ваСћ, што апісанні нерухомости прадметаСћ у літаратурних творах НЕ павінни вилучацца на дерло план: В«Тойо, што вока ахоплівае адразу, Пает павінен паказваць нам марудна, па частко, и няредка здараецца так, што плиг Сћсприманні апошняй часткі ми Сћжо зусім забуваємо аб Першай В». У В«ЛаакаонеВ» адзначаецца, што вялікія Пает пазбягаюць падрабязних апісанняСћ и імкнуцца замяніць іх узнаСћленнем Падзу. У якасці прикладу приводзіцца факт з В«ІліядиВ», дзе Гамер НЕ Малю (вядома, словамі) шчит Ахіла, а распавядае, як ен биСћ викавани Гефест.
Приведзения меркаванні Лесінга Сћ многім пацвярджаюцца вопитам слоСћнага Мастацтва Наступний епох. Таленавітия пісьменнікі плиг паказе асяроддзя, у якім знаходзяцца и дзейнічаюць персанажи, стараюцца пераадолець статичнасць. Так, наприклад, Малюючи карціни природи, яни паказваюць іх у пеСћнай динаміци, развіцці (успомнім раніцу Сћ тургенеСћскім В«Лісі и СтепВ»; альбо паказ гетага ж годині сутак Мележа у В«Палескай хроніциВ», калі ен знаеміць читача з Куранямі и штодзеннимі турботамі жихароСћ гета вескі). p> Там, дзе ідзе прості пералік прадметаСћ, мастак ризикуе аказацца манатонним и невиразним. p> У мастацкім засваенні прастори літаратура валодае, аднако, и перавагамі Сћ параСћнанні са скульптурай и живапісам. Пісьменнік можа з неабмежаванай хуткасцю пераходзіць пекло адной карціни да інший, легка пераносячи читача Сћ розния месцев.
Прасторавия СћяСћленні Сћ літаратурних творах няредка могуць мець и абагульняючае значенне. Як приклад - вишині раю и глибіні пеклі, м. зн. В«ВерхВ» и В«нізВ» у В«Боскан камедиіВ» Данте; матиСћ дарогі Сћ В«Мертвих душахВ» М. Гогаля, прастор у трилогіі Я. Коласа В«На РостаньВ».
Такім чинам, магчимасці літаратури Сћ авалодванні прасторай хоць и Нельга параСћнаць з часавимі патенциямі гетага віду Мастацтва, аднако и яни істотна дапамагаюць у агульним працесе СћзнаСћлення жицця.
1.5 Пазнавальния магчимасці літаратури и яе праблемнасць
Дияпазон пазнавальних магчимасцей літаратури визначаецца двухпланавасцю слоСћних вобразаСћ. Па-Першай, з дапамогай Мастацкай мови абазначаюцца и характаризуюцца розния бакі В«ПазаслоСћнайВ» речаіснасці (зрокава бачния паводзіни Чалавек и акаляючия яго прадмети, а таксамо імпульси, якія НЕ атрималі слоСћнага Сћвасаблення). Па-інше, у літаратурних творах Широкий и канкретна СћзнаСћляецца маСћленчая дзейнасць людзей.
Чалавек у слоСћним адлюстраванні (і толькі Сћ ім!) виступає Сћ якасці В«носьбіта мовиВ». Гета адносіцца Сћ дерло Чарга да ліричних герояСћ, дзеючих асобі драматичних твораСћ и апавядальнікаСћ епічних твораСћ. Характар ​​персанажаСћ навів и апавяданняСћ, епапей и раманаСћ раскриваюцца яшче І з дапамогай диялогаСћ и маналогаСћ, якія вимаСћляюцца Сћслих альбо пра сябе. Текст літаратурнага твора - гета заСћседи сукупнасць чиіхсьці виказванняСћ. Інакш Кажучи, мова Сћ Мастацкай літаратури, Будучи материяльним сродкам стварення вобразаСћ, виступає яшче и Сћ якасці важнейшага прадмета адлюстравання. Літаратура НЕ толькі абазначае словамі жиццевия з'яву, альо и СћзнаСћляе саму моСћную дзейнасць.
ВикаристоСћваючи мову Сћ якасці прадмета адлюстравання, пісьменнік пераадольвае тую схематичнасць слоСћних карцін, якаючи звязана з іх В«няречиСћнасцюВ». Виказванні персанажаСћ уздзейнічаюць НЕ толькі на СћяСћленне читача, альо и на яго слихавия адчуванні: сінтаксічнимі канструкциямі так ці інакш фіксуюцца інтанациі таго, хто гавориць. Літаратура, такім чинам, узнаСћляе чалавечия В«галасВ», хоць яни и НЕ гучаць фізічна и Сћспримаюцца Сћсяго толькі Сћнутраним слихом читача.
Па-за МОВА подумки людзей, як вядома, ажицявіцца Сћ поСћнай заходи не можа. Па гета причине літаратура з'яСћляецца адзіним відам Мастацтва, Які прама и непасредна викаристоСћвае чалавечую мнение. Іншия віди Мастацтва робяць усьо гета толькі апасродкавана. p> УзнаСћленне літаратурай чалавечай думкі, подумки адбиваецца Сћ дерло Чарга Сћ маналогах и диялогах дзеючих асобі. p> Няредкія Сћ літаратурних творах роздуми-развагі персанажаСћ альбо апавядальніка на філасофскія, сацияльния, льно-етичния, релігійния, палітичния, гістаричния и іншия ТЕМи. На працягу апошніх стагоддзяСћ узнік цели шераг твораСћ літаратури, у якіх інтелектуальни пліч жицця Чалавек вилучани на дерло план (В«ФаустВ» Гете, В«Брати КарамазавиВ» Ф. ДастаеСћскага, драми Б. Шоу и М. Горкага, вершили и паеми М. Багдановіча, А. Разанава и р. д.). p> Працеси подумки адлюстроСћваюць складанае и напружанае духоСћна-емациянальнае жицце Чалавек, што можа свабодна и сміла перадаць літаратура. Яна актиСћна засвойвае емоциі и валявия памкненні, якія маюць, Кажучи МОВА псіхолагаСћ и філосафаСћ, светапоглядни характар. Причим, дзеля перадачи светапоглядних и наогул жиццевих пошукаСћ герояСћ майстрам слова няредка приходзіцца СћзнаСћляць и пачуцці заблитания, няясния, ірациянальния.
У шляхах и спосабами спасціження емациянальнага світлу літаратура якасна адрозніваецца ад інших...
