лепей відаць ...
У гета паеме адчуваецца Найбільший згарманізаванасць думак и пачуццяў, души чалавека и навакольнага асяродку, а яшче тут виразна вияўлена сувязь з фальклорам. У размовах з вяскоўцамі чуецца и вострае, дасціпнае слоўца, и гарезная припеўка, тут паяднания Гумар, посмішка, сміх праз сльози и сапраўдная жальба, галашенне з причини смерці дзядзькі Арцёма, нястомнага працаўніка, сумленнага абаронци лісі, живой и неживой природи.
Адчай и адзінота гоняць у дождж на приветни агеньчик у знаёмим акне гераіню паеми Акно ў дождж. Сямейная ўладкаванасць побуті каханага, недаречнасць з яўлення ў яго будинку яшче больш абвастраюць пакути. У нялёгкіх драматичних абставінах сталеюць пачуцці, виразна вияўляецца сапраўдни душеўни розлади.
У Лепші візерунках лірикі Яўгеніі Янішчиц усьо дасканала зладжана, виліплена вмілим майстр. Радкі яе вершаў живуць и дихаюць як целаснае адзінства. Тут не патребни нейкія знешнія ўпригожванні, бо думкі и пачуцці спаяні сапраўднай творчай енергіяй. Яшче ў кнізе На Беразі пляча змешчани вершити Падставіць голасо лісток ... і Паетеса, якія Сталі ўзорамі медитатиўнай лірикі, дзе на падставе грунтоўних разважанняў робяцца адекватния пераканальния виснови: Дзяўчинци хочацца ў Пает,//Што ў катаржанкі, - дзе ж йой Знац ?!
Яўгенія Янішчиц натуральна, без штучнага пафасу апаетизавала рідні палескі край, яго природу, розкрила натурфіласофію побиту палешукоў, духоўную сутнасць и маральния ідеали людзей старейшага пакалення.
4. Зборнікі вершаў Пара кулемету и жалю , Каліна зіми
Пра лірику Яўгеніі Янішчиц гавариць няпроста, бо шкірних Радока и шкірного верш настолькі арганічна знітавани, што амаль немагчима вилучиць нешта для АНАЛІЗУ, каб НЕ парушиць целаснасць светаўспримання. Асабліва ярка праявілася сталае майстерства ў кнігах Пара кулемету и жалю (1983) i Каліна зіми (1987). Для сталай лірикі характерна медитация, філасофскі роздум над праблемамі жицця и смерці, годині и прастору, імгнення и вечнасці. Мастацкай виявай стану души ліричнай гераіні бачицца диялектичная ўзаемазалежнасць такіх філасофскіх и адначасна емациянальних категорий, як любоў и біль, шчасце и адчай, радасць и журба, святло и цемра.
У зборніках Пара кулемету и жалю, Каліна зіми пабольшала грамадзянскага пафасу, паеткамі ўзнялася на яшче велику вишиню и вастриню адчування болю асабістага, сямейнага и агульналюдскога, агульначалавечага. Лірика Янішчиц становіцца трагедийнай па сваім пафасе ў целим, а елегія торбу, смутку и жалю ператвараецца часцей и часцей у елегію болю. Чи не випадковия ў сувязі з виказанай темай и Назв зборнікаў, у якіх паяднания любоў и шкода, а Каліна паўстала Перад намі сярод зімовай сцюжи и вижива...
