p align="justify"> 4 назв прадметаў побиту, хатняга ўжитку
У. Караткевіч у палею Аповесці Сівая легенда викаристоўвае и Назв прадметаў побиту, Назв прадметаў хатняга ўжитку, Яскрава паказваючи іх месца ў жицці Чалавек таго годині. Гета патребна для таго, каб больш дакладна паказаць читачам, асабліва Малад пакаленню, звичайнае бицце білоруського народу.
Драніца, - и, ж. Тонкія дошчачкі для крицця даху або для абівання сцен пад тинкоўку [18, т. 2, с. 195]: Заснежания дахі, заснежания, падталия з поўдня Купали, шерия драніци, што адлівалі зяленим [10, с. 79].
Ніжнік м. малодшие фігура ў ігральних Картак; валет [14, с. 357]: Прийшлі яшче толькі два: Капітан кінних кірасіраў, сапраўдни разбойнік з закручанимі вусамі и ў ботах, падобних на відро, а сам - ні Даць ні ўзяць картачни ніжнік [10, с . 25].
Пренг [ст.- Біл. Пренгер', пренкгір', пренкгер'; польськ. Pregierz; ням, Pranger] м. Ганебни слуп - Прилад для катавання [14, с. 430]: - На пренг павесіць - няма чаго [10, с. 77].
Шкага [ст.- Біл. Шкапа - кмеча; польск.szkapa] ж. Худі зморани кінь [14, с. 589]: Вялізни віз, падобни на труну, зпрежаную шасцю шкапамі [10, с. 79].
5 назв старих заходів вагі и даўжині, Назв грашових адзінак
У асобную групу видзеляни Назв старих заходів вагі и даўжині и Назв грашових адзінак. На сенняшні годину гетия Назв НЕ уживаюцца и іх сміливо можна аднесці да гістаризмаў.
локацій [ст.- Біл. Локоть, локот'] м. Старажитная міра даўжині тканіни, зямлі, некатора прадметаў, якая визначалася даўжиней рукі пекло лакцявога вигіну да канца сяредняга ЦІ вялікага пальця, раўнялася приблізна 0,5 м. (38-46см) [14, с. 315]: Пад емни міст, брама з падвойнимі кратамі, мури вишинею ў Сорак пяць локцяў [10, с. 17]
Талер [ст.- Бел.талер', таляр'; ням. Taler] м. Буйна сяребраная Манет високай проби ў еўрапейскіх краінах 16 - 19 стст. (У Вялікім Княстве Літоўскім раўнялася капе - 60 грам; упершиню була випушчана ў чешскім Горадзе Іаахімсталі, у Речи Паспалітай адчаканена ў 1564); грашова - лікавая адзінка, вагавая адзінка для серабра. 2. Залатая римская Манет [14, с. 516]: Аказваецца, паўтара року таму назад Раман прапанаваў пану Аляхну пяцьдзесят бітих талераў. . . [10, с. 29].
Такім чинам, ужития ў Аповесці разнастайния тематичния групи гістаризмаў дапаўняюць сродкі виразнасці сучаснай білоруський літаратурнай мови, на якія Перш за ўсе абапіраецца аўтар. У виніку видзелени наступния групи гістаризмаў: Назв слоў ваеннай тематикі; Назв Сацияльна-палітичнай сфери; Назв старажитнага адзення и абутку; Назв прадметаў побиту, прадметаў хатняга ўжитку; Назв старих заходів вагі и даўжині, Назв грашових адзінак. З пералічаних груп Найбільший аб емнай з яўляецца група назваў слоў ваеннай тематикі, пасли ўжо ідзе група назваў Сацияльна-палітичнай сфери. Умелае викаристанне гета лексікі дазваляе ўзнаўляць реальния гістаричния абставіни, трапні характаризаваць вобразе мінулих епох, надаваць мове пеўния стилістичния адценні. Аўтар вміла перадаў АтмАсфера таго годині.
архаізм гістаризм караткевіч устарел...
