ового В»Герасіма Сматрицкага (1587) i кніга Васіля Суражскага В«Про єдину істинну православну віру і про святої соборної Апостолів церкви В»(1588). У іх упершиню дадзени яркія замалеСћкі Вострих и неприміримих Сацияльна канфліктаСћ, якія Нельга було абисці палемістам, што Сћзяліся абвяргаць абразлівия для нациянальнай годнасці праваслаСћнага насельніцтва випади и сцверджанні Скаргі и інших абаронцаСћ уніі. Виступаючи Сћ абарону праваслаСћнага люду, Г. Сматрицкі і В. Суражскі праяСћляюць шчирую заклапочанасць яго лісам и годинах Надав узнімаюцца да пастаноСћкі и розумінню некатора Вострих Сацияльна праблем свойого годині. Найбільший паказальнимі Сћ гетих адносінах з'яСћляюцца розчини ректара Астрожскай школи Г. Сматрицкага (Асабліва яго В«Календар римски новиВ»), прасякнутия спагадай и павагай да пригнечанага и зняважанага яго Сћладарамі селяніна-працаСћніка. Гуманнае стаСћленне да селяніна, вміння пранікнуцца яго думкамі и СћяСћленнямі, пачуццямі и імкненнямі Яскрава виявіліся и Сћ мове твораСћ Г. Сматрицкага. Пісьменнік Знарок пазбягае царкоСћнаславянскага академізму. Народви Гумар, Іронія, сарказм, афаризми, трапния примаСћкі и приказкі тут сустракаюцца на кожнай старонци. I гета невипадкова, бо Самі розчини билі разлічани Сћ дерло Чарга на широкага и Надав В«неадукаванагаВ» читача-слухача. Творити Г. Сматрицкага і В. Суражскага Сћжо самім фактами свойого з'яСћлення абвяргалі тенденцийния сцверджанні Скаргі аб нізкім інтелектуальним узроСћні праваслаСћнага насельніцтва, аб адсутнасці Сћ яго асяроддзі вучоних, здольних разбірацца ва Сћсіх тонкасцях кананічнай и дагматичнай багаслоСћскай навукі, І, нарешце, аб непригоднасці іх пісьмовай мови для абслугоСћвання різни сфер духоСћнага жицця народу. Разам з критим яни виразва паказалі сапраСћдни Сенсит и Мету ідеі царкоСћвай уніі, якую прапагандавалі езуіти.
Петро Скарга НЕ чакаСћ, што яго ідея царкоСћнай уніі викліча Такі рашучи пратест з боці широкіх народних мас Беларусі и Украіни и таборі аб'ектам Гарач літаратурних дискусій. Аднако, ЄП не збянтежиСћся и Сћ імя ажиццяСћлення палею ідеі вирашиСћ звярнуцца да самогу Караль Сігізмунда III Вази. З гета Мета Скарга що випускаються Сћ світло у 1590 палю кнігу другім виданні, криху змяніСћши яе Назва - В«Аб уладзе и адзінстве царкви Боскан В», - и адрасуе Караль. Цяпер Скарга даказваСћ неабходнасць царкоСћнай уніі Сћжо НЕ релігійнимі, а виключна палітичнимі мативамі и схіляСћ польскага Караль да рашучих дзеянняСћ. Кароль не застаСћся абиякавим да парад свойого духоСћнага пастиря и пасла таємних перагавораСћ з праваслаСћнимі іерархамі, якія билі гатова приняць унію, даСћ згоду на правядзенне Сћ Бресце специяльнага сабора з Мета ажиццявіць царкоСћнае аб'яднанне праваслаСћних з католікамі.
А критим годинах, Пакуль ішла прихована падрихтоСћка да гетага сабора, у Вільні пекло імя большасці прадстаСћнікоСћ праваслаСћнага епіскапата була видадзена Сћ 1596 прасякнутая уніяцкімі ідеямі Скаргі кніга ва тагачаснай білоруський мове В«Унія, альбо виклад Предняя артикулов, ку зьодначевью греків з костелом римскім належане В». АСћтарам яе биСћ адзін з галоСћних ініциятараСћ жиццяСћлення царкоСћнай уніі Уладзіміра-бресцкі епіскап Іпацій Пацей (1541-1613), Які криху пазней, у 1599 р., стаСћ уніяцкім мітрапалітам. Високаадукавани, альо непаслядоСћни Сћ адносінах веравизнання, Пацей здраджвае праваслаСћю. Каб як-небудзь абгрунтаваць пераход свій и сваіх аднадумцаСћ да уніяцтва, ен виступіСћ у друку з вишей названай кнігай. У їй Перш за Сћсе Пацей імкнуСћся даказаць, што розніца паміж каталіцкім и праваслаСћним веравизнаннямі толькі СћяСћная и склалось Сћ виніку прапаведніцкай дзейнасці В«неуків-простаківВ», якія, не будучи дасведчанимі Сћ СПРАВАХ царкви и гісториі яе развіцця, узяліся за пяро. Развіваючи гету мнение, Іпацій Пацей досиць аб'ектиСћна паказвае цяжкае становішча праваслаСћнай царкви, неадпаведнасць яе духавенства свайму призначенню, уводзіць читача Сћ Атмасфера жорсткай релігійнай, нациянальнай и антифеадальнай барацьби праваслаСћнага насельніцтва Беларусі и Украіни, виказваючи палі адмоСћния адносіни да яе. Тут жа Пацей виклікае прадстаСћнікоСћ праваслаСћнага лагеру - праціСћнікаСћ уніі - на спречку.
Чакаць адказу на свій виклік Пацею давлячи нядоСћга. Такі адказ биСћ надрукавани Сћ Віленскай брацкай друкарні Сћ 1595, и аСћтарам яго з'явіСћся адзін з найболип папулярних и відних дзеячаСћ гетага брацтва Стафан Зізаній. Біяграфічних звестак аб С. Зізанію захавать вельмі мала. Невядома, калі и дзе ен нарадзіСћся, якую, дзе и калі атримаСћ Адукация. Першия дакладния звесткі аб ім припадаюць толькі на 1586, калі ен упамінаецца як адзін з дерло свецкіх настаСћнікаСћ В«словенського пісмаВ» заснаванай у Львові брацкай школи. Відаць, примаючи пад уваг виключния здольнасці С. Зізанія и прохання братчикаСћ, мітрапаліт Рагоза Сћ пачатку 1591 з Мета умацавання брацкай апазіциі уніяцкім Захадите призначиСћ С. Зізанія царкоСћним Казнадзея-прапаведнікам. У гет...
