Янам и Влодзімежам.
Як бачим, імя, дзякуючи сваім фанетичним и лексічним характаристикам, дапамагае пісьменніку увасобіць Мастацкая задумом, пакресліць пеўния Риси ў характар ??героя, настроіць читача на ўсприняцце таго ЦІ іншага вобразе.
Такім чинам, Янка Бриль у сваіх творах викаристоўвае імёни, характерния для пеўнага регіёну и годині. На прикладзе онімаў у творчасці празаіка можна ўдала прасачиць асаблівасці звароту да чалавека з улікам яго ўзросту, роднасних адносін, занятку, а таксамо прааналізваць специфіку народна-диялектних форм имени. Плиг вибари имени для героя твора пісьменнік улічвае реальни анамастикон свае мясцовасці, а таксамо пеўную семантичную навантаження имени, яго етималагічнае и фонасівалічнае значенне. Янка Бриль часта викаристоўвае замацавания ўяўленні пра тое ЦІ іншае імя, каб лягчей раскриць вобразе героя, падкресліць пеўную ідею твора.
2. Прозвішчи літаратурних персанажаў Янкі Бриля
В. Ляшчинская піша, што" ў літаратурних прозвішчах замацавани НЕ толькі ўказанне на паходжанне, нациянальнасць, сацияльнае становішча, а і на характаристику героя паводле паводзін, учинкаў, характар, якаючи раскриваецца праз семантику апелятиваў, праз апісанне канкретнай сітуациі ў мастацкім тексце [23, C. 128].
У ПРАЦІ було разгледзени 153 Беларускія и 58 замежних прозвішчаў літаратурних перасанажаў Янкі Бриля, якія билі прааналізавани згодна семантикі, структури ўтварення и іх роли ў тексце.
2.1 Семантичная характаристика прозвішчаў
Треба адзначиць, што наогул паходжанне многіх білоруських прозвішчаў мативаванае. Гета значиць, што яни ўтвариліся семантичним шляхам праз пераасенсаванне колишніх назваў-характаристик асобі ЦІ пекло гутаркових формаў імёнаў, а таксамо пекло назоўнікаў-апелятиваў.
Найбільший уживальнимі ў творах Янкі Бриля з яўляюцца прозвішчи персанажаў, утворания пекло уласних імён: Адамовіч, Богуш, Свірид, Мірончик, Ляўко, Хамёнак, Макарец. Такіх прозвішчаў 30 (19,6%).
Папулярния и прозвішчи, семантика якіх узиходзіць да апелятива, звязанага з назвамі раслін и іх частак: Гриб, Вярбіцкі, Биліна, Сучок, Чамірка (пекло чемер), Шишка. Усяго такіх прозвішчаў - 22 (14,4%). Столькі ж прозвішчаў, якія паходзяць пекло назваў прадметаў побиту, начиння: брички, Венік, Торба, Кужалевіч, Цярень (пекло чарень - гаризантальная паверня на рускай печи) [34, с.303]. Значную групу прадстаўляюць прозвішчи персанажаў, утворания пекло назваў живих істот, частак іх ціла: Заєць, Салава, Жук, Рагач, Сівалап, Чарнагребень, Шулейко (шуляк, шулёнак - невялікая драпежная Птушка сямейства сакаліних" [34, С.410]). Іх 18.
Дваццаць онімаў (13,4%) етималагічна звязания з пологам заняткаў людзей, а таксамо іх паходжаннем - Баярин, Ганчарик, Римар, Нішчимная, Цівунок. Широкий распаўсюджани и оніми, етималогія якіх звязана са знешнасцю чалавека (Белабародзька, Кругляк, Шчерба, Гарбуновіч, Кучурів ( г. Зн. Raquo; кучарави), а таксамо яго характар, звичкамі, недахопамі (Нячуй, Гаварень, Ціханаў, Бойка). Такіх адзінак 15 и 14 адпаведна. Такія прозвішчи, на мнение навукоўцаў, - били дахрисціянскія імёни-мянушкі.
Наступний група прозвішчаў звязана з назвамі Єжи и страў: Бурак, Саладуха, Коржик (Такіх прозвішчаў 5). Частко онімаў - пекло найменняў годині: Вечар, Субота (Іх 4). Частко - з невизначанай етималогіяй - Кенцу, Книш, Кеда.
Так, ў прозі Янкі Бриля присутнічаюць характерния семантичния групоўкі білоруських прозвішчаў. Апелятивамі да онімаў виступаюць НЕ толькі кананічния імёни, іх форми, и широкаўживальния назоўнікі, но и специфічния Беларускія найменні, што гавориць и пра реалістичнасць твораў, и пра іх нациянальни Калар.
2.2 Марфемнае ўтваренне літаратурних прозвішчаў
Найбільший колькасць прозвішчаў (25 адзінак, або 16,3%), уяўляе сабой назоўнікі, якія етималагічна ўзиходзяць да старажитних імён-мянушак, кананічних імён, назоўнікаў-апелятиваў и маюць форму адзіночнага ліку назоўнага схилу мужчинскага роду:Вечар, Гриб, мазоль, Заєць, Нячуй. Вялікая група прадстаўлена и прозвішчамі з Форман жаночага роду и канчаткам - а: Серада, Дуля, Сарока, Живіца (іх 20, або 13%).
Дваццаць прозвішчаў заканчваецца на - ІЧ: Адамовіч, Клімовіч, Саковіч, Кужалевіч, Харкевіч. Така структура прозвішчаў вельмі пашираная на Беларусі и Займаюсь інше месца пасли прозвішчаў на # 151; цкі, - скі. Плиг дапамозе суфікса - ІЧ (Які часто виступає и ва ўскладненнай формі - овіч -/- евіч-), адзначае А. Усціновіч, звичайна ўтвараліся прозвішчи пекло поўних и скарочаних форм уласних імён, імён-мянушак (у творах Бриля такіх прозвішаў 9 з 20 ).
