Творцю: "Нині сонце красуючись до висоті сходити і, радіючи, землю ограваеть: взіде бо нам від труни праведне сонце Христос і вся віруюча Йому спасаеть. (...) Днесь весна красуєтесь, ожівляюші земне естьство, і бурніі вітру, тихо повевающе, плоди гобозують (спеляць) i земля насіння пітающе зелену траву рождається. Весна убо червона віра є Христосова, якоже крещеніем поражаеть людське паки естьство; бурніі ж вітри - грехотворніі помисли, іже покояніем претворівшеся на доброчесність - душеполезния плоди гобозують. Земля ж естьства нашаго, акьі насіння Слово Божіе пріімші (...), дух спасенія рождається ". У "Слові пра паралізаванага" аСћтар пекло імя гетага пакутніка виказвае мнение пра асноСћную прикмету Боскан природи Христя: ЄП не чарадзей, Надав НЕ Анел, альо сам Бог, таму што "слова яго сталлю справай". Бог жа адносна створанай ім природи виступаю як вярхоСћни заканадаСћца, Які Сћтримлівае бицце Сћ таборі динамічнай, рухомай гармоніі ("Слова пра сляпога").
Закони природи, паводле Кірили ТураСћскага, есць тое, што на метафаричнай мове багаслоСћя називаецца "страхам боскім ", ім" рухається земля, розбивається каменіе, тваринна трепещють, гори курячи, світила раболепно службовців, облацех і повітряна тварюка повеленіе творять "(" швидше пра чалавечую душу и ціла "). Вось чаму Сћваскресенню Христоваму радуецца Сћся зямля, неба Сћпригожваецца светачамі-зоркамі, и Сћся природа красуецца, прасветленая Збавіцелем Христя, Які, учалавечиСћшися, прийшоСћ у світло зямнога жицця, каб абнавіць яго, прасвятліць боскім святлом. У пакаяльних малітвах Пает бачиць прамудрасць, дабрату и красу Бога-Стваральніка паводле дасканаласці яго тварення - Сусвету, падпарадкаванага законам Боскан гармоніі. Боскан Воля зямля тримаецца ні на чим, мору абмежавана Пяськи, нею праведзения речишчи вялікіх и малих рек, вада хмараСћ тримаецца Сћ паветри, сонца гариць няспинна, місяць свеціць са страхам и Зорка здзяйсняе свій мудрі дух.
Такім чинам, філасофскія подивимось Кірили ТураСћскага - теацентризм, Які толькі па аналогіі можна було б назваць аб'ектиСћним ідеалізмам, бо завершаная сістема аб'ектиСћнага ідеалізму Гегеля грунтуецца на канцепциі абсалютнай ідеі як Аснова бицця.
Кірила ТураСћскі развівае багаслоСћскую традицию Сћсходніх айцоСћ хрисціянскай царкви, паводле якой Бог есць непазнавальни Сћ паняццях, трансцендентни (па-за межамі людскога вопиту) Дух як абсалютно суб'єкт, Які сімвалічна пазнаецца праз пазнанне и Сћмілаванне створанага ім дасканалага сусвету, праз віру и любоСћ да Яго адзінароднага и аднаіснага з ім Сина Ісуса Христя, праз якога адбилася таємниця спалучення Духа и ціла, Бога и Чалавек, трансцендентнага и іманентнага светаСћ. А праз гету таємницю стала магчимим виратаванне Чалавек и Сћсей В«плоціВ» природи, іх далученне да трецяй іпастасі Святої Трійці - так Святога Духа, стала реальнай перамога жицця над смерцю, святасці над Грахам. БагаслоСћская канцепция Кірили ТураСћскага грунтуецца на гетих асноСћних пастулатах хрисціянскага светапогляду.
Даречи, у творах асветніка есць шмат красамоСћних вобразних думак пра Сћчалавечанне Сина Божага, Які жиСћ з людзьмі и самаахвяраваСћся для іх духоСћнага абнаСћлення.
Христалагічная праблєми нада разнастайним жанрами літературна спадщина білоруського асветніка светапоглядную целаснасць, аб'ядноСћвае яго філасофскія, Сацияльна-палітичния, етичния, естетичния подивимось, злучае яго аксіялогію з хрисціянскай теалогіяй. Ен жиСћ у епоху, калі хрисціянства на Русі яшче сутикалася з живой язичніцкай плинню Сћ Народнай культури, а Сћсяленская царква яшче не закінчиться барацьбу з упливамі праціСћнікаСћ Христя - так званимі "старазапаветнікамі", з разнастайнимі релігійна-філасофскімі школамі гнастицизму, прихільнікі якога спалучалі хрисціянскія догмати з еліністичнимі філасофскімі сістемамі.
У царкоСћним асяроддзі сяредневяковай Русі склалось негативісцкая канцепция язичніцкай культури, паводле якой паганскія багі есць "біси" альбо іхнія слугі, іх неабходна викриваць, па магчимасці НЕ Сћпамінаць іх імен. На гетим ідеалагічним тлі асветніцтва Кірили ТураСћскага визначаецца палею памяркоСћнасцю, цярпімасцю да Народнай культури. Паганская міфалогія СћяСћлялася яму віра у створаную природу, а не Сћ самогу Творцеві.
Абвярженню ариянства, прихільнікі якога адмаСћлялі саму найглибейшую існасць хрисціянства - Боске природу Христя и яго богачалавечую місію на зямлі, Кірила ТураСћскі присвяціСћ твор "Слова на пахвалу 318-ці айцоСћ Нікейскага Сабору ". Гети дерло Сћсяленскі Сабор асудзіСћ антитринітаризм ариянства и зацвердзіСћ Аснова хрисціянскага Сімвала віри - траістасць Бога и аднасутнасць Сина з Айцом. Нягледзячи на свій пафас нецярпімасці да ариянскай ерасі, асветнік дакладна визначиСћ сутнасць вучення "Папи Александрийскай царкви" Ария (Не толькі Христос, альо и Сћсе створанае Богам - людзі и природа - іншасказальна могуць називацца "синамі Божимі", адмаСћленне спрадвечнасці Христя и Яго аднасутнас...
